گزارش خطا
برای مشاهده معنا و شرح هر کلمه، بر روی آن کلیک کنید.
(وَ الْقَمَرِ إِذَا تَلَاهَا)
ترجمه کلمه به کلمه
(وَ الْقَمَرِ) و قسم به ماه
(إِذَا)آن گاه كه
(تَلَاهَا)بدنبال خورشيد آيد.
ترجمه و تفسیر
و قسم به ماه آن گاه كه (براى كسب نور و بدست آوردن روشنايى) بدنبال خورشيد آيد (پس از غروب نمودن و پنهان شدن آن، طلوع كرده و آشكار شود).
مفسران گفتهاند: اين توصيف مربوط به نيمهى اول ماه مىباشد كه بعد از غروب آفتاب طلوع مىكند و نور و روشنى را به دنبال مىآورد. حكمت سوگند ياد كردن به آفتاب اين است: در وقت نبودن آفتاب عالم صورت مرده را به خود مىگيرد، و زمانى كه صبح دميد و آفتاب از افق سر بيرون آورد، جان و حيات در عالم دميده مىشود و مردگان به صورت زندگان درمىآيند و در وقت روز به دنبال كار و كوشش خود پراكنده و پخش مىگردند. اين حالت شبيه حالت قيامت است. و وقت چاشتگاه شبيه زمان استقرار بهشتيان در بهشت است. خورشيد و ماه به خاطر مصلحت و منافع انسان هستى يافتهاند. و قسم خوردن به آنها، منافع سرشار و عظيم نهفته در آن دو را يادآور است.
تحلیل ادبی
(وَ الْقَمَرِ)وَ:
حرف عطف مبنی بر
فتح بدون محل اعرابالْ:
حرف تعریف مبنی بر
سکونقَمَرِ:
اسم ثلاثی مجرد مفرد مذکر معطوف بر شمس
مجرور(إِذَا)إِذَا:
ظرف زمان مبنی بر
سکون و
شبه جمله متعلق بالقسم
(تَلَاهَا)تَلَا:
فعل ماضی مفرد مذکر غائب
ناقص واوی مبنی بر فتح مقدر بر حرف به دلیل
تعذر، و
فاعل ضمیر مستتر جوازا به تقدیر
هو.
ها:
ضمیر متصل مبنی بر سكون في محل نصب
مفعول به و
جمله معطوف على جمله و الشمس و ضحاها.
تحلیل بلاغی
۱ - در بين اَلشَّمْسِ و اَلْقَمَرِ، اَللَّيْلِ و اَلنَّهٰارِ و فُجُورَهٰا و تَقْوٰاهٰا
طباق مقرر است.
۲ - در بين وَ اَلنَّهٰارِ إِذٰا جَلاّٰهٰا، وَ اَللَّيْلِ إِذٰا يَغْشٰاهٰا، قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكّٰاهٰا و قَدْ خٰابَ مَنْ دَسّٰاهٰا
مقابله برقرار است.
۳ - اضافهى (ناقة) به (اللّه) براى تكريم و تشريف است.
۴ - فَدَمْدَمَ عَلَيْهِمْ رَبُّهُمْ بِذَنْبِهِمْ متضمن
تفظیع و
تهویل است.
۵ - در فواصل و رءوس آيات
سجع مرصع رعايت شده است.
