• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابن زیدون

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: احمد بن عبدالله قرطبی


احمد بن عبدالله قرطبی (۳۹۴ ـ ۴۶۳ هجری قمری۴۶۳ه) شاعر و ادیب اندلسی، در سال ۳۹۴ هجری قمری در رصافه متولد شد.
او از خاندانی ثروتمند و اهل دانش بود.
علاوه بر دبیری، از فقها و شعرای برجسته بنی مخزوم به شمار می‌رفت.
او از محضر ابوبکر مسلم بن احمد نحوی بهره برد.
در نظم و نثر مهارت داشت.
وی مدتی منصب وزارت را در دربار ابن جهور و پسرش و همچنین در دربار معتضد و فرزندش عهده‌دار بود.
او نامه‌ای به ابن جهور نوشت که چاپ شد.
سرانجام در اول ماه رجب سال ۴۶۳ در اشبیلیه درگذشت.


ابوولید احمد بن عبداللّه بن احمد قرطبی مخزومی، مشهور به ابن زیدون در سال ۳۹۴ه در خانواده‌ای توانگر و اهل علم در رصافه ـ حومه قرطبه ـ به دنیا آمد.
[۱] حمیدی، محمد بن فتوح، جذوة المقتبس، ص۱۳۰.    
[۲] ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیة الملتمس، ص۱۸۶.    
[۳] الشنترینی، الذخیرة فی محاسن اهل الجزیره، ج۱، ص۴۱۹.    

نسب ابن زیدون از پدر به بنی‌مخزوم از تیره‌های قریش می رسید.
[۴] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۰۲.    

ابوولید شغل کتابت داشت.
[۵] الشنترینی، الذخیرة فی محاسن اهل الجزیره، ج۱، ص۳۳۶.    
[۶] مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۳، ص۶۴۳، ۶۴۴ و ۶۴۸.

همچنین از فقها و برجستگان شعرای بنی‌مخزوم و فردی ادیب، دارای اشعاری زیبا و صاحب نظم و نثر بود.
[۷] الشنترینی، الذخیرة فی محاسن اهل الجزیره، ج۱، ص۳۳۶.    
[۸] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۰۲.    
[۹] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۳، ص۳۱۲.    

مدتی منصب وزارت و مناصب دیگری را در دربار ابن جهور
[۱۰] الشنترینی، الذخیرة فی محاسن اهل الجزیره، ج۱، ص۳۳۷.    
و فرزندش ابوولید بن جهور در قرطبه
[۱۱] ابوالفداء، اسماعیل بن علی، المختصر فی اخبار البشر، ج۲، ص۱۸۷.    
و در دربار معتضد و فرزندش معتمد در اشبیلیه به عهده داشت و مورد توجه و تکریم اینان قرار گرفت.
[۱۲] ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۱۰۴.    
[۱۳] المَرَّاکُشی، عبد الواحد، المعجب فی تلخیص اخبار المغرب، ص۱۶۳.    
[۱۴] ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۳۱۵.    

وی نامه‌ای به ابن جهور نوشته بود که چاپ شده است.
[۱۵] مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۳، ص۶۴۳، ۶۴۴ و ۶۴۸.
[۱۶] ذهبی، محمد بن احمد، الاعلام بوفیات الاعلام، ج۱، ص۱۵۸.


ابوولید از محضر ابوبکر مسلم بن احمد نحوی بهره برد. در جوانی با بسیاری از مشاهیر علم و سیاست دوستی و مجالست داشت که از آن میان می توان از ابوولید بن جهور (از حکمران اندلس)
[۱۷] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۶۵.    
و ابوبکر بن ذکوان نام برد. یکی از ایشان در سیاست و دیگری در فقه و قضا مشهور بوده است.

قرطبی آثاری داشت:
•دیوان شعر؛
[۱۸] الشنترینی، الذخیرة فی محاسن اهل الجزیره، ج۱، ص۳۳۶.    
[۱۹] بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۳، ص۴۸۵.    

•رسالة هزلیه؛
[۲۰] مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۵، ص۱۰۸۱.    
[۲۱] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۶۵.    

•التبیین فی خلفاء بنی امیه بالاندلس؛
•قصیده اضحی التنائی بدایلا من تدانینا.
[۲۲] المَرَّاکُشی، عبد الواحد، المعجب فی تلخیص اخبار المغرب، ص۱۶۳.    
[۲۳] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۶۵.    


او سرانجام در اول ماه رجب سال ۴۶۳ه در اشبیلیه درگذشت.
[۲۴] الشنترینی، الذخیرة فی محاسن اهل الجزیره، ج۱، ص۴۱۹.    
[۲۵] بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۳، ص۴۸۵.    
[۲۶] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۰۲.    

(دیگر منابع:
[۲۷] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۱۱۳.    
[۲۸] الفتح بن خاقان، أبو محمد، قلائد العقیان، ج۱، ص۲۰۹ و ۷۳.    
[۲۹] ابن الأبار، الحلة السیراء، ج۱، ص۲۵۰ و ۲ / ۴۳.    
[۳۰] حمیدی، محمد بن فتوح، جذوة المقتبس، ص۴۰۳.    
[۳۱] ابن سعید المغربی، المُغرب فی حلی المغرب، ج۱، ص۶۳.    
[۳۲] مقری تلمسانی، احمد بن محمد، نفح الطیب، ج۱، ص۶۲۷.    
[۳۳] ذهبی، محمد بن احمد، الاشاره الی وفیات الاعیان، ج۱، ص۱۳۹.    
[۳۴] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۷، ص۸۷.    
[۳۵] ابن الوردی، عمر بن مظفر، تاریخ ابن الوردی، ج۱، ص۳۶۲.    
[۳۶] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۸۸.    
[۳۷] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۱۱۳.    
[۳۸] مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۵، ص۱۰۸۱.    
[۳۹] ابن الأبار، اعتاب الکتاب، ج۱، ص۲۲۳.    
)
۱. ↑ حمیدی، محمد بن فتوح، جذوة المقتبس، ص۱۳۰.    
۲. ↑ ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیة الملتمس، ص۱۸۶.    
۳. ↑ الشنترینی، الذخیرة فی محاسن اهل الجزیره، ج۱، ص۴۱۹.    
۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۰۲.    
۵. ↑ الشنترینی، الذخیرة فی محاسن اهل الجزیره، ج۱، ص۳۳۶.    
۶. ↑ مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۳، ص۶۴۳، ۶۴۴ و ۶۴۸.
۷. ↑ الشنترینی، الذخیرة فی محاسن اهل الجزیره، ج۱، ص۳۳۶.    
۸. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۰۲.    
۹. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۳، ص۳۱۲.    
۱۰. ↑ الشنترینی، الذخیرة فی محاسن اهل الجزیره، ج۱، ص۳۳۷.    
۱۱. ↑ ابوالفداء، اسماعیل بن علی، المختصر فی اخبار البشر، ج۲، ص۱۸۷.    
۱۲. ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۱۰۴.    
۱۳. ↑ المَرَّاکُشی، عبد الواحد، المعجب فی تلخیص اخبار المغرب، ص۱۶۳.    
۱۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۳۱۵.    
۱۵. ↑ مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۳، ص۶۴۳، ۶۴۴ و ۶۴۸.
۱۶. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، الاعلام بوفیات الاعلام، ج۱، ص۱۵۸.
۱۷. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۶۵.    
۱۸. ↑ الشنترینی، الذخیرة فی محاسن اهل الجزیره، ج۱، ص۳۳۶.    
۱۹. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۳، ص۴۸۵.    
۲۰. ↑ مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۵، ص۱۰۸۱.    
۲۱. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۶۵.    
۲۲. ↑ المَرَّاکُشی، عبد الواحد، المعجب فی تلخیص اخبار المغرب، ص۱۶۳.    
۲۳. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۶۵.    
۲۴. ↑ الشنترینی، الذخیرة فی محاسن اهل الجزیره، ج۱، ص۴۱۹.    
۲۵. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۳، ص۴۸۵.    
۲۶. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۰۲.    
۲۷. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۱۱۳.    
۲۸. ↑ الفتح بن خاقان، أبو محمد، قلائد العقیان، ج۱، ص۲۰۹ و ۷۳.    
۲۹. ↑ ابن الأبار، الحلة السیراء، ج۱، ص۲۵۰ و ۲ / ۴۳.    
۳۰. ↑ حمیدی، محمد بن فتوح، جذوة المقتبس، ص۴۰۳.    
۳۱. ↑ ابن سعید المغربی، المُغرب فی حلی المغرب، ج۱، ص۶۳.    
۳۲. ↑ مقری تلمسانی، احمد بن محمد، نفح الطیب، ج۱، ص۶۲۷.    
۳۳. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، الاشاره الی وفیات الاعیان، ج۱، ص۱۳۹.    
۳۴. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۷، ص۸۷.    
۳۵. ↑ ابن الوردی، عمر بن مظفر، تاریخ ابن الوردی، ج۱، ص۳۶۲.    
۳۶. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۸۸.    
۳۷. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۱۱۳.    
۳۸. ↑ مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۵، ص۱۰۸۱.    
۳۹. ↑ ابن الأبار، اعتاب الکتاب، ج۱، ص۲۲۳.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «احمد بن عبدالله قرطبی»، ج۳، ص۸۴.


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 463 (قمری) | رجال سیاسی شیعه قرن 5 (قمری) | شخصیت‌های شیعه قرن 5 (قمری) | علمای شیعه قرن پنجم | مؤلفان شیعه قرن 5 (قمری)
جعبه ابزار