احمد بن علی شیرازی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
احمد بن علی شیرازی (
۳۹۸ ـ
۴۸۷ ه) محدث و ادیبی برجسته بود که در
علوم حدیث، لغت و ادب تبحر داشت و به
مسند نیشابور شهرت یافت.
وی نزد استادان بزرگی از جمله
حاکم نیشابوری دانش آموخت و سال‌ها در
مدرسه نظامیه مجلس تدریس و املا برگزار کرد.
او به پاکدامنی و تصوف شهره بود و زندگی خود را در پارسایی سپری کرد.
اثر مهم او،
الامالی در شمار آثار ارزشمند اوست.
ابوبکر احمد بن علی بن عبداللّه شیرازی نیشابوری در سال ۳۹۸ هجری قمری متولد شد و در سال
۴۰۴ ه به فراگیری حدیث و تحصیل علم روی آورد.
ابوبکر فردی ادیب نیز بود و در این زمینه تبحر داشت.
با لغت و معانی حدیث آشنا بود.
او از محدثان عصر خویش بوده و در فراگیری احادیث دقت بسیار می‌کرد و او را مُسْنِد نیشابور می‌خواندند.
وی فردی مشهور و مورد اعتماد و دارای اصل، نسب و صوفی بود.
ایشان زندگانی طولانی خود را در کمال پاکی و پارسایی گذراند و از غذاهای حلال ارتزاق نمود و از غذای شبهه‌ناک پرهیز کرد.
او مشی خود را از
زین الاسلام ابوالقاسم گرفته و از اراده‌ای استوار برخوردار بود و به راه و روش، احوال و مقامات اهل تصوف آشنایی داشت.
پدرش
ابوبکر را نزد
ابوالحسن بن خلف که از استادان آن زمان بود، برد تا علم بیاموزد.
همچنین او نزد استادان دیگری شاگردی نموده و روایات مستند را شنیده و آن‌ها را حفظ نمود که از جمله آن استادان، می‌توان به حاکم نیشابوری،
محمد بن محمد بن محمش،
عبداللّه بن یوسف،
ابن فورک،
حمزه سهمی و
قاضی ابوبکر جرجانی اشاره نمود.
نیشابوری حکایات و اشعار شیرینی را حفظ نمود و سالیانی مجلس املا در مدرسه نظامیه دایر کرده بود.
عبداللّه لغافر بن اسماعیل فارسی می‌گوید: من بیش از پانزده سال از او بهره علمی بردم و میان بزرگانی که از آن‌ها حدیث شنیدم، کسی را در نقل روایت از او مطمئن‌تر ندیدم.
از دیگر کسانی که از او روایت کرده‌اند:
عبداللّه بن سمرقندی،
محمد بن طاهر مقدسی،
وجیه شحامی،
عمر بن احمد صفار،
احمد بن سعید میهنی و
ابوسعد عبداللّه لوهاب کرمانی (م
۵۵۹) می‌باشند.
از
علی شیرازی اثری به نام
الامالی به جا مانده است.
احمد سرانجام در ۲۵
ربیع الاول سال
۴۸۷ درگذشت.
ابوسعید قشیری بر او نماز گزارد و در مقبره شاهنبر نیشابور و در کنار قبر اصم دفن شد.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «احمد بن علی شیرازی»، ج۳، ص۷۲.
