گردنه جیرک
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جیرک، گردنه \ gardane-ye jīrak\ ، گردنه‌ای واقع در شمال دشت لار و در حد فاصل کوه کله‌گچ جنوبی با ارتفاع ۶۳۰‘ ۳ متر و کوه کله‌گچ شمالی با ارتفاع ۵۴۶‘ ۳ متر و در موقعیت جغرافیایی°۵۱ و´۵/ ۴۹ طول شرقی، و°۳۶ و´۱ عرض شمالی و ارتفاع متوسط ۴۹۰‘ ۳ متر از سطح دریا که عبور از آن، رهگذران را به دامنۀ شمالی کوه کله‌گچ و کوه کبود می‌رساند.
این گردنه به سبب ارتفاع زیادِ کوههای اطراف، از مناطق برف‌گیر شمال
دشت لار، و در نتیجه از مناطقی است که ذخایر آب زیرزمینی و آب جاری در آن کم‌نظیر است. برف این منطقه تا اواخر فصل تابستان، و در سالهای پربارش که ارتفاع برف زیاد است، تا بارش سال بعد باقی می‌ماند.
این مناطق آخرین مقصد عشایر کوچنده از دشتهای
ری،
ورامین و حتى
قم به دشت لار است. مراتع و چراگاههای اطراف گردنۀ جیرک بسیار سرسبز و انبوه است و انواع گونه‌های گیاهان کمیاب سردسیری را در این منطقه می‌توان یافت.
سبب نام‌گذاری گردنه به جیرک آن است که «جیر» در زبان محلی به معنای پایین است و چون این گردنه از
گردنۀ کبود پایین‌تر است، به آن گردنۀ جیرک اطلاق می‌شود.
•
پازوکی طرودی، ناصر، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ، برگرفته از مقاله "جیرک، گردنه"، ص۷۱۹.
