• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

یعفوریه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



درباره ی فرقه «یعفوریه» اطلاعات زیادی در تاریخ منعکس نشده است. تنها برخی منابع تاریخی که پیرامون فرقه ها و مذاهب اسلام و تشیع بحث کرده اند در رابطه با این فرقه و در ذیل عنوان «یعفوریه» مطالب بسیار اندکی آورده اند که پراکنده و گاه از نظر محتوی چنان با هم متفاوت هستند که با استناد به آنها نمی توان به طور قطع پیرامون موجودیت این فرقه و آراء و عقاید آن اظهار نظر کرد.
مطالب به دست آمده در باره این فرقه را می توان به این شرح دسته بندی کرد:




در مورد این فرقه دیدگاه های متفاوتی ارائه شده است که در ذیل به برخی از ان ها اشاره می نماییم.

۱.۱ - فرقه شیعی و تابع محمدبن بشیر


گروهی یعفوریه را فرقه ای از شیعیان می دانند که پیروان محمد بن بشیر بوده اند و در عصر امامت موسی بن جعفر (ع) ظهور کرده و در امامت امام موسی بن جعفر(ع) توقف کرده و منکر امامت فرزندش علی بن موسی (ع) و هم چنین منکر امامان بعد از آن حضرت شدند. آن ها عصمت امامان بعد از موسی بن جعفر را قبول نداشتند و هر کس را که به امامت ایشان قائل بود را کافر و خونش را حلال می دانستند.
البته این فرقه بعدها امامت موسی بن جعفر را نیز منکر شدند و امامت محمد بن بشیر و پس از او امامت فرزندش را پذیرفتند.

۱.۱.۱ - برخی از معتقدات این فرقه


این جماعت معتقد بودند خداوند فقط نماز، خمس و روزه ی ماه رمضان را واجب کرده است و زکات و حج و دیگر دستورات دین و احکام شرعی وجود ندارد و کذب است. آن ها ازدواج با محارم را جایز می دانستند و رابطه جنسی با غلامان را بلا اشکال می شمردند.
[۱] طوسی، ابی جعفر محمدبن حسن بن علی، رجال کشی، مصطفوی، حسن ، ص ۴۷۹، نشر دانشگاه مشهد، ۱۳۴۷ شمسی.

برخی منابع، این فرقه را «البُشریه» یعنی پیروان محمدبن بشیر هم نامیده اند.
[۲] نوبختی، ابن محمد حسن بن موسی، فرق الشیعه، ص ۹۲-۹۳، نشر حیدریه نجف اشرف، ۱۳۸۸ هـ.ق.


۱.۲ - فرقه شیعی و اصحاب سلیمان بن اقطع


۲٫ بعضی دیگر آن ها را گروهی از امامیه و اصحاب “سلیمان الاقطع” دانسته اند.مشکور، محمد جواد، تاریخ شیعه و فرقه های اسلام تا قرن چهارم، ص ۱۵۱، نشر اشراقی، به نقل از رجال کشی و مقالات الاسلامیین.


۱.۳ - فرقه شیعی و از یاران امام جعفر صادق(ع)


برخی دیگر از مورخین معتقدند: گروه یعفوریه عبارت بودند از یاران و اصحاب امام جعفر صادق (ع) که پس از آن حضرت معتقد به امامت موسی بن جعفر (ع) شدند.
[۳] پس آن چه به فرقه «البُشریه» نسبت داده می شود جز معتقدات اینان نبوده است.


۱.۳.۱ - اصحاب فرقه یعفوریه


در میان آنها جمعی از نزدیک ترین و موجه ترین اصحاب او حضور داشتند از جمله: عبدالله بن ابی یعفور، ابان بن تغلب، هشام بن سالم، جمیل بن دراج و هشام بن حکم
[۴] فرق الشیعه، ص ۸۹٫
که شاید چون بزرگ این جماعت عبدالله بن ابی یعفور بوده، بعدها عده ای این گروه را به «یعفوریه» نام گذاری کرده اند.

۱.۴ - فرقه شیعی دارای اعتقادات ویژه


فرقه ای از شیعه امامیه است که معتقدند جهل به وجود ائمه راه ندارد.
[۵] اشعری، علی بن اسماعیل، مقالات الاسلامیین، ج ۱، ص ۱۱۶، چاپ قاهره، ۱۳۶۹ هـ.ق.




همان طوری که ملاحظه می شود مطالب نقل شده در باره این گروه بسیار پراکنده و غیر قابل جمع است و اگر با توجه به مطالب منابع فرض کنیم چنین فرقه ای با این نام و یکی از خصوصیاتی که گفته شد، موجود بوده، آنها در دوره کوتاهی از تاریخ اسلام و تشیع و در اوایل قرن سوم هجری حضور داشته اند و امروزه دیگر اثری از این گروه و عقاید آن دیده نمی شود.


 
۱. طوسی، ابی جعفر محمدبن حسن بن علی، رجال کشی، مصطفوی، حسن ، ص ۴۷۹، نشر دانشگاه مشهد، ۱۳۴۷ شمسی.
۲. نوبختی، ابن محمد حسن بن موسی، فرق الشیعه، ص ۹۲-۹۳، نشر حیدریه نجف اشرف، ۱۳۸۸ هـ.ق.
۳. پس آن چه به فرقه «البُشریه» نسبت داده می شود جز معتقدات اینان نبوده است.
۴. فرق الشیعه، ص ۸۹٫
۵. اشعری، علی بن اسماعیل، مقالات الاسلامیین، ج ۱، ص ۱۱۶، چاپ قاهره، ۱۳۶۹ هـ.ق.




پایگاه اسلام پدیا    



جعبه ابزار