گروه برکوکیه (خام)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بَرْکوکیّه، ظاهراً گروهی از رَزامیّه که در دوستی ابومسلم خراسانی افراط میکردند. رزامیّه امامت را پس از ابوالعباس سفّاح، حق ابومسلم میدانستند و کشته شدن و مرگ او را میپذیرفتند؛ اما گروهی از ایشان به نام «ابو مسلمیّه»، تندروی کرده، میگفتند که روح خدا در ابومسلم حلول کرده و او تبدیل به خدا شده است. آنها معتقد بودند که ابومسلم نمرده است و نخواهد مرد و میگفتند آنکه کشته شد شیطانی بود که به صورت ابومسلم درآمده بود. به گفته بغدادی، این گروه را در مرو و هرات برکوکیه میگفتند. (عبدالقاهر بن طاهر بغدادی، الفرق بین الفرق، ص۱۵۵( مسعودی (علی بن حسین مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج ۴، ص۱۴۴) گوید: خرّمیان پس از شنیدن خبر قتل ابومسلم، در خراسان و جبال، به جنبش درآمدند و اینها «مُسْلِمیّه» خوانده میشوند و به امامت ابومسلم معتقدند. بعضی از ایشان گفتند که ابومسلم نمرده است و نخواهد مرد تا آنکه ظهور کند و زمین را از عدل و داد پر کند. به گفته مسعودی، بیشتر خرّمیه در زمان او (۳۳۲) کردکیّه و لودشاهیّهاند. مسعودی در التّنبیه والاشراف (علی بن حسین مسعودی، کتاب التنبیه و الاشراف، ص۳۵۳) ضمن برشمردن طوایف خرّمیه، از «کودکیه» و «کودشاهیه» (نسخه بدل: کردکیه، کورکیه) نیز نام میبرد. شهرستانی (محمد بن عبدالکریم شهرستانی، الملل و النحل، ج۲، ص۸۷) «کودکیّه» و «ابومسلمیّه» را از فِرَق مزدکیّه میشمارد. از گفته او، مبنی براینکه در نظر مزدکیان «کودک» (جوان، برنا) از جمله مدبّران عالم بوده است، میتوان چنین نتیجه گرفت که خرّمیه و ابومسلمیه و کودکیه و برکوکیه همه با مزدکیان مربوط و شعبهای از ایشان بودهاند. احتمالاً در نظر خرّمیان یا مزدکیانِ پس از ابومسلم، «کودکِ» مدبّر عالم همان «ابومسلم» است و به همین سبب ایشان را «کودکیه» نیز خواندهاند. بنابراین، میتوان گفت که «کورکیه» و «کردکیه» و «بَرکوکیه» نیز تحریف کودکیهاند؛ زیرا همه عناوینِ یک مصداقاند. همچنین شاید در زبان مردم هرات و مرو، کلمه «بر» معنی خاص داشته که به کودکیه افزوده شده و آن را به صورت «برکودکیه» درآورده؛ و آن نیز به «برکوکیه» بدل شده است .
منابع :
(۱) عبدالقاهر بن طاهر بغدادی، الفرق بین الفرق، چاپ عزت عطار حسینی، مصر ۱۳۶۷/۱۹۴۸؛
(۲) محمد بن عبدالکریم شهرستانی، الملل و النحل، چاپ احمد فهمی محمد، قاهره ۱۳۶۷ـ۱۳۶۸/۱۹۴۸ـ۱۹۴۹؛
(۳) علی بن حسین مسعودی، کتاب التنبیه و الاشراف، چاپ دخویه، لیدن ۱۹۶۷؛ (۴) علی بن حسین مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، چاپ شارل پلا، بیروت ۱۹۶۵ـ۱۹۷۹.