• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوالحسن علی بن ابراهیم حوفی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





ابوالحسن علی بن ابراهیم حوفی۴۳۰ هـ.ق) عالم برجسته‌ای از نواحی حَوْف مصر بود.
او در دوران جوانی برای تحصیل علم به مصر رفت و از استادان آن دیار بهره‌مند شد.
وی در زمینه‌های ادبیات عرب، اعراب، قرائت، تفسیر قرآن و حدیث شهرت داشت و در علم نحو از دیگران متمایز بود.
او متولی آموزش ادبیات عرب در مصر بود.
وی آثار مهمی نظیر البرهان فی تفسیر القرآن و الأعراب القرآن را تألیف کرد.
او در سال ۴۳۰ (هجری قمری) درگذشت.



ابوالحسن علیّ بن ابراهیم بن سعید حوفی مصری از مردم حَوْف (در نواحی مصر) بود.
پس از گذراندن دوران کودکی و نوجوانی برای کسب علم به مصر رفت.
او در عصر خود در علوم گوناگون هم‌چون ادبیات عرب، اعراب، قرائت و تفسیر قرآن کریم و حدیث استادی صاحب‌نظر و در علم نحو یگانه روزگار به شمار می‌آمد.
آموزش ادبیات عرب در مصر بر عهده او بود و بسیاری از دانش‌پژوهان آن‌جا از وی بهره‌های علمی فراوان می‌بردند.



ابوالحسن از بزرگانی چون ابوبکر محمد بن علی أُدفُوی و جمعی از استادان مغرب زمین در مصر دانش آموخت.
وی بعضی از کتاب‌های ابوجعفر مصری معروف به نحّاس را از طریق أُدفُوی و ابن رشیق روایت کرده است.



حوفی آثاری دارد که کتاب‌های زیر از اوست:
• البرهان فی تفسیر القرآن در سی مجلد؛
• اعراب القرآن در ده مجلد؛
• الموضح در نحو؛
• مختصر کتاب العین؛
• الارشاد لطریق خیر العباد؛
• موارد الانبیاء.



علی در اول ماه ذی الحجة در سال ۴۳۰ (هجری قمری) از دنیا رفت.
(دیگر منابع:
[۱۰۳] ابن خیر، محمد بن‌ خیر، فهرست ابن خیر، ص۳۱۷.
[۱۰۹] ذهبی، محمد بن احمد، الاعلام بوفیات الاعلام، ج۱، ص۲۸۸.
)



۱. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۲، ص۱۴۰.    
۲. داوودی، محمد بن علی، طبقات المفسّرین، ج۱، ص۳۸۸.    
۳. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۵۳.    
۴. موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۵، ص۲۴۲.    
۵. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۴، ص۳۰۹.    
۶. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۰۰.    
۷. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۲۵۰.    
۸. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۴، ص۱۶۴۳.    
۹. قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۲، ص۲۱۹.    
۱۰. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۴۷.    
۱۱. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، حسن المحاضره، ج۱، ص۴۳۶.    
۱۲. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۵۳.    
۱۳. موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۵، ص۲۴۲.    
۱۴. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۰۰.    
۱۵. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۲، ص۱۴۰.    
۱۶. داوودی، محمد بن علی، طبقات المفسّرین، ج۱، ص۳۸۸.    
۱۷. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۴، ص۳۰۹.    
۱۸. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۴، ص۱۶۴۴.    
۱۹. قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۲، ص۲۱۹.    
۲۰. موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۵، ص۲۴۲.    
۲۱. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۰۰.    
۲۲. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۲۵۰.    
۲۳. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۸۷.    
۲۴. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۲، ص۳۲۲.    
۲۵. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۱، ص۴۰۲.    
۲۶. قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۲، ص۲۱۹.    
۲۷. ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۲۶۳.    
۲۸. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۴۷.    
۲۹. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۲، ص۱۴۰.    
۳۰. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، حسن المحاضره، ج۱، ص۴۳۶.    
۳۱. سیوطی، عبدالرحمن، طبقات المفسرین، ج۱، ص۸۳.    
۳۲. داوودی، محمد بن علی، طبقات المفسّرین، ج۱، ص۳۸۸.    
۳۳. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۵۳.    
۳۴. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۴، ص۳۱۰.    
۳۵. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۰۰.    
۳۶. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۵۲۱.    
۳۷. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۲۵۰.    
۳۸. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۴، ص۱۶۴۴.    
۳۹. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۰۰.    
۴۰. ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۲۶۳.    
۴۱. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۴۷.    
۴۲. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، حسن المحاضره، ج۱، ص۴۳۶.    
۴۳. سیوطی، عبدالرحمن، طبقات المفسرین، ج۱، ص۸۳.    
۴۴. داوودی، محمد بن علی، طبقات المفسّرین، ج۱، ص۳۸۸.    
۴۵. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۵۳.    
۴۶. ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۲۶۳.    
۴۷. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۲، ص۱۴۰.    
۴۸. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، حسن المحاضره، ج۱، ص۴۳۶.    
۴۹. سیوطی، عبدالرحمن، طبقات المفسرین، ج۱، ص۸۳.    
۵۰. داوودی، محمد بن علی، طبقات المفسّرین، ج۱، ص۳۸۸.    
۵۱. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۵۳.    
۵۲. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۰۱.    
۵۳. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۵۲۲.    
۵۴. قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۲، ص۲۱۹.    
۵۵. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۰۱.    
۵۶. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۲، ص۳۲۲.    
۵۷. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۱، ص۴۰۲.    
۵۸. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۰۰.    
۵۹. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۴، ص۱۶۴۴.    
۶۰. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۱، ص۴۰۲.    
۶۱. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۴، ص۳۱۰.    
۶۲. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۲، ص۳۲۲.    
۶۳. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۴۷.    
۶۴. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۲، ص۱۴۰.    
۶۵. سیوطی، عبدالرحمن، طبقات المفسرین، ج۱، ص۸۳.    
۶۶. داوودی، محمد بن علی، طبقات المفسّرین، ج۱، ص۳۸۸.    
۶۷. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۲۴۱.    
۶۸. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۲۵۰.    
۶۹. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۸۷.    
۷۰. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۴، ص۱۶۴۴.    
۷۱. قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۲، ص۲۲۰.    
۷۲. ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۲۶۳.    
۷۳. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۴۷.    
۷۴. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، حسن المحاضره، ج۱، ص۴۳۶.    
۷۵. سیوطی، عبدالرحمن، طبقات المفسرین، ج۱، ص۸۳.    
۷۶. داوودی، محمد بن علی، طبقات المفسّرین، ج۱، ص۳۸۸.    
۷۷. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۲۴۱.    
۷۸. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۵۳.    
۷۹. موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۵، ص۲۴۲.    
۸۰. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۰۱.    
۸۱. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۵۲۲.    
۸۲. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۸۷.    
۸۳. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۴۷.    
۸۴. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۲، ص۱۴۰.    
۸۵. داوودی، محمد بن علی، طبقات المفسّرین، ج۱، ص۳۸۸.    
۸۶. موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۵، ص۲۴۲.    
۸۷. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۰۱.    
۸۸. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۲۵۰.    
۸۹. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۴، ص۱۶۴۴.    
۹۰. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۲۵۰.    
۹۱. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۸۷.    
۹۲. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۸۷.    
۹۳. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۴، ص۱۶۴۴.    
۹۴. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۲، ص۱۴۰.    
۹۵. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، حسن المحاضره، ج۱، ص۴۳۶.    
۹۶. سیوطی، عبدالرحمن، طبقات المفسرین، ج۱، ص۸۳.    
۹۷. داوودی، محمد بن علی، طبقات المفسّرین، ج۱، ص۳۸۸.    
۹۸. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۲۴۱.    
۹۹. موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۵، ص۲۴۲.    
۱۰۰. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۰۰.    
۱۰۱. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۵۲۲.    
۱۰۲. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۸۷.    
۱۰۳. ابن خیر، محمد بن‌ خیر، فهرست ابن خیر، ص۳۱۷.
۱۰۴. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۲، ص۳۲۲.    
۱۰۵. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۱، ص۴۰۲.    
۱۰۶. قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۲، ص۲۱۹.    
۱۰۷. ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۲۶۳.    
۱۰۸. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۱۹۳.    
۱۰۹. ذهبی، محمد بن احمد، الاعلام بوفیات الاعلام، ج۱، ص۲۸۸.
۱۱۰. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۴۷.    
۱۱۱. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۲، ص۱۴۰.    
۱۱۲. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، حسن المحاضره، ج۱، ص۴۳۶.    
۱۱۳. سیوطی، عبدالرحمن، طبقات المفسرین، ج۱، ص۸۳.    
۱۱۴. داوودی، محمد بن علی، طبقات المفسّرین، ج۱، ص۳۸۸.    
۱۱۵. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۲۴۱.    
۱۱۶. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۵۲.    
۱۱۷. موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۵، ص۲۴۲.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «ابوالحسن علی بن ابراهیم حوفی»، ج۳، ص۲۴۳.






جعبه ابزار