• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

احمد طلمنکی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: احمد بن محمد طلمنکی


احمد بن محمد معافری معروف به طلمنکی، در سال ۳۴۰ه در طلمنکه اندلس به دنیا آمد و در قرطبه رشد کرد.
او محدث و مفسر قرآن بود و به علوم حدیث، قرائت و لغت تسلط داشت. وی مالکی مذهب بود.
آثاری در علم رجال و حدیث از او به جا مانده است.
در سال ۴۲۸ یا ۴۲۹ه در زادگاهش درگذشت.


ابوعمر احمد بن محمد بن عبداللّه معافری اندلسی طلمنکی، اصل و تبارش از شهر طلمنکه اندلس بود. وی در سال ۳۴۰ه در آن شهر به دنیا آمد. در شهر قرطبه رشد یافت و در تحصیل علم از دانشمندان آن شهر بهره برد.
[۱] قاضی عیاض، ابوالفضل، ترتیب المدارک، ج۸، ص۳۲.    
[۲] ابن الجزری، شمس‌الدین، غایه النهایه، ج۱، ص۱۲۰.    
[۳] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله، ج۱، ص۵۰.    

روایات بسیاری از احمد بن عون شنیده و نقل کرد. در سفری که به حجاز و به عزم انجام حج داشت، بزرگانی مانند محمد عجیفی و یحیی مطلبی را ملاقات کرد. در راه بازگشت نیز با ابوالقاسم جوهری، محمد ادفوی و دیگر عالمان مصری دیدار داشت. ابوبکر محمد بن یحیی بن عمار را در شهر دمیاط دید و محتوای کتاب‌های ابن منذر را از او فراگرفت. در شهر قیروان نیز از عالمان آن شهر مانند احمد بن دحمون بهره برد. وی فن قرائت از علی أنطاکی و عمربن عراک فراگرفت.
[۴] ابن الجزری، شمس‌الدین، غایه النهایه، ج۱، ص۱۲۰.    
[۵] ذهبی، شمس‌الدین، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۲۱۹.    
[۶] سیوطی، جلال‌الدین، طبقات المفسرین، ج۱، ص۲۹.    



طلمنکی مالکی مذهب بود
[۷] سیوطی، جلال‌الدین، طبقات المفسرین، ج۱، ص۲۹.    
و در مسجد متعه شهر قرطبه امام جماعت بود.
[۸] ذهبی، شمس‌الدین، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۲۲۰.    
[۹] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله، ج۱، ص۴۹.    

وی در دفاع از اعتقادات خود قاطع بود و به شدت با مخالفانش برخورد می‌کرد. سخت‌گیری‌های او مخالفانش را واداشته بود تا او را حروری، از خوارج، بدانند.
[۱۰] ذهبی، شمس‌الدین، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۲۲۰.    



احمد بن محمد مفسر قرآن
[۱۱] سیوطی، جلال‌الدین، طبقات المفسرین، ج۱، ص۲۹.    
[۱۲] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۲، ص۱۲۳.    
و عالم به علوم قرآن بود. قرائت‌های مختلف قرآن، اعراب کلمات، احکام و معانی آیات را به خوبی می‌دانست. آیات ناسخ و منسوخ را تشخیص می‌داد.
[۱۳] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله، ج۱، ص۴۹.    
همچنین از علم فن قرائت، علم لغت و نحو نیز بهره داشت.
[۱۴] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۲، ص۱۲۳.    

این محدث اندلسی بر علوم حدیث اهتمام داشت و روایات را با آگاهی از ناقلان آن اخذ و روایت می‌کرد. آن‌چه را روایت می‌کرد، به خوبی ضبط کرده بود. وی کرسی نقل حدیث و تعلیم قرائت داشت.
[۱۵] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله، ج۱، ص۴۹.    
[۱۶] ذهبی، شمس‌الدین، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۲۱۹.    
[۱۷] سیوطی، جلال‌الدین، طبقات المفسرین، ج۱، ص۲۹.    



اندلسی در تحصیل علوم گوناگون از دانشمندان متعددی بهره برد، از جمله: احمد بن عون، ابوالقاسم جوهری، محمد ادفوی، ابوبکر محمد بن یحیی بن عمار، احمد بن دحمون، علی انطاکی و عمر بن عراک.
[۱۸] قاضی عیاض، ابوالفضل، ترتیب المدارک، ج۸، ص۳۲.    
[۱۹] ذهبی، شمس‌الدین، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۲۱۹.    
[۲۰] سیوطی، جلال‌الدین، طبقات المفسرین، ج۱، ص۲۹.    
[۲۱] ابن الجزری، شمس‌الدین، غایه النهایه، ج۱، ص۱۲۰.    
[۲۲] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله، ج۱، ص۴۹.    



طلمنکی در رشته‌های مختلف شاگردانی را تربیت کرد، از جمله:
حاتم طرابلسی و ابن عتاب شاگردان روایی وی هستند.
[۲۳] قاضی عیاض، ابوالفضل، ترتیب المدارک، ج۸، ص۳۲.    

عبداللّه بن سهل، محمد مغامی و یحیی بن بیاز دست پرورده‌های او در فن قرائت هستند.
[۲۴] ابن الجزری، شمس‌الدین، غایه النهایه، ج۱، ص۱۲۰.    
[۲۵] ذهبی، شمس‌الدین، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۲۱۹.    




معافری تألیفاتی از خود به جاگذاشته که از جمله آثار او:
الوصول الی معرفة الاصول؛
رجال الموطأ.
[۲۶] قاضی عیاض، ابوالفضل، ترتیب المدارک، ج۸، ص۳۳.    
[۲۷] ذهبی، شمس‌الدین، سیر اعلام النبلاء، ج۷، ص۱۷۴.    



احمد بن محمد سال‌های آخر عمر خود را به شهرهای مریه، البیره و سرقسطه رفت و سرانجام در سال ۴۲۸ یا ۴۲۹ه در زادگاهش درگذشت.
[۲۸] قاضی عیاض، ابوالفضل، ترتیب المدارک، ج۸، ص۳۲.    
[۲۹] ذهبی، شمس‌الدین، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۲۲۰.    
[۳۰] سیوطی، جلال‌الدین، طبقات المفسرین، ج۱، ص۳۰.    
[۳۱] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله، ج۱، ص۴۹.    
[۳۲] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۲، ص۱۲۳.    

(دیگر منابع:
[۳۳] ابن فرحون، برهان‌الدین، الدیباج المذهب، ج۱، ص۱۷۹.    
[۳۴] ابن عمیره، ابوجعفر، بغیه الملتمس، ج۱، ص۱۶۲.    
[۳۵] حَمِیدی، ابن ابی نصر، جذوه المقتبس، ج۱، ص۱۱۴.    
[۳۶] حموی، یاقوت، معجم البلدان، ج۴، ص۳۹.    
[۳۷] ذهبی، شمس‌الدین، تذکره الحفاظ، ج۳، ص۱۹۸.    
[۳۸] ذهبی، شمس‌الدین، العبر، ج۲، ص۲۶۰.    
[۳۹] صفدی، صلاح‌الدین، الوافی بالوفیات، ج۸، ص۲۳.    
[۴۰] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۱، ص۲۱۲.    
[۴۱] مقفی الکبیر، ج۱، ص ۵۹۹.
[۴۲] معجم المفسرین، ج۱، ص۱۶۲.
)


۱. ↑ قاضی عیاض، ابوالفضل، ترتیب المدارک، ج۸، ص۳۲.    
۲. ↑ ابن الجزری، شمس‌الدین، غایه النهایه، ج۱، ص۱۲۰.    
۳. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله، ج۱، ص۵۰.    
۴. ↑ ابن الجزری، شمس‌الدین، غایه النهایه، ج۱، ص۱۲۰.    
۵. ↑ ذهبی، شمس‌الدین، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۲۱۹.    
۶. ↑ سیوطی، جلال‌الدین، طبقات المفسرین، ج۱، ص۲۹.    
۷. ↑ سیوطی، جلال‌الدین، طبقات المفسرین، ج۱، ص۲۹.    
۸. ↑ ذهبی، شمس‌الدین، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۲۲۰.    
۹. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله، ج۱، ص۴۹.    
۱۰. ↑ ذهبی، شمس‌الدین، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۲۲۰.    
۱۱. ↑ سیوطی، جلال‌الدین، طبقات المفسرین، ج۱، ص۲۹.    
۱۲. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۲، ص۱۲۳.    
۱۳. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله، ج۱، ص۴۹.    
۱۴. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۲، ص۱۲۳.    
۱۵. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله، ج۱، ص۴۹.    
۱۶. ↑ ذهبی، شمس‌الدین، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۲۱۹.    
۱۷. ↑ سیوطی، جلال‌الدین، طبقات المفسرین، ج۱، ص۲۹.    
۱۸. ↑ قاضی عیاض، ابوالفضل، ترتیب المدارک، ج۸، ص۳۲.    
۱۹. ↑ ذهبی، شمس‌الدین، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۲۱۹.    
۲۰. ↑ سیوطی، جلال‌الدین، طبقات المفسرین، ج۱، ص۲۹.    
۲۱. ↑ ابن الجزری، شمس‌الدین، غایه النهایه، ج۱، ص۱۲۰.    
۲۲. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله، ج۱، ص۴۹.    
۲۳. ↑ قاضی عیاض، ابوالفضل، ترتیب المدارک، ج۸، ص۳۲.    
۲۴. ↑ ابن الجزری، شمس‌الدین، غایه النهایه، ج۱، ص۱۲۰.    
۲۵. ↑ ذهبی، شمس‌الدین، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۲۱۹.    
۲۶. ↑ قاضی عیاض، ابوالفضل، ترتیب المدارک، ج۸، ص۳۳.    
۲۷. ↑ ذهبی، شمس‌الدین، سیر اعلام النبلاء، ج۷، ص۱۷۴.    
۲۸. ↑ قاضی عیاض، ابوالفضل، ترتیب المدارک، ج۸، ص۳۲.    
۲۹. ↑ ذهبی، شمس‌الدین، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۲۲۰.    
۳۰. ↑ سیوطی، جلال‌الدین، طبقات المفسرین، ج۱، ص۳۰.    
۳۱. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله، ج۱، ص۴۹.    
۳۲. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۲، ص۱۲۳.    
۳۳. ↑ ابن فرحون، برهان‌الدین، الدیباج المذهب، ج۱، ص۱۷۹.    
۳۴. ↑ ابن عمیره، ابوجعفر، بغیه الملتمس، ج۱، ص۱۶۲.    
۳۵. ↑ حَمِیدی، ابن ابی نصر، جذوه المقتبس، ج۱، ص۱۱۴.    
۳۶. ↑ حموی، یاقوت، معجم البلدان، ج۴، ص۳۹.    
۳۷. ↑ ذهبی، شمس‌الدین، تذکره الحفاظ، ج۳، ص۱۹۸.    
۳۸. ↑ ذهبی، شمس‌الدین، العبر، ج۲، ص۲۶۰.    
۳۹. ↑ صفدی، صلاح‌الدین، الوافی بالوفیات، ج۸، ص۲۳.    
۴۰. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۱، ص۲۱۲.    
۴۱. ↑ مقفی الکبیر، ج۱، ص ۵۹۹.
۴۲. ↑ معجم المفسرین، ج۱، ص۱۶۲.


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «احمد بن محمد طلمنکی»، ج۳، ص۷۵.


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 429 (قمری) | علمای قرن پنجم | فقهای مالکی قرن 5 (قمری) | مؤلفان قرن 5 (قمری) | محدثان قرن 5 (قمری) | مفسران قرآن قرن پنجم(قمری)
جعبه ابزار