• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن احمد تجیبی (مقاله‌دوم)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: محمد بن احمد تجیبی (مقاله‌دوم)


محمد بن احمد تجیبی ( ۴۵۸ ـ ۵۲۹ هـ.ق) فقیه، محدّث، لغوی و ادیب اندلسی بر مذهب مالک بود.
نزد شماری از بزرگان علم چون ابومروان بن سراج، ابوجعفر احمد بن رزق، و ابن خشّاب بغدادی دانش آموخت.
در جامع قرطبه به تدریس اشتغال داشت و به دیانت، حلم و تواضع شهرت یافت.
وی در حدیث، فقه، لغت، انساب و اشعار عربی تخصص داشت.
او در جمع و ضبط حدیث و رجال آن اهتمامی بسیار ورزید.
از جمله شاگردان ایشان ابن بشکوال، احمد بن یوسف بن رشد و ابوالقاسم بن الحاج بودند.
وی دو بار منصب قضاوت قرطبه را به عهده گرفت.
از آثار او نوازل الأحکام گزارش شده است.
ایشان سرانجام در سال ۵۲۹ (هجری قمری) هنگام اقامه نماز جمعه در مسجد جامع قرطبه در حال سجده به قتل رسید.


ابوعبداللّه محمد بن احمد بن خلف تجیبی قُرطبی
[۱] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
[۲] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
[۳] ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، ص۵۱.    
[۴] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۷.    
[۵] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۴۳۶.    
[۶] یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان و عبره الیقظان، ج۳، ص۱۹۶.    
[۷] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۸، ص۹۱.    
[۸] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۲۵۸.    
[۹] اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۱.    
معروف به ابن حاج
[۱۰] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
[۱۱] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
[۱۲] ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، ص۵۱.    
[۱۳] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۷.    
[۱۴] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۲۵۸.    
[۱۵] اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۱.    
فقیه،
[۱۶] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
[۱۷] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
محدث،
[۱۸] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
[۱۹] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
لغوی،
[۲۰] اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۲.    
ادیب
[۲۱] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
[۲۲] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
[۲۳] اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۲.    
و بر مذهب مالک بود.
[۲۴] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۵.    
[۲۵] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۸، ص۹۲.    
[۲۶] اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۱.    
در سال ۴۵۸ (هجری قمری) متولد شد.
[۲۷] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
[۲۸] ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، ص۵۱.    
[۲۹] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۷.    
[۳۰] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۲۵۸.    
[۳۱] اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۱.    

وی فردی متدین، صبور، بردبار، متواضع و نرم خو
[۳۲] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
[۳۳] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
و از بزرگان فقها، محدثان و ادبا بود.
[۳۴] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
[۳۵] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
[۳۶] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۴۳۶.    
[۳۷] یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان و عبره الیقظان، ج۳، ص۱۹۶.    

او در زمان خود از نظر وثاقت، دیانت و علم،
[۳۸] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
سرآمد اهل فتوا به شمار می‌رفت.
[۳۹] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
[۴۰] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
[۴۱] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۷.    
[۴۲] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۴۳۶.    
[۴۳] اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۲.    


ابوعبداللّه لغت و ادبیات عرب را از ابومروان عبدالملک بن سراج
[۴۴] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
[۴۵] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
[۴۶] ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، ص۵۱.    
و فقه را از ابوجعفر احمد بن رزق فقیه آموخته
[۴۷] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
[۴۸] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
[۴۹] اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۱.    
و از وی نیز روایت کرده است.

از دیگر استادان او ابوعبداللّه محمد بن فرج فقیه،
[۵۰] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
[۵۱] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
[۵۲] اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۱.    
ابوعلی غسّانی،
[۵۳] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
[۵۴] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
[۵۵] ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، ص۵۱.    
[۵۶] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۴۳۶.    
[۵۷] یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان و عبره الیقظان، ج۳، ص۱۹۶.    
[۵۸] اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۱.    
ابوالقاسم خلف بن مدیر خطیب،
[۵۹] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
[۶۰] اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۱.    
خازم بن محمد،
[۶۱] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
[۶۲] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
[۶۳] اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۲.    
ابوالحسن عبسی
[۶۴] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
و ابوالحسن بن خشّاب بغدادی است.
[۶۵] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
[۶۶] اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۲.    

محمد بن احمد شاگردان و راویانی داشته که از جمله شاگردان معروف او ابوالقاسم خلف بن عبدالملک، معروف به «ابن بشکوال» ( م ۵۷۸ هـ.ق)
[۶۷] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
[۶۸] اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۲.    
مؤلف کتاب الصله است.
[۶۹] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
پسرش ابوالقاسم محمد بن الحاج، ابوجعفر احمد بن عبدالملک بن عَمِیره،
[۷۰] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
[۷۱] اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۲.    
احمد بن یوسف بن رشد،
[۷۲] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
[۷۳] اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۲.    
عبداللّه بن مغیث،
[۷۴] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۵.    
عبداللّه بن خلَف فِهری،
[۷۵] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۵.    
[۷۶] اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۲.    
ابوبکر بن طلحه محاربی،
[۷۷] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۵.    
ابوالحسن بن نعمه،
[۷۸] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۵.    
[۷۹] ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، ص۵۱.    
ابوولید دبّاغ
[۸۰] ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، ص۵۱.    
و ابوعبداللّه محمد بن عبدالرحیم نیز از شاگردان او بوده و از وی روایت کرده‌اند.
[۸۱] ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، ص۵۱.    

قُرطبی در مسجد جامع قرطبه به تدریس می‌پرداخت.
[۸۲] اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۲.    
وی دوبار منصب قضاوت
[۸۳] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
[۸۴] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۷.    
[۸۵] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۲۵۸.    
[۸۶] اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۲.    
را در قرطبه به عهده گرفت.
[۸۷] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
[۸۸] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
[۸۹] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۷.    
[۹۰] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۴۳۶.    
[۹۱] یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان و عبره الیقظان، ج۳، ص۱۹۶.    
[۹۲] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۲۵۸.    
[۹۳] اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۲.    

محمد اعتنای بسیاری به حدیث داشت و به کار جمع حدیث، ضبط اسمای رجال و روات آن، بیان معانیِ کلماتِ غریب و مشکل آن همت می‌گماشت.
[۹۴] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
[۹۵] اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۲.    
ایشان همچنین عالم به معانی اشعار، اخبار،
[۹۶] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
آشنا به انساب
[۹۷] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
و غرایب لغت بود.

او تمام عمر خود را در پی کسب و نشر علم و دانش سپری کرد.
[۹۸] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
[۹۹] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
[۱۰۰] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۴۳۶.    

ابن حاج اثرش کتاب نوازل الاحکام است.
[۱۰۱] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۷.    
[۱۰۲] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۲۵۸.    


تجیبی در سال ۵۲۹ (هجری قمری)
[۱۰۳] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
[۱۰۴] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
[۱۰۵] ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، ص۵۱.    
[۱۰۶] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۷.    
[۱۰۷] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۴۳۶.    
[۱۰۸] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۲۵۸.    
[۱۰۹] اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۲.    
در ۷۱ سالگی،
[۱۱۰] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
[۱۱۱] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۴۳۶.    
درحالی که قاضی قرطبه بود.
در مسجد جامع
[۱۱۲] ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، ص۵۱.    
[۱۱۳] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۷.    
[۱۱۴] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۴۳۶.    
[۱۱۵] یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان و عبره الیقظان، ج۳، ص۱۹۶.    
[۱۱۶] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۲۵۸.    
این شهر در حال اقامه نماز جمعه
[۱۱۷] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
[۱۱۸] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
[۱۱۹] ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، ص۵۱.    
[۱۲۰] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۴۳۶.    
[۱۲۱] یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان و عبره الیقظان، ج۳، ص۱۹۶.    
و در حال سجده
[۱۲۲] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
[۱۲۳] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
[۱۲۴] ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، ص۵۱.    
[۱۲۵] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۷.    
[۱۲۶] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۲۵۸.    
مورد هجوم فردی مسلح قرار گرفت و کشته شد.
[۱۲۷] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
[۱۲۸] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
[۱۲۹] ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، ص۵۱.    
[۱۳۰] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۷.    
[۱۳۱] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۴۳۶.    
[۱۳۲] یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان و عبره الیقظان، ج۳، ص۱۹۶.    
[۱۳۳] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۲۵۸.    
[۱۳۴] اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۲.    

(دیگر منابع:
[۱۳۵] ابن ابار، محمد بن عبدالله، المعجم، ص۱۱۸.
[۱۳۶] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۴۳۶.    
[۱۳۷] یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان و عبره الیقظان، ج۳، ص۱۹۶.    
[۱۳۸] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۸، ص۹۱.    
[۱۳۹] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۲۵۸.    
[۱۴۰] اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۱.    
)


۱. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
۳. ↑ ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، ص۵۱.    
۴. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۷.    
۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۴۳۶.    
۶. ↑ یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان و عبره الیقظان، ج۳، ص۱۹۶.    
۷. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۸، ص۹۱.    
۸. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۲۵۸.    
۹. ↑ اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۱.    
۱۰. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
۱۱. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
۱۲. ↑ ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، ص۵۱.    
۱۳. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۷.    
۱۴. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۲۵۸.    
۱۵. ↑ اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۱.    
۱۶. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
۱۷. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
۱۸. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
۱۹. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
۲۰. ↑ اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۲.    
۲۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
۲۲. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
۲۳. ↑ اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۲.    
۲۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۵.    
۲۵. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۸، ص۹۲.    
۲۶. ↑ اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۱.    
۲۷. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
۲۸. ↑ ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، ص۵۱.    
۲۹. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۷.    
۳۰. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۲۵۸.    
۳۱. ↑ اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۱.    
۳۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
۳۳. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
۳۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
۳۵. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
۳۶. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۴۳۶.    
۳۷. ↑ یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان و عبره الیقظان، ج۳، ص۱۹۶.    
۳۸. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
۳۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
۴۰. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
۴۱. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۷.    
۴۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۴۳۶.    
۴۳. ↑ اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۲.    
۴۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
۴۵. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
۴۶. ↑ ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، ص۵۱.    
۴۷. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
۴۸. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
۴۹. ↑ اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۱.    
۵۰. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
۵۱. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
۵۲. ↑ اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۱.    
۵۳. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
۵۴. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
۵۵. ↑ ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، ص۵۱.    
۵۶. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۴۳۶.    
۵۷. ↑ یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان و عبره الیقظان، ج۳، ص۱۹۶.    
۵۸. ↑ اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۱.    
۵۹. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
۶۰. ↑ اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۱.    
۶۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
۶۲. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
۶۳. ↑ اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۲.    
۶۴. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
۶۵. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
۶۶. ↑ اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۲.    
۶۷. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
۶۸. ↑ اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۲.    
۶۹. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
۷۰. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
۷۱. ↑ اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۲.    
۷۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
۷۳. ↑ اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۲.    
۷۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۵.    
۷۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۵.    
۷۶. ↑ اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۲.    
۷۷. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۵.    
۷۸. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۵.    
۷۹. ↑ ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، ص۵۱.    
۸۰. ↑ ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، ص۵۱.    
۸۱. ↑ ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، ص۵۱.    
۸۲. ↑ اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۲.    
۸۳. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
۸۴. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۷.    
۸۵. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۲۵۸.    
۸۶. ↑ اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۲.    
۸۷. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
۸۸. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
۸۹. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۷.    
۹۰. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۴۳۶.    
۹۱. ↑ یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان و عبره الیقظان، ج۳، ص۱۹۶.    
۹۲. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۲۵۸.    
۹۳. ↑ اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۲.    
۹۴. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
۹۵. ↑ اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۲.    
۹۶. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
۹۷. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
۹۸. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
۹۹. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
۱۰۰. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۴۳۶.    
۱۰۱. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۷.    
۱۰۲. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۲۵۸.    
۱۰۳. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
۱۰۴. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
۱۰۵. ↑ ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، ص۵۱.    
۱۰۶. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۷.    
۱۰۷. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۴۳۶.    
۱۰۸. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۲۵۸.    
۱۰۹. ↑ اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۲.    
۱۱۰. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
۱۱۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۴۳۶.    
۱۱۲. ↑ ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، ص۵۱.    
۱۱۳. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۷.    
۱۱۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۴۳۶.    
۱۱۵. ↑ یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان و عبره الیقظان، ج۳، ص۱۹۶.    
۱۱۶. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۲۵۸.    
۱۱۷. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
۱۱۸. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
۱۱۹. ↑ ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، ص۵۱.    
۱۲۰. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۴۳۶.    
۱۲۱. ↑ یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان و عبره الیقظان، ج۳، ص۱۹۶.    
۱۲۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
۱۲۳. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
۱۲۴. ↑ ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، ص۵۱.    
۱۲۵. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۷.    
۱۲۶. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۲۵۸.    
۱۲۷. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله فی تاریخ ائمه الاندلس، ص۵۵۰.    
۱۲۸. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۱۴.    
۱۲۹. ↑ ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، ص۵۱.    
۱۳۰. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۳۱۷.    
۱۳۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۴۳۶.    
۱۳۲. ↑ یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان و عبره الیقظان، ج۳، ص۱۹۶.    
۱۳۳. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۲۵۸.    
۱۳۴. ↑ اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۲.    
۱۳۵. ↑ ابن ابار، محمد بن عبدالله، المعجم، ص۱۱۸.
۱۳۶. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۴۳۶.    
۱۳۷. ↑ یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان و عبره الیقظان، ج۳، ص۱۹۶.    
۱۳۸. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۸، ص۹۱.    
۱۳۹. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۲۵۸.    
۱۴۰. ↑ اللجنة العلمیة فی مؤسسة الإمام الصادق(ع)، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۶، ص۲۴۱.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن احمد تجیبی»، ج۴، ص۳۰۱.


رده‌های این صفحه : ادیبان قرن 6 (قمری) | درگذشتگان سال 529 (قمری) | زادگان سال 458 (قمری) | شخصیت‌های قرن 6 (قمری) | فقیهان مالکی قرن 6 (قمری) | لغویان قرن 6 (قمری) | مؤلفان قرن 6 (قمری) | محدثان مالکی قرن 6 (قمری)
جعبه ابزار