• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن علی غضائری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





محمد بن علی غضائری۴۲۶ هـ.ق) شاعر شیعی مذهب، از بزرگان و ارکان شعر فارسی در عصر خود بود.
او از مداحان بهاءالدوله دیلمی بود و پس از وفات وی، به دربار سلطان محمود غزنوی راه یافت.
در دربار سلطان محمود مورد حسد عنصری قرار گرفت که با او دشمنی ورزید.
وی با عنصری بحث‌های ادبی و انتقادی داشت.
از آثار او دیوان شعر است.
ایشان در سال ۴۲۶ (هجری قمری) درگذشت.



ابویزید محمد بن علی غضائری رازی او در شهر ری متولد شد
[۲] تفضلی، آذر و مهین فضائلی جوان، فرهنگ بزرگان، ص۵۴۱.
و در آن‌جا نشو و نما کرد.
وی از اکابر شعرای عراق
[۴] عوفی، محمد بن محمد، تذکرة لباب الالباب، ص۵۹.
و از بزرگان شعرای زمان خود و یکی از ارکان شعر فارسی در عصر خویش به شمار می‌رفت.
[۵] نفیسی، سعید، تاریخ نظم و نثر در ایران، ص۲۶.

او شاعر شیعی مذهب و یکی از کسانی است که در خارج از مشرق ایران، زبان به شاعری دری گشود.
[۶] صفا شهمیرزادی، سید ذبیح الله، گنج سخن، ص۱۲۷.



ابویزید از مداحان بهاءالدوله دیلمی در ری بود و بر اثر عنایات او ثروت بسیاری اندوخت.
بعد از وفات بهاءالدوله به غزنه رفت و در دربار سلطان محمود غزنوی نیز تقرب یافت تا این‌که مورد حسد شعرای نامی وقت از جمله عنصری قرار گرفت و به صورت علنی با او دشمنی ورزید و دیوان او را در انظار با آب شست.
[۸] هدایت، رضا‌قلی خان، مجمع الفصحاء، ج۱، ۲، ص۱۳۵۵.

او با عنصری بحث‌های ادبی و انتقادی داشت.
برخی رفتن غضائری را به ری نفی کرده و گفته‌اند: غضائری اشعار خود را از ری برای سلطان محمود می‌فرستاد.
[۱۲] صفا شهمیرزادی، سید ذبیح الله، گنج سخن، ص۱۲۷.




رازی کتاب دیوان شعر اثر وی می‌باشد.
[۱۳] تفضلی، آذر و مهین فضائلی جوان، فرهنگ بزرگان، ص۵۴۱.




غضائری سرانجام او در سال ۴۲۶ (هجری قمری) یا ۴۳۶ (هجری قمری) درگذشت.
[۱۷] هدایت، رضا‌قلی خان، مجمع الفصحاء، ج۱، ۲، ص۱۳۵۵.

(دیگر منابع:
[۱۹] خیام‌پور، عبدالرسول، فرهنگ سخنوران، ص۴۱۹.
[۲۰] رشید وطواط، محمد بن محمد، حدائق السحر فی دقایق الشعر، صصص۱۹، ۷۴ و ۱۴۳.
[۲۱] بهار، محمدتقی، سبک شناسی، ج۱، ص۲۳.
[۲۲] شمس قیس رازی، شمس‌الدین محمد، المعجم فی معاییر اشعار العجم، صص۳۱۸ و ۳۲۵.
[۲۳] دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا، ج۱۰، ص۱۴۷۶۰.
[۲۴] رادویانی، محمد بن عمر، ترجمان البلاغه، صصص۲۴، ۳۹ و ۹۸.
[۲۵] صفا، ذبیح‌الله، تاریخ ادبیات در ایران، ج۱، ص۵۷۰.
[۲۶] آذربیگدلی، لطفعلی بن آقاخان، آتشکده آذر، ص۲۲۰.
[۲۷] رازی، امین احمد، تذکره هفت اقلیم، ج۲، ص۱۱۶۷.
[۲۸] فروزان فر، بدیع الزمان، سخن و سخنوران ص۱۲۱.
)



۱. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۹، ص۷۹۰.    
۲. تفضلی، آذر و مهین فضائلی جوان، فرهنگ بزرگان، ص۵۴۱.
۳. مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۲۴۷.    
۴. عوفی، محمد بن محمد، تذکرة لباب الالباب، ص۵۹.
۵. نفیسی، سعید، تاریخ نظم و نثر در ایران، ص۲۶.
۶. صفا شهمیرزادی، سید ذبیح الله، گنج سخن، ص۱۲۷.
۷. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۹، ص۷۹۰.    
۸. هدایت، رضا‌قلی خان، مجمع الفصحاء، ج۱، ۲، ص۱۳۵۵.
۹. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۹، ص۷۹۰.    
۱۰. مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۲۴۷.    
۱۱. مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۲۴۷.    
۱۲. صفا شهمیرزادی، سید ذبیح الله، گنج سخن، ص۱۲۷.
۱۳. تفضلی، آذر و مهین فضائلی جوان، فرهنگ بزرگان، ص۵۴۱.
۱۴. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۹، ص۷۹۰.    
۱۵. مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۲۴۷.    
۱۶. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۹، ص۷۹۰.    
۱۷. هدایت، رضا‌قلی خان، مجمع الفصحاء، ج۱، ۲، ص۱۳۵۵.
۱۸. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۹، ص۷۹۰.    
۱۹. خیام‌پور، عبدالرسول، فرهنگ سخنوران، ص۴۱۹.
۲۰. رشید وطواط، محمد بن محمد، حدائق السحر فی دقایق الشعر، صصص۱۹، ۷۴ و ۱۴۳.
۲۱. بهار، محمدتقی، سبک شناسی، ج۱، ص۲۳.
۲۲. شمس قیس رازی، شمس‌الدین محمد، المعجم فی معاییر اشعار العجم، صص۳۱۸ و ۳۲۵.
۲۳. دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا، ج۱۰، ص۱۴۷۶۰.
۲۴. رادویانی، محمد بن عمر، ترجمان البلاغه، صصص۲۴، ۳۹ و ۹۸.
۲۵. صفا، ذبیح‌الله، تاریخ ادبیات در ایران، ج۱، ص۵۷۰.
۲۶. آذربیگدلی، لطفعلی بن آقاخان، آتشکده آذر، ص۲۲۰.
۲۷. رازی، امین احمد، تذکره هفت اقلیم، ج۲، ص۱۱۶۷.
۲۸. فروزان فر، بدیع الزمان، سخن و سخنوران ص۱۲۱.



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن علی غضائری»، ج۳، ص۳۵۲.






جعبه ابزار