• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

یوسف بن حسن تفکری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تَفَکُّری، یوسف بن حسن، زاهد و محدّث و فقیه شافعی قرن پنجم است.




کنیه وی را «ابوالقاسم» گفته‌اند و به «یوسف زنجانی» نیز معروف بوده است.
ابن کثیر
[۱] ابن کثیر، البدایة و النهایة، ج۱۲، ص۱۳۰، ج ۱۲، چاپ احمد ابوملحم (و دیگران)، بیروت ۱۴۰۷/ ۱۹۸۷.
وی را «ابوالقاسم عسکری» ذکر کرده که در صحت آن تردید است.
تفکّری در ۳۹۵ در زنجان به دنیا آمد.
علوم مقدماتی را در زادگاهش فرا گرفت، سپس به اصفهان رفت و مدت مدیدی نزد ابونُعَیم حافظ اصفهانی درس خواند و از وی حدیث شنید.
[۲] ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الملوک و الامم، ج۱۶، ص۲۱۵، چاپ محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت ۱۴۱۲/ ۱۹۹۲.
[۳] ذهبی، ج۱۸، ص۵۵۱ ـ۵۵۲.
[۴] پانویس ۴، عبدالوهاب بن علی سبکی، ج۵، ص۳۶۱، طبقات الشافعیة الکبری، چاپ محمود محمد طناحی و عبدالفتاح محمد حلو، قاهره ۱۹۶۴ـ۱۹۷۶.

وی از اصفهان به بغداد رفت و در آن‌جا ساکن شد و در درس ابواسحاق شیرازی، فقیه و متکلم شافعی و مؤلف التنبیه فی فروع الشافعیة، شرکت کرد و فقه را نزد وی آموخت.
همواره ملازم و همراه استاد خود بود تا جایی که بزرگترین مصاحب ابواسحاق به شمار می‌رفت.
وی را به ورع و خشوع بسیار می‌شناختند و به علت کثرت تفکر در امور اخروی به تفکّری معروف شد.
[۵] عبدالرحیم بن حسن اسنوی، طبقات الشافعیة، ج۱، ص۳۰۵، چاپ کمال یوسف حوت، بیروت ۱۴۰۷/ ۱۹۸۷.
[۶] ذهبی، ج۱۸، ص۵۵۲.

در زنجان از ابی عبداللّه حسین فلاکی و ابی علی بن بُندار و در بغداد از ابواسحاق ابراهیم بن عمر برمکی (متوفی ۴۴۵) و محمدبن علی صَوری (متوفی ۴۴۱) حدیث شنید.
برخی چون اسماعیل بن احمد سمرقندی معروف به ابن سمرقندی (متوفی ۵۳۶)، عبدالخالق بن احمد یوسفی و شیرویه دیلمی از وی حدیث نقل کرده اند.



تفکّری در ۴۷۳ در بغداد درگذشت و در مقبرة باب حرب دفن شد.
[۷] ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الملوک و الامم، ج۱۶، ص۲۱۵، چاپ محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت ۱۴۱۲/ ۱۹۹۲.
[۸] ذهبی، ج۱۸، ص۵۵۱ ـ۵۵۲.




(۱) ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الملوک و الامم، چاپ محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت ۱۴۱۲/ ۱۹۹۲.
(۲) ابن کثیر، البدایة و النهایة، ج ۱۲، چاپ احمد ابوملحم (و دیگران)، بیروت ۱۴۰۷/ ۱۹۸۷.
(۳) عبدالرحیم بن حسن اسنوی، طبقات الشافعیة، چاپ کمال یوسف حوت، بیروت ۱۴۰۷/ ۱۹۸۷.
(۴) ذهبی.
(۵) عبدالوهاب بن علی سبکی، طبقات الشافعیة الکبری، چاپ محمود محمد طناحی و عبدالفتاح محمد حلو، قاهره ۱۹۶۴ـ۱۹۷۶.


 
۱. ابن کثیر، البدایة و النهایة، ج۱۲، ص۱۳۰، ج ۱۲، چاپ احمد ابوملحم (و دیگران)، بیروت ۱۴۰۷/ ۱۹۸۷.
۲. ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الملوک و الامم، ج۱۶، ص۲۱۵، چاپ محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت ۱۴۱۲/ ۱۹۹۲.
۳. ذهبی، ج۱۸، ص۵۵۱ ـ۵۵۲.
۴. پانویس ۴، عبدالوهاب بن علی سبکی، ج۵، ص۳۶۱، طبقات الشافعیة الکبری، چاپ محمود محمد طناحی و عبدالفتاح محمد حلو، قاهره ۱۹۶۴ـ۱۹۷۶.
۵. عبدالرحیم بن حسن اسنوی، طبقات الشافعیة، ج۱، ص۳۰۵، چاپ کمال یوسف حوت، بیروت ۱۴۰۷/ ۱۹۸۷.
۶. ذهبی، ج۱۸، ص۵۵۲.
۷. ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الملوک و الامم، ج۱۶، ص۲۱۵، چاپ محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت ۱۴۱۲/ ۱۹۹۲.
۸. ذهبی، ج۱۸، ص۵۵۱ ـ۵۵۲.




دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «»، شماره۳۷۲۷.    



جعبه ابزار