تجدد اجتهادی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تجدد طلبی اجتهادى به معنای نوگرایی در چارچوب
فقه و
اجتهاد است که با وجود دستاوردهای نظری و عملی، در معرض آفت
التقاط و انحراف قرار گرفته است.
در فقه
اهل سنت، این جریان گاه به پذیرش
سوسیالیسم،
دموکراسی غربی انجامید.
در فقه
شیعه نیز گرایشهایی به آزادیخواهی افراطی،
مارکسیسم و
پلورالیسم پدید آمد.
نتیجه آن، تغییر در اصول ثابت اجتهاد و تلاش برای تطبیق
اسلام با ایدئولوژیهای غربی و شرقی بود که به بروز انحرافهای فکری در جوامع اسلامی انجامید.
تجدد طلبى اجتهادى یعنی تجددخواهى و نوآورى اجتهادى، با وجود پيشرفتهايى كه در حوزه فقاهت از بعد نظرى و عملى به همراه داشته، از آسيبپذيرى و سقوط در ورطههاى هولناک التقاط نيز در امان نمانده است.
اوج
مدرنیزم در حوزه فقه اجتهادى را مىتوان در رخدادهاى سدههاى نوزدهم و بيستم (هجری قمری)
جهان اسلام در اشكال منفى آن مطالعه كرد.
در حوزه فقه
اهل سنت ورطه
سوسیالیزم، دامنگير تجددخواهى متفكران طالب اجتهاد جديد شد و نيز بسيارى از آنان را به پذيرفتن دموكراسى غربى با تمامى مبانى، اصول و ابزار آن كشانيد.
در حوزه فقه
شیعه نيز جنبشهاى آزادیخواهى افراطى و تمايلات التقاطى به ماركسيسم و انديشه پلوراليزم و نظاير آن را به ارمغان آورد.
اجتهاد پوياى شيعى و تجددطلبى ماهوى فقه شيعه، گروههايى را به اينسو و آنسو كشانيد كه در كل زير پوشش اجتهاد انجام مىشد و اجتهاد اصيل كه تفريع نو از اصول ثابت بود به خود اصول سرايت داده شد و اين بار، اصول با ديدهاى متفاوت غربى و شرقى بازبينى شد و به اشكال مختلفى چون
دموکراسی اسلامی،
لیبرالیزم اسلامی، سوسياليزم و
مارکسیسم اسلامی تفسير شد و به جاى تطبيق اصول اسلامى بر پديدههاى جديد زمان، اصول غربى و شرقى بر معيارهاى اسلامى حاكم شد و انحرافهاى و پيامدهاى وحشتناكى را به دنبال آورد.
• عمید زنجانی، عباسعلی، فقه سیاسی، ج۱، ص۴۸۲.
