۷. روش حفظ قران
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عنوان موضوع اصلي: قرآن
عنوان موضوع فرعي اول: پرسش و پاسخ
عنوان موضوع فرعي دوم: علوم قرآن
زبان: فارسي
نام خانوادگي نويسنده: نامشخص
عنوان مقاله: روش حفظ قران
چكيده مقاله: متن مقاله: پرسش :
با توجه به مشكلات زندگى, لطفا يك برنامه ريزى صحيح و دقيق براى حفظ قرآن به من بياموزيد.
پاسخ:
حفظ قرآن از جمله كارهايى است كه مورد سفارش پيامبراكرم(ص) و امامان معصوم(عليهم السلام) قرار گرفته است. شما كه تصميم بر اين كار گرفته ايد, ان شإالله با عنايت خداوند متعال بتوانيد تا آخر اين راه را ادامه داده, ضمن حفظ, به فرموده هاى قرآن نيز عمل كنيد.
رعايت نكات ذيل شما را در اين راه كمك مى كند:
۱ ـ در همه كارها و به خصوص در اين راه, از خداوند متعال كمك بخواهيد.
۲ ـ سعى كنيد هميشه و مخصوصا موقع حفظ باوضو باشيد.
۳ ـ قرآن را زير نظر استاد حفظ كنيد.
۴ ـ حفظ قرآن را از جزء سى ام شروع كنيد.
۵ ـ در كار حفظ, مداومت داشته باشيد.
۶ ـ براى حفظ, برنامه ريزى داشته و بر ذهن فشار نياوريد.
۷ ـ به مقدار كم, ولى خوب حفظ كنيد.
۸ ـ قرآن را زمانى كه آرامش فكرى داريد, حفظ كنيد.
۹ ـ قرآن را در محلى آرام و بدون سرو صدا حفظ كنيد.
۱۰ ـ در كار حفظ, نظم داشته باشيد.
۱۱ ـ قرآن را مواقع راه رفتن, حفظ نكنيد.
۱۲ ـ از يك قرآن مشخص با قطع متوسط و خط عثمان طه استفاده كنيد.
۱۳ ـ هنگام حفظ, آيه ها را با صداى متوسط قرائت كنيد.
۱۴ ـ سعى كنيد موقع حفظ, ترجمه آيه ها را نيز ملاحظه كنيد.
۱۵ ـ براى از بين بردن اشتباه هاى حفظى, آنچه را حفظ كرده ايد, براى شخص ديگرى بخوانيد.
۱۶ ـ آيه هاى حفظ شده را هميشه تكرار كنيد.
۱۷ ـ به نوارهاى ترتيل گوش كنيد.
۱۸ ـ از غذاى مطبوع, مناسب و به موقع استفاده كنيد.(۱۲)
يكى از روش هاى حفظ آيه ها
آيه ها را (نصف صفحه يا كمتر) در نظر گرفته و چند بار از روى قرآن تلاوت كنيد. سپس از اول, كلمه به كلمه تكرار كرده, به خاطر بسپاريد. در روزهاى بعد, آيات جديد را حفظ و آيات قبلى را هم تكرار كنيد. در حدود ۱۰ روز بايد آيات را تكرار كرد. بعد از ۱۰ روز, لازم نيست كه هر روز همان آيه ها تكرار شوند; بلكه هر هفته يك بار تكرار كافى است. و بعد از زياد شدن آيات حفظ شده, هر روز مقدارى از آن ها تلاوت شود; به طورى كه در طول هفته همه محفوظات مرور گردد.(۱۳)
روش حفظ شماره آيه ها
ابتداى آيه را در يك طرف كاغذ و شماره آيه را در مقابل آن بنويسيد و همان طور كه ترجمه لغات را حفظ مى كنيد, شماره آيات را هم به خاطر بسپاريد. حفظ قرآن با شماره آيه با اين كه زحمت بيشتر دارد, اما فوايدى نيز دارد. مثلا اگر حافظ در حين تلاوت, آيه اى را فراموش كند, معمولا با به يادآوردن شماره آن, آيه نيز به خاطر او خواهد آمد.(۱۴)
همان طور كه مستحضريد, مهمتر از حفظ قرآن, نگاه داشتن آيات حفظ شده در خزينه ذهن و دور داشتن آن ها از دسترس نسيان و فراموشى در طول زمان است كه اين امر, ضرورت مرور و تكرار آيات را ايجاب مى كند, بنابراين, ضرورى است كه حافظ قرآن, برنامه هاى روزمره اى براى مرور آيات حفظ شده داشته باشد. برنامه ريزى براى مرور, با توجه به حجم محفوظات و ميزان اشكالاتى كه حافظ احتمال مى دهد داشته باشد و نيز توانايى حافظه, در اختيار خود حافظ است.
بديهى است كه هرچه آيات حفظ شده بيشتر باشد, مرور بيشترى لازم دارد. در روزهاى اول به علت عدم تراكم محفوظات, به راحتى مى توان هر روز تمامى آيات روزهاى قبل را از نظر گذراند. ولى به تدريج كه بر تعداد آيات افزوده مى شود, اين امر مشكل شده و لازم است كه ميزان محدود و مشخص را به طور روزمره مرور كنيم; به طور مثال, اگر هرروز يك ركوع از قرآن را براى حفظ مقرر كرده ايد, پنج ركوع از آيات قبلى را نيز مرور كنيد, بدين ترتيب, هرچند وقت يكبار, تمامى آيات پيشين به طور كامل دوره مى شود. ديگراين كه بايد هرروز, قبل از شروع به حفظ آيات جديد, آيات روز قبل را يك بار مرور فرماييد.
توصيه ديگر اين است كه سعى كنيد هنگام مرور, آيات را حتما تلاوت كنيد و فقط از ذهن نگذرانيد. از خاطر گذراندن آيات, بدون تلفظ كلمات و حروف, باعث خستگى و ملالت زودرس ذهن مى شود.
توجه داشته باشيد كه مطالب ذكر شده درباره نگه داشتن محفوظات, براساس تجربيات حافظان قرآن است. براى آگاهى بيشتر در زمينه اصول حفظ و فراموش نكردن, مى توانيد به كتاب هاى روان شناسى يادگيرى نيز مراجعه كنيد.
درباره نحوه مباحثه, همراه بودن دست كم دو نفر با يك ديگر در جهت حفظ, باعث ايجاد ثبات و نظم در برنامه شده و خود تضمين مناسبى براى استمرار و تداوم حفظ قرآن است; بدين منظور, جمع علاقه مندان به حفظ قرآن مى توانند برنامه منظم و دقيقى را در طول هفته داشته باشند; بدين صورت كه اعضا, يك روز و ساعت معين و مناسب گرد هم جمع شوند و آياتى را كه براى حفظ تعيين گشته, از يك ديگر تحويل بگيرند. در حين تحويل, در صورت برخورد به يك اشكال, بايد امكان تإمل و تفكر براى شخص وجود داشته باشد و بلافاصله مورد اشتباه را به شخص تذكر ندهند. در صورتى كه حافظه تحويل دهنده يارى نكرد, طرف مقابل مى تواند او را كمك كند.
قابل ذكر است كه تناسب اعضاى جمع بايد مد نظر باشد و حتى الامكان سعى شود در يك شرايط نسبتا يكسان از نظر سنى و ذهنى قرار داشته باشند تا بتوانند با آهنگى منظم در جهت حفظ قرآن پيش بروند.ان شإ الله(۱۵)
پى نوشت ها:
۱۲ ـ جهت آگاهى بيشتر ر.ك: چگونه قرآن را حفظ كنيم؟; شهريار پرهيزكار, نمايندگى ولى فقيه در نيروى مقاومت بسيج; اهميت و روش حفظ قرآن, الياس كلانترى و اصول و كيفيت حفظ قرآن كريم, كاظم گرامى.
۱۳ ـ حافظ كل قرآن كريم, محمود حاج ابوالقاسمى.
۱۴ ـ جهت آگاهى بيشتر ر.ك: چگونه قرآن را حفظ كنيم؟ اهميت روش حفظ قرآن, الياس كلانترى و اصول و كيفيت حفظ قرآن كريم.
۱۵ ـ ر.ك: چگونه قرآن را حفظ كنيم؟ ص ۴۶ ـ ۵۶.
منابع: ماهنامه كوثر ـ شماره ۴۷
پيوند مرتبط: تاريخ بارگذاري: ۱۳۸۹/۰۸/۱۷
