• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن ابی‌بکر غافقی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: محمد بن ابی‌بکر غافقی


محمد ابن ابی‌بکر غافقی (۵۱۸- ۵۸۴ هـ.ق) از اهل شاطبه در شرق اندلس، عالم، ادیب و فقیه مالکی بود.
او نزد علمای برجسته‌ای چون ابوعبدالله بن برکه و عبدالغنی بن مکی تلمذ کرد و با ادیبانی چون ابن جبیر معاشرت داشت.
ایشان در شناخت اسناد و مدارک مهارت داشت و برای قاضی ابوالحسن طاهر بن حیدره کتابت می‌کرد.
از آثار ایشان می‌توان به عجایب البر و البحر، اخبار الزهاد و العباد و رساله‌ای در باب وثائق اشاره کرد.
همچنین، اشعار نوجوانی ابن جبیر را گردآوری کرده است.
وی پس از سال ۵۸۴ (هجری قمری) درگذشت.


محمد بن ابی‌بکر بن یوسف بن عفیون غافقی
[۱] ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۲، ص۶۰.    
[۲] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۱۹.    
[۳] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۵۵.    
معروف به ابوعمر
[۴] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۵۵.    
[۵] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۱۹.    
یا ابوعبداللّه غافقی
[۶] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۵۵.    
[۷] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۱۹.    
که اهل شاطبه
[۸] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۵۵.    
[۹] ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۲، ص۶۰.    
(شهری در شرق اندلس) است.
[۱۰] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۵۵.    
او در سال ۵۱۸ (هجری قمری) متولد شد.
[۱۱] ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۲، ص۶۰.    
[۱۲] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۱۹.    
[۱۳] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۵۵.    

محمد بن ابی‌بکر از ابوعبداللّه بن برکه
[۱۴] ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۲، ص۶۰.    
و ابومحمد عبدالغنی بن مکی
[۱۵] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۱۹.    
[۱۶] ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۲، ص۶۰.    
که استاد او در علم فقه بوده روایت کرده است.


ابوعمر با ابوجعفر بن سلام
[۱۷] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۱۹.    
[۱۸] ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۲، ص۶۰.    
و ابوالحسین بن جبیر
[۱۹] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۱۹.    
[۲۰] ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۲، ص۶۰.    
و دیگر ادبا مصاحبت داشته است.
[۲۱] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۱۹.    
[۲۲] ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۲، ص۶۰.    
وی همچنین صاحب علوم و معارف بود، در شناخت اسناد و مدارک تبحر داشت.
برای قاضی ابوالحسن طاهر بن حیدره نیز کتابت می‌کرد.
[۲۳] ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۲، ص۶۰.    


ابوعبداللّه غافقی کتاب‌هایی تالیف کرده که آثارش عبارت‌اند از:
• عجایب البر و البحر؛
[۲۴] ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۲، ص۶۰.    
[۲۵] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۱۹.    
[۲۶] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۵۵.    
• اخبار الزّهاد و العباد؛
[۲۷] ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۲، ص۶۰.    
[۲۸] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۱۹.    
[۲۹] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۵۵.    
• کتاب مختصری در «وثائق».
[۳۰] ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۲، ص۶۰.    
[۳۱] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۵۵.    
ایشان در این اثر خود موضوعاتی غیر از آن‌چه مربوط به باب «وثائق» است نیز آورده بود؛ از این‌رو بر او خرده گرفتند.
او اشعار ابن جبیر را نیز در دوران نوجوانی جمع کرده است.
[۳۲] ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۲، ص۶۰.    
[۳۳] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۱۹.    
[۳۴] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۵۵.    


غافقی درباره تاریخ وفاتش، به گفته ابن ابار وفاتش بعد از سال ۵۸۴ (هجری قمری) واقع شده است.
[۳۵] ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۲، ص۶۰.    
[۳۶] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۱۹.    
[۳۷] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۵۵.    
(دیگر منابع:
[۳۸] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۱۹.    
[۳۹] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۵۵.    
)


۱. ↑ ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۲، ص۶۰.    
۲. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۱۹.    
۳. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۵۵.    
۴. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۵۵.    
۵. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۱۹.    
۶. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۵۵.    
۷. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۱۹.    
۸. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۵۵.    
۹. ↑ ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۲، ص۶۰.    
۱۰. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۵۵.    
۱۱. ↑ ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۲، ص۶۰.    
۱۲. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۱۹.    
۱۳. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۵۵.    
۱۴. ↑ ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۲، ص۶۰.    
۱۵. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۱۹.    
۱۶. ↑ ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۲، ص۶۰.    
۱۷. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۱۹.    
۱۸. ↑ ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۲، ص۶۰.    
۱۹. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۱۹.    
۲۰. ↑ ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۲، ص۶۰.    
۲۱. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۱۹.    
۲۲. ↑ ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۲، ص۶۰.    
۲۳. ↑ ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۲، ص۶۰.    
۲۴. ↑ ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۲، ص۶۰.    
۲۵. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۱۹.    
۲۶. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۵۵.    
۲۷. ↑ ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۲، ص۶۰.    
۲۸. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۱۹.    
۲۹. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۵۵.    
۳۰. ↑ ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۲، ص۶۰.    
۳۱. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۵۵.    
۳۲. ↑ ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۲، ص۶۰.    
۳۳. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۱۹.    
۳۴. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۵۵.    
۳۵. ↑ ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکملة لکتاب الصله، ج۲، ص۶۰.    
۳۶. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۱۹.    
۳۷. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۵۵.    
۳۸. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۱۹.    
۳۹. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۵۵.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن ابی‌بکر غافقی»، ج۴، ص۳۵۵


رده‌های این صفحه : ادیبان قرن 6 (قمری) | درگذشتگان سال 584 (قمری) | زادگان سال 518 (قمری) | شخصیت‌های قرن 6 (قمری) | علمای مالکی قرن 6 (قمری) | فقیهان مالکی قرن 6 (قمری) | مؤلفان قرن 6 (قمری)
جعبه ابزار