احمد بن عبدالله بزاز
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بزازاحمد ـ بزاز (حدود
۳۳۰ ـ ۴۲۳ه) مشهور به ابن عبدون و ابن حاشر، از محدثان و استادان امامیه در قرن چهارم و پنجم هجری است.
وی علوم حدیث و ادبیات را از بزرگان آموخت و در شهرهایی مانند تفلیس، اهواز، و بغداد به کسب دانش پرداخت.
ابن عبدون از اساتیدی چون ابوالحسن علی بن محمد بن زبیر قرشی و احمد بن محمد بن حسن بن ولید حدیث روایت کرد و بهعنوان فردی ثقه و مورد اعتماد شناخته میشود.
وی مؤلف آثاری چون تفسیر خطبة فاطمه (ع)، التاریخ و رجال ابن عبدون است و در سال
۴۲۳ ه درگذشت.
ابوعبداللّه احمد بن عبداللّه لواحد بن احمد بزاز مشهور به ابن عبدون و ابن حاشر، از محدثان معروف امامیه، از استادان و مشایخ اجازه
نجاشی و
شیخ طوسی که از حیات فردی و اجتماعی او اطلاع چندانی نداریم. وی در حدود ۳۳۰ه متولد شد.
ابن حاشر کتب ادبیات را نزد بزرگان اهل ادب آموخت و ادیب ماهری شد.
او در طلب علم و سماع حدیث به مناطق گوناگونی از جمله
تفلیس (تنیس)،
اهواز و
بغداد مسافرت کرد.
و از محضر
ابوالحسن علی بن محمد بن زبیر قرشی (م
۳۴۸ ه)،
ابوالحسین عبداللّه لکریم بن عبداللّه بن نصر بزاز،
احمد بن ابی رافع صیمری،
ابوبکر احمد بن عبداللّه بن احمد دوری ورّاق،
ابومحمد حسن بن محمد بن یحیی علوی معروف به ابن اخی طاهر،
احمد بن محمد بن حسن بن ولید و برخی دیگر حدیث شنید و روایت کرد.
رجالنویسان شیعه،
ابن عبدون را فردی ثقة و مورد اعتماد
و احادیث او را صحیح دانستهاند؛
همچنین
علامه حلی و
ابن داود نام او را در قسم ثقات و ممدوحان آوردهاند.
شیخ طوسی در دو کتاب فقهی خویش روایات فراوانی از او نقل کرده
و در کتاب الامالی نیز بسیاری از احادیث او را یکجا آورده است.
همچنین شیخ طوسی و نجاشی بسیاری از کتابهای امامیه از جمله تمام مصنفات و روایات کلینی را از او روایت کردهاند.
آثار
احمد بزاز عبارت اند از:
• اخبار السید بن محمد
[سید اسماعیل محمد] حمیری•
• تفسیر خطبة
فاطمه (علیها السلام)؛
• التاریخ؛
• عمل الجمعه؛
• الحدیثین المختلفین؛
• ادب الحکماء؛
همچنین شیخ طوسی در شرح حال
ابراهیم بن محمد بن سعید ثقفی برخی کتاب های او را از فهرست خود ابن عبدون نقل میکند.
که معلوم می شود ابن عبدون کتابی به نام الفهرس (الفهرست) داشته است.
آقابزرگ تهرانی از این اثر با عنوان رجال ابن عبدون و رجال ابن حاشر نام برده و گفته است: از عبارت شیخ روشن می شود فهرست ابن عبدون بزرگ بوده و زیاداتی بر غیر خود داشته است.
البته نجاشی در ذکر کتاب های ابن عبدون از این اثر یاد نکرده و شاید به این دلیل باشد که از قلم او افتاده و فراموش کرده است.
شاید هم منظور نجاشی از کتاب التاریخ همان کتاب فهرست ابن عبدون باشد.
ابوعبداللّه احمد در سال ۴۲۳ه درگذشت.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «احمد بن عبدالله بزاز»، ج۳، ص۶۰.