۶. شخصیت و حقوق زنان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عنوان موضوع اصلي: قرآن
عنوان موضوع فرعي اول: پرسش و پاسخ
عنوان موضوع فرعي دوم: معارف قرآن
زبان: فارسي
نام خانوادگي نويسنده: نامشخص
عنوان مقاله: شخصيت و حقوق زنان
چكيده مقاله: متن مقاله: پرسش :
لطفا فهرستى از سوره ها و آيه هاى قرآن را كه درباره شخصيت زنان و حقوق آن ها در جامعه بيان شده, ارسال نماييد.
پاسخ:
قبل از هرچيز اين تذكر لازم است كه آنچه حقيقت انسان را تشكيل مى دهد, قلب و روح انسانى است. از ديدگاه قرآن, زن و مرد از نفس واحده هستند; (يا ايهاالناس اتقوا ربكم الذى خلقكم من نفس واحده و خلق منها زوجها و بث منهما رجالا كثيرا و نسإ)(۱)
بنابراين, مايه اصلى زن و مرد يكى بوده و هيچ يك برديگرى برترى ندارد. به بيان قرآن, هردو مكمل و نيازمند هم هستند. (و من آياته إن خلق لكم من انفسكم ازواجا لتسكنوا اليها و جعل بينكم موده و رحمه ان فى ذلك لايات لقوم يتفكرون)(۲)
عمده تفاوت هايى را كه مى توان در نظرگرفت, عبارتند از: تفاوت هاى روحى و روانى كه خداوند زن را با عاطفه تر و مرد را عقلانى تر خلق كرده كه هردو در كنار هم مكمل هم هستند و تفاوت هاى جسمانى (مذكر و مونث بودن). اما قرآن, در مسايل ارزشى هردو را يكسان دانسته و ملاك برترى و ترجيح را تقواى بيشتر قرار مى دهد, چه زن باشد چه مرد. (ياايهاالناس انا خلقنكم من ذكر و انثى و جعلنكم شعوبا و قبائل لتعارفوا ان اكرمكم عندالله اتقيكم ان الله عليم خبير)(۳)
خداوند در مورد اعمال, با مكلفان يكسان برخورد مى كند. (انى لااضيع عمل عامل منكم من ذكر او انثى بعضكم من بعض...)(۴)
نزد خداوند, عمل صالح ملاك است از هركس كه باشد. (من عمل صالحا من ذكر او انثى و هو مومن فلنحيينه حيوه طيبه و لنجزينهم اجرهم بإحسن ماكانوا يعملون)(۵)
بنابراين, بايد ميان مسايل حقوقى و ارزشى فرق گذاشت, چرا كه قرآن, زن و مرد را در مسايل ارزشى يكسان دانسته, چون انسانيت آن ها مورد نظر است. اگر مى بينيم قرآن در جايى از مردان شايسته سخن مى گويد, (شخصيتى همچون لقمان حكيم(۶)), درجايى ديگر از زنان شايسته نيز نام مى برد. (مثل: همسرفرعون(۷) و حضرت مريم(۸))
در اين زمينه, قرآن همچنان كه همه حقايق را بيان كرده, از مقام والاى زن نيز دفاع و حقيقت وجودى شخصيت او را معرفى كرده است. اما در مسايل حقوقى, چون تفاوت هايى ميان زن و مرد وجود دارد و يكسان نيستند, به طور طبيعى حقوق اين دو نمى تواند يكسان باشد. ممكن است حقوقى مربوط به زن ها باشد و مردان از آن بى بهره باشند و بالعكس.
در برخى از جوامع, حقوق زنان پايمال شده, مثل برخوردى كه در دوران جاهليت با دختران داشتند و آن ها را زنده به گور مى كردند; اما قرآن به طور كامل از آنان حمايت كرده, مى فرمايد: (و اذا بشر احدهم بالانثى ظل وجهه مسودا و هو كظيم يتورى من القوم من سوء ما بشر به إيمسكه على هون إم يدسه فى التراب إلاسإ ما يحكمون)(۹)
قرآن با توجه به اختلاف تكوينى زن و مرد ـ جز در موارد مخصوص كه فرق گذاردن بين اين دو جنس لازمه وجود و ذات آنان است.ـ تمام حقوقى را كه براى مردان قرار داده, براى زنان نيز مقرر كرده است و در مواردى كه براى يكى از اين دو جنس, حقوق بيشترى قرار داده, وظايف بيشترى نيز برعهده او نهاده است. در زمينه تساوى حقوق مى فرمايد: (و لا تتمنوا ما فضل الله به بعضكم على بعض للرجال نصيب مما اكتسبوا و للنسإ نصيب مما اكتسبن...)(۱۰); آرزو مكنيد چيزهايى را كه خداوند برخى از شما را بر برخى ديگر به آن فزونى داده است. مردان را از آنچه به دست آورده اند, و زنان را از آنچه كسب كرده اند, بهره اى است.
در اين قسمت به بخشى از حقوق زنان در اسلام اشاره مى كنيم:
حقوق اجتماعى: از جمله حقوق اجتماعى, حقوق خانواده است; مثل: حق انتخاب همسر, مسكن, مهر, نفقه, حضانت اطفال تا سنين معين, حق دريافت اجرت براى كارهاى خانه و. ..(۱۱)
پى نوشت ها:
۱ - سوره نسإ, آيه ۱.
۲ ـ سوره روم, آيه ۲۱.
۳ ـ سوره حجرات, آيه ۱۳.
۴ ـ سوره آل عمران, آيه ۱۹۵.
۵ ـ سوره نحل, آيه ۹۷.
۶ ـ سوره لقمان, آيه ۱۲.
۷ ـ سوره تحريم, آيه ۱۱.
۸ ـ سوره آل عمران آيه ۴۳.
۹ ـ سوره نحل, آيه ۵۸ و ۵۹.
۱۰ ـ سوره نسإ, آيه ۳۲.
۱۱ ـ ر.ك: سوره ممتحنه, آيه ;۱۲ زن در آينه جلال و جمال, جوادى آملى, مبحث زن در قرآن, ص ۶۶ و ۶۷, مركز نشر فرهنگى رجإ; شخصيت زن از ديدگاه قرآن, هادى دوست محمدى, معاونت فرهنگى سازمان تبليغات, ص ۲۳ ـ ;۳۲ حقوق مدنى زوجين در زمان زناشويى دائم از نظر قرآن, دكتر محمدباقر محقق, نشر بنياد قرآن; نظام حقوق زن در اسلام, شهيد مطهرى; حقوق خانواده, لنگرودى و...
منابع: ماهنامه كوثر ـ شماره ۴۷
پيوند مرتبط: تاريخ بارگذاري: ۱۳۸۹/۰۸/۱۸
