• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

احمد بن علی بتّی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





احمد بن علی بتّی (م۴۰۵ه) دانشمند، شاعر، محدث و نویسنده‌ای برجسته از توابع بغداد بود.
او در اصول معتزلی و فقه حنفی مهارت داشت و مدتی نویسنده خلیفه قادر و ندیم بهاءالدوله بویهی بود.
از آثار او می‌توان به الفخری، القادری و العمیدی اشاره کرد.



ابوالحسن احمد بن علی بتّی لیثی را به بتّ از توابع بغداد نسبت داده‌اند.
بتّی دانشمند، سخنرانی خوش‌بیان، آگاه به ادبیات، شاعر، حافظ قرآن، محدث، صاحب خط، نگارش نیکو بود و با دستگاه‌های آواز و آداب غنا آشنایی داشت.



ابوالحسن قرآن را نزد زید بن ابی بلال فرا گرفت و از ابوبکر بن مقسم مقری و دیگران روایت کرد.



علی بن محسن تنوخی و محمد بن محمد بن علی شرطی از او روایت کرده‌اند.



احمد مدتی نویسنده خلیفه قادر با (حکومت ۳۸۱ - ۴۲۲ه) بود. دیوان خبر و برید در دیوان قادری به او سپرده شد.
وی شوخ طبع و بذله گو بود و مدتی ندیمِ چند تن از وزرا بود. زمانی در زمره ندیمان بهاءالدوله بویهی قرار گرفت.



ابوالحسن بتی در اصول معتزلی مذهب بود و در فقه از ابوحنیفه پیروی می‌کرد.



لیثی آثار و تألیفات داشته که عبارتند از:
•الفخری؛
• القادری؛
•العمیدی.



بتی در سال ۴۰۵ ه درگذشت.
سید رضی در مرگ او مرثیه ای سروده است.



۱. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ص۳۳۴.    
۲. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ص۱۲۰.    
۳. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۵، ص۷۹.    
۴. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ص۱۷۱.    
۵. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ص۱۲۰.    
۶. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۲۵۱.    
۷. ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۵، ص۹۳.    
۸. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۵، ص۵۴۶.    
۹. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۵، ص۵۴۷.    
۱۰. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۵، ص۵۴۶.    
۱۱. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ص۱۷۱.    
۱۲. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ص۳۷۳.    
۱۳. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ص۱۷۱.    
۱۴. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ص۱۷۱.    
۱۵. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ص۱۲۰.    
۱۶. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۵، ص۷۹.    
۱۷. سید رضی، محمد، دیوان الشریف الرضی، ص۱۶۶.    
۱۸. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۵، ص۷۹.    
۱۹. باخرزی، دمیه القصر وعصره اهل العصر، ص۳۳۵.    
۲۰. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۲۵۱.    
۲۱. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ص۱۲۰.    
۲۲. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ص۱۷۱.    
۲۳. تنوخی، محمد بن علی، نشوار المحاضره و اخبار المذاکره، ج۷، ص۲۴.    
۲۴. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۵، ص۵۴۶.    
۲۵. فدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۰، ص۴۷.    
۲۶. ابوحیان توحیدی، علی بن محمد، الامتاع و المؤانسه، ص۳۴۵.    
۲۷. ابوالبرکات انباری، عبدالرحمن بن محمد، نزهة الالباء، ص ۳۵۹.



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «احمد بن علی بتّی»، ج۳، ص۵۸.






جعبه ابزار