کیفیت اعجاز قرآن کریم
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قرآن‌گرایی و دفاع عملی از حریم قرآن کریم جز با تصحیح و تکمیل شناخت ما از قرآن کریم، میسر نخواهد بود. قرآن چیست؟ قرآن، ریسمانی است که از عالم ملکوت به عالم مُلک آویخته شده و عموم انسان‌ها با چهرۀ مُلکی آن، یعنی ظاهر قرآن کریم، روبه‌رو هستند و همین ظاهر، حجت خدا بر ایشان است؛ یعنی باید به آن تمسک کنند تا ایشان را به عالم ملکوت رهنمایی کند: «... کِتَابُ اللَّهِ الثَّقَلُ الاَکبَرُ حَبلٌ مَمدُودٌ مِنَ السَّمَاءِ اِلَی الاَرضِ سَبَبُ بِاَیدِیکُم وَ سَبَبٌ بِیَدِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَل...» ؛ . .
. کتاب خدا، ثقل اکبر است. ریسمانی آویخته‌شده از آسمان به زمین. یک سوی آن در دست شماست و سوی دیگر در دست خدای عزوجل....
ظاهر قرآن متشکل از کلمات، آیات و سوره‌ها است. خدای سبحان به‌وسیلۀ قرآن با انسان سخن گفته است. حال سؤال این است که آیا می‌توان یک واژه از قرآن را به‌تنهایی مصداق سخن پروردگار متعالی با انسان دانست؟ آیا یک آیۀ تنها، مصداق کلام اعجازین خدای متعالی است؟ راستی چرا هرگز دربارۀ یک کلمه یا یک آیۀ قرآن، تحدی نشده است و آیا این نشان از معجزه نبودن یک واژه یا یک آیۀ تنها نیست؟ تحدی در قرآن فقط دربارۀ سوره، ده سوره و کل کتاب به چشم می‌خورد: «... فَاتُوا بِسُورَةٍ مِّن مِّثلِهِ...» ؛ .
.. پس سوره‌ای مثل آن بیاورید...؛ «... فَاتُوا بِسُورَةٍ مِّثلِهِ...» ؛
... پس سوره‌ای مثل آن بیاورید...؛ «... فَاتُوا بِعَشرِ سُوَرٍ مِّثلِهِ مُفترَیَات...» ؛
... پس ده سورۀ ساختگی مثل آن بیاورید...؛ «... فَاتُوا بِکِتَابٍ مِّن عِندِ الله...» ؛
... پس شما از نزد خدا کتابی بیاورید.
این امر بدین معنی است که سوره، ده سوره و کل کتاب، مصداق معجزۀ جاوید پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم است. آری! واژگان و آیات، جزئی از اعجاز قرآن است؛ اما به تنهایی، کلامی معجز به شمار نمی‌رود.
برخورد ما با قرآن چگونه است؟ آیا از حد فهم واژگان و آیات فراتر می‌رویم؟ با این حال، چطور توقع داریم که اعجاز را درک کنیم؟ فهم اعجاز در گرو فهم سوره، ده سوره یا کل قرآن است؛ همان امری که کمتر مورد توجه ما است. پس می‌توان ادعا کرد که با اکتفاء به نگاه آیه‌ای نمی‌توان قرآن را شناخت و اعجاز آن را وجدان کرد.
صبوحی طسوجی، علی. آشنایی با دانش تدبر در قرآن کریم. قم: علی صبوحی طسوجی. ۱۴۰۰ش.
