• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آیه کتمان•

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



آیه کتمان، آیه ۱۵۹ سوره بقره ، درباره پنهان کردن حق می‌باشد.



به آیه ۱۵۹ سوره بقره که در مذمت و سرزنش کتمان کنندگان حق نازل شده است "آیه کتمان" می‌گویند: (ان الذین یکتمون ما انزلنا من البینات والهدی من بعد ما بیناه للناس فی الکتاب اولئک یلعنهم الله ویلعنهم اللاعنون)؛ "کسانی که نشانه‌های روشن و رهنمودی را که فرو فرستاده‌ایم بعد از آنکه آن را برای مردم در کتاب توضیح داده‌ایم نهفته می‌دارند آنان را خدا لعنت می‌کند و لعنت کنندگان لعنتشان می‌کنند".


جلال الدین سیوطی در شان نزول این آیه از ابن عباس نقل کرده است: چند نفر از مسلمانان همچون معاذ بن جبل و سعد بن معاذ و خارجة بن زید از دانشمندان یهود درباره برخی مطالب تورات که با ظهور و بعثت پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ارتباط داشت سؤال‌هایی کردند؛ ولی آنان واقع مطلب و حقیقت امر را کتمان کرده، توضیحی ندادند؛ لذا آیه مورد بحث نازل شد و مسئولیت کتمان حق را به آن‌ها گوشزد کرد.


مقصود این آیه ، علمای یهود است؛ ولی این معنا هرگز مفهوم آیه (یک حکم کلی و عمومی درباره کتمان کنندگان حق) را محدود نخواهد کرد؛ لذا در کتاب‌های تفسیری شیعه آمده است که این آیه شامل کتمان فضایل اهل بیت علیه‌السّلام نیز می‌شود. و در برخی از روایات مراد از این آیه، کتمان امامت و خلافت خاندان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم بیان شده است.
درباره مذمت کتمان حق، در منابع اسلامی احادیث فراوانی هست.


در کتاب‌های اصول این آیه از ادله " حجیت خبر واحد " به شمار آمده است؛ یعنی "ماانزلنا" مفهوم عام دارد و شامل احکام شرعی نیز می‌شود، و احادیث منقول از معصومان علیه‌السّلام از مصادیق "بینات و هدی" است.
[۳] سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، لباب النقول فی اسباب النزول، ص۲۰.
[۴] سبحانی، جعفر، ۱۳۰۸ -، الایمان والکفرفی الکتاب والسنة، ج۱، ص۲۵۰.



۱. بقره/سوره۲، آیه۱۵۹.    
۲. مکارم شیرازی، ناصر، ۱۳۰۵ -، تفسیر نمونه، ج۱، ص(۵۴۶-۵۵۱).    
۳. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، لباب النقول فی اسباب النزول، ص۲۰.
۴. سبحانی، جعفر، ۱۳۰۸ -، الایمان والکفرفی الکتاب والسنة، ج۱، ص۲۵۰.
۵. طباطبایی، محمد حسین، ۱۲۸۱ - ۱۳۶۰، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص(۳۸۸-۳۹۲).    



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله«آیه کتمان».    



جعبه ابزار