یَبْطِشُونَ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یَبْطِشُونَ: (یَبْطِشُونَ بِهآ) «یَبْطِشُونَ» از مادّه
«بَطْش» (بر وزن عرش) به معنای گرفتن با
قدرت و
صولت و شدت است.
(أَلَهُمْ أَرْجُلٌ يَمْشُونَ بِهَا أَمْ لَهُمْ أَيْدٍ يَبْطِشُونَ بِهَا أَمْ لَهُمْ أَعْيُنٌ يُبْصِرُونَ بِهَا أَمْ لَهُمْ آذَانٌ يَسْمَعُونَ بِهَا قُلِ ادْعُواْ شُرَكَاءكُمْ ثُمَّ كِيدُونِ فَلاَ تُنظِرُونِ) (آيا آنها حداقل همانند خود شما پاهايى دارند كه با آن راه بروند؟! يا دستهايى دارند كه با آن چيزى را بگيرند و كارى انجام دهند)؟! يا چشمانى دارند كه با آن ببينند؟! يا گوشهايى دارند كه با آن بشنوند؟! نه، هرگز، چنين نيست بگو: «شريكانتان را و بت هايى كه همتاى
خدا قرار داده‌ايد، بر ضد من بخوانيد، و براى من توطئه كنيد، و لحظه‌اى مهلتم ندهيد تا بدانيد كارى از آنها ساخته نيست)!
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: در اين
آیه به مضمون آيات سه‌گانه قبل احتجاج نموده و معنايش اين است كه اگر گفتيم: اين بت‌ها مخلوقند و قدرت بر هيچ كارى ندارند، چون خودشان مثل شما بندگانى هستند، همانطور كه شما مخلوقيد و
تدبیر امورتان به دست غير است همچنين آن
بت‌ها دليلش اين است كه اگر شما آنها را بخوانيد دعايتان را مستجاب نمى‌كنند، بخوانيد آنها را اگر راست مى‌گوييد كه بت‌ها
علم و قدرت دارند، گر چه
مشرکین صريحا ادعاى علم و قدرت براى بت‌ها نكرده‌اند، و ليكن ادعاهاى ديگر كرده‌اند كه دلالت مى‌كند بر چنين اعتقادى در ايشان و چطور مستجاب مى‌كنند و حال آنكه دست و پايى كه شما براى آنها تراشيده‌ايد
حرکت نداشته نه آن از خود قدرتى نشان مى‌دهد و نه اين راه مى‌رود، و نه چشمى كه برايشان درست كرده‌ايد مى‌بيند، و نه گوشى كه براى آنها ساخته‌ايد مى‌شنود، البته اين را هم بايد تذكر دهيم كه در اين آيات به
جماد هم اطلاق
عبد شده است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «یَبْطِشُونَ»، ص۶۳۳.
