تَعَفُّف (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تَعَفُّف:
(يَحْسَبُهُمُ الْجاهِلُ أَغْنياءَ مِنَ التَّعَفُّفِ) تَعَفُّف: از
«عَفاف» به معنى «پاكدامنى و پرهيزكارى» است
و «تَعَفُّف» به معنى «عفت داشتن و خوددارى كردن از حرام» است.
در اين آيه، خداوند بهترين موارد انفاق را بيان مى‌كند و آن درباره كسانى است كه داراى چند صفت باشند كه يكى از آن صفات درباره كسى است كه از شدت خويشتن‌دارى، افراد بى‌اطلاع آن‌ها را غنى مى‌پندارند، يعنى كسانى كه از حال آن‌ها آگاه نيستند، به خاطر عفت نفس ايشان، گمان مى‌كنند غنى و بى‌نيازند.
«راغب» مى‌گويد «عفّت» پديد آمدن حالتى است در نفس كه آدمى را از غلبه شهوت بازمى‌دارد و «متعفّف» كسى است كه داراى اين خصلت و حالت باشد.
به موردی از کاربرد
تَعَفُّف در
قرآن، اشاره می‌شود:
(لِلْفُقَراء الَّذينَ أُحصِرواْ فی سَبيلِ اللّهِ لا يَسْتَطيعونَ ضَرْبًا فی الأَرْضِ يَحْسَبُهُمُ الْجاهِلُ أَغْنيَاء مِنَ التَّعَفُّفِ تَعْرِفُهُم بِسيماهُمْ لا يَسْأَلونَ النّاسَ إِلْحافًا وَ ما تُنفِقواْ مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَليمٌ) (بهتر است انفاق شما براى نيازمندانى باشد كه در راه خدا، در تنگنا قرار گرفته‌اند و نمى‌توانند براى تأمين هزينه زندگى مسافرتى كنند و سرمايه‌اى به دست آورند و افراد ناآگاه آن‌ها را از شدّت خويشتن‌دارى، بى‌نياز مى‌پندارند؛ امّا آن‌ها را از چهره‌هايشان مى‌شناسى و هرگز با اصرار از مردم درخواست نمى‌كنند. اين است مشخّصات آن‌ها و هر چيز خوبى در راه خدا انفاق كنيد، خداوند از آن آگاه است.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
كلمه تعفف به معناى آن است كه عفت صفت آدمى شده باشد.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «تَعَفُّف»، ج۳، ص۱۹۸-۱۹۹.
