• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مُهر

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



منبع: مُهر

مُهر به معنای قطعهای گل خشک و نشانهای برای انتساب اسناد به صاحب آن است. سجده بر مهرهای از خاک یا سنگ صحیح بوده و بهتر است بدون نقش باشد. اعتبار مهر و امضا منوط به شواهد و قرائن است و وراث باید به وصیتنامههای میت عمل کنند. قاضی نمیتواند به مهر و امضا استناد کند مگر با شواهد کافی و صاحب مهر نمیتواند به نوشتهاش شهادت دهد، مگر آنکه واقعه را به یاد داشته باشد یا شاهدی بر آن شهادت دهد.





۱.۱ - مهر به معنای اول

مُهر: قطعه گل خشک که هنگام سجده پیشانی بر آن گذارند
مهر به معنای نخست در باب صلات آمده است.
سجده بر زمین و آنچه از زمین میروید و خوردنی و پوشیدنی نیست، صحیح است؛ از این رو، سجده بر مهری که از خاک یا سنگ درست شده صحیح میباشد و بهتر است بدون نقش و نوشته باشد
[۲] جامع المسائل (فاضل) ۱/ ۱۰۲.
.

۱.۲ - مهر به معنای دوم

ابزاری فلزی، چوبی، پلاستیکی و مانند آن که نشانه، عنوان یا نامی بر آن حک شده باشد.
از مهر به معنای دوم به مناسبت در بابهای وصیت، قضاء و شهادات سخن گفته‌اند.

وجود مهر و امضا پای سند و نوشته‌ای از نظر عرف، نشانه انتساب آن سند و نوشته به صاحب مهر و امضا است؛ لیکن از نظر شرع اعتبار آن منوط به این است که انتساب آن به صاحب مهر و امضا با قراین و شواهد معلوم باشد و احتمال جعل و تزویر در آن نرود.
[۳] مجمع المسائل ۳/ ۱۴۱.
[۴] تحریرالوسیلة ۲/ ۹۴.
چنانچه ورثه، نوشته‌ای با امضا یا مهر میت ببینند، در صورتی که مقصود او را بفهمند و معلوم باشد که به عنوان وصیت نامه نوشته است، باید بر اساس آن عمل کنند.
[۵] توضیح المسائل مـراجـع ۲/ ۶۷۲.
قاضی نمیتواند با استناد به امضا یا مهر کسی یا سندی، حکم صادر کند، مگر آنکه با قراین و شواهدی برایش علم حاصل شود.
[۶] استفتائات (امام خمینی) ۳/ ۷۴ - ۷۵ و ۳۹۲.
[۷] مجمع المسائل ۳/ ۱۴۱.
کسی با استناد به نوشته و مهر و امضای خود، بدون آنکه وقوع آنچه را نوشته یا مهر و امضا کرده، به یاد داشته باشد، نمی‌تواند شهادت بدهد،
[۸] مستند الشیعة ۱۸/ ۳۴۷.
مگر آنکه فرد عادلی بر مضمون و مفاد آن نزد قاضی شهادت دهد.
در این صورت، جمعی شهادت دادن صاحب مهر و نوشته را جایز دانسته‌اند؛ هر چند اصل رخداد را به یاد نداشته باشد.
[۹] المقنعة/ ۷۲۸.
[۱۰] النهایة/ ٣٢٩ - ٣٣٠.
[۱۱] المهذب ۲/ ۵۶۱.
[۱۲] المراسم العلویة/ ۲۳۵ .
[۱۳] الدروس الشرعیة ٢/ ۱۳۴.
برخی ثقه و مورد اطمینان بودن مدعی را نیز بدان افزوده‌اند؛
[۱۴] مختلف الشیعة ۵۱۷/۸.
لیکن بسیاری شهادت دادن صاحب نوشته و مهر را تنها در صورت حصول علم و یادآوری به آنچه نوشته و مهر کرده، جایز
دانسته‌اند.
[۱۵] کشف الرموز ۲/ ۵۳۰.
[۱۶] مختلف الشیعة ٨/ ۵۲۰.
[۱۷] ایضاح الفوائد ۴/ ۴۴۳.
[۱۸] التنقیح الرائع ۴/ ۳۱۶.
[۱۹] المقتصر/ ۳۹۳.
[۲۰] جواهر الکلام ۴۱/ ۱۲۳ - ۱۲۴.


۱. گلپایگانی، سیدمحمدرضا، مجمع المسائل، ج ۱، ص ۱۷۵.    
۲. جامع المسائل (فاضل) ۱/ ۱۰۲.
۳. مجمع المسائل ۳/ ۱۴۱.
۴. تحریرالوسیلة ۲/ ۹۴.
۵. توضیح المسائل مـراجـع ۲/ ۶۷۲.
۶. استفتائات (امام خمینی) ۳/ ۷۴ - ۷۵ و ۳۹۲.
۷. مجمع المسائل ۳/ ۱۴۱.
۸. مستند الشیعة ۱۸/ ۳۴۷.
۹. المقنعة/ ۷۲۸.
۱۰. النهایة/ ٣٢٩ - ٣٣٠.
۱۱. المهذب ۲/ ۵۶۱.
۱۲. المراسم العلویة/ ۲۳۵ .
۱۳. الدروس الشرعیة ٢/ ۱۳۴.
۱۴. مختلف الشیعة ۵۱۷/۸.
۱۵. کشف الرموز ۲/ ۵۳۰.
۱۶. مختلف الشیعة ٨/ ۵۲۰.
۱۷. ایضاح الفوائد ۴/ ۴۴۳.
۱۸. التنقیح الرائع ۴/ ۳۱۶.
۱۹. المقتصر/ ۳۹۳.
۲۰. جواهر الکلام ۴۱/ ۱۲۳ - ۱۲۴.



• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (علیهم‌السّلام)، ج۸، ص۳۱-۳۲.


رده‌های این صفحه : فقه




جعبه ابزار