• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابن افطس

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



منبع: ابن افطس


ابن افطس (م ۴۶۰ ه) اصالتاً از بربر مکناسه و پرورش‌یافته در اندلس، یکی از ملوک ادبیات‌دوست اندلس بود.
وی در ادبیات، به‌ ویژه نحو، شعر، و اخبار نادر بی‌نظیر شمرده می‌شد.
او که بر بطلیوس حکمرانی داشت، با شجاعت در برابر رومیان جنگید و با دیگر حکام اندلس همچون ابن ذوالنون و معتضد بن عباد نزاع کرد.
ایشان اهل علم و عدالت بود، مدرسه‌ای برای مباحثات علمی تأسیس کرد، و کتابخانه‌ای بزرگ گرد آورد.
از آثار او المظفر در پنجاه مجلد و تفسیر قرآن نام برده شده است.
وی در سال ۴۶۰ه درگذشت.



ابوبکر محمد بن عبداللّه بن مسلمه مظفر با تجیبی معروف به ابن افطس اصل وی از بربر مکناسه ـ شهری در مغرب ـ بود. در اندلس رشد نمود و به آداب و رسوم آنجا متخلق شد.
او از جمله حاکمانی بود که دستی در ادبیات داشته و در زمان خود بی‌نظیر بود.
او حریص بر آموختن ادبیات به ویژه نحو، شعر و اخبار نادر بود.
از ملوک اندلس از حیث ادبیات کسی به پای او نمی‌رسید. وی دوستدار اهل علم بود و کتاب‌های بسیاری در کتابخانه خود جمع‌آوری کرده بود.



تجیبی پادشاه مرز شمالی اندلس بود و بر بطلیوس حکمرانی می‌کرد. او فردی شجاع و صاحب رأی بود و در مقابل رومیان ایستاد و با آن‌ها جنگید.
میان او و ابن ذالنون و معتضد بن عباد نیز جنگ‌هایی رخ داد و با وجود این‌که همواره در حال جنگ بود، از علم و عدالت غافل نبود.
او مدرسه‌ای ساخته بود که در روزهای جمعه در آن‌جا می‌نشست و علما نزد او حاضر شده و به مباحثات علمی می‌پرداختند.



ابن افطس دو اثر به نام المظفر در پنجاه مجلد و تفسیر قرآن دارد.



محمد بن عبداللّه در سال ۴۶۰ هجری قمری درگذشت.
تاریخ وفاتش را قبل یا بعد از سال ۴۷۰ هجری قمری هم ذکر کرده‌اند.



۱. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۴۹۱.    
۲. صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، ج۳، ص۲۶۱.    
۳. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۷۲.    
۴. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۲۸.    
۵. کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۲۴۶.    
۶. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص ۱۷۲۲.    
۷. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الأعیان، ج۷، ص۱۲۳.    
۸. ذهبی، احمد بن محمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۸۵.    
۹. شنترینی، علی بن بسام، الذخیره فی محاسن اهل الجزیره، ج۴، ص۶۴۰.    
۱۰. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۲۸۸.    
۱۱. شنترینی، علی بن بسام، الذخیره فی محاسن اهل الجزیره، ج۴، ص۶۴۰.    
۱۲. مراکشی، عبدالواحد، المعجب فی تلخیص اخبار المغرب، ص۶۱.    
۱۳. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۴۹۱.    
۱۴. صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، ج۳، ص۲۶۱.    
۱۵. ازرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۲۸.    
۱۶. کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۲۴۶.    
۱۷. ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکمله لکتاب الصله، ص۳۱۷.    
۱۸. ابن ابار، محمد بن عبدالله، التکمله لکتاب الصله، ص۳۱۷.    
۱۹. ذهبی، احمد بن محمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۸۵.    
۲۰. شنترینی، علی بن بسام، الذخیره فی محاسن اهل الجزیره، ج۴، ص۶۴۱.    
۲۱. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۴۹۱.    
۲۲. صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، ج۳، ص۲۶۱.    
۲۳. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۷۲.    
۲۴. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۲۸.    
۲۵. ذهبی، احمد بن محمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۸۵.    
۲۶. شنترینی، علی بن بسام، الذخیره فی محاسن اهل الجزیره، ج۴، ص۶۴۰.    
۲۷. ذهبی، احمد بن محمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۸۵.    
۲۸. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الأعیان، ج۷، ص۱۲۳.    
۲۹. ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ج۵، ص۱۶۰.    
۳۰. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۲۸.    
۳۱. مغربی، ابن سعید، المغرب فی حلی المغرب، ج۱، ص۳۶۴.    
۳۲. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الأعیان، ج۷، ص۱۲۳.    
۳۳. ذهبی، احمد بن محمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۸۵.    
۳۴. ذهبی، احمد بن محمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۸۵.    
۳۵. شنترینی، علی بن بسام، الذخیره فی محاسن اهل الجزیره، ج۴، ص۶۴۰.    
۳۶. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۴۹۱.    
۳۷. صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، ج۳، ص۲۶۱.    
۳۸. ذهبی، احمد بن محمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۸۵.    
۳۹. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۷۲.    
۴۰. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۲۸.    
۴۱. کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۲۴۶.    
۴۲. مغربی، ابن سعید، المغرب فی حلی المغرب، ج۱، ص۳۶۴.    
۴۳. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الأعیان، ج۷، ص۱۲۳.    
۴۴. ابن ابار، محمد بن عبدالله، الحله السیراء، ج۲، ص۹۷.    
۴۵. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۷۲.    
۴۶. صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، ج۳، ص۲۶۱.    
۴۷. ذهبی، احمد بن محمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۸۵.    
۴۸. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الأعیان، ج۷، ص۱۲۳.    
۴۹. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص ۱۷۲۲.    
۵۰. مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۴، ص۹۷۴.    
۵۱. مغربی، ابن سعید، المغرب فی حلی المغرب، ج۱، ص۳۶۴.    
۵۲. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۴۹۱.    
۵۳. صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، ج۳، ص۲۶۱.    
۵۴. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۷۲.    
۵۵. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۲۸.    
۵۶. کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۲۴۶.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «ابن افطس»، ج۳، ص۳۰۶.






جعبه ابزار