• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حسن بن احمد فارسی فسوی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





ابوعلی حسن بن احمد فارسی فسوی (۲۸۸-۳۷۷ق)، نحوی برجسته ایرانی، در فسا متولد شد و در بغداد به تحصیل نحو پرداخت.
او برای کسب علم به شام و حلب سفر کرد و به درجه استادی در این علم رسید.
عضدالدوله دیلمی احترام زیادی برای او قائل بود.
از آثار او می‌توان به «الحجه» و «الایضاح فی النحو» اشاره کرد. او در ۹۰ سالگی در بغداد درگذشت.



ابوعلی حسن بن احمد بن عبدالغفّار فارسی فسوی (۲۸۸-۳۷۷ق)، وی در فسا از توابع شیراز به دنیا آمد؛ اما در بغداد سکونت گزید.


وی علم نحو را نزد اسحاق زجاج، ابی بکر مبرمان و ابی بکر خیاط آموخت. برای فراگیری علوم، بیشتر به شام، طرابلس و حلب مسافرت کرد تا به درجات عالیه‌ای رسید.ابوعلی نزد علی بن حسین بن معدان و دیگران حدیث را آموخت. کسانی چون ازهری، جوهری و تنوخی از او روایت کرده‌اند.

موفقیت ابوعلی اصلی در علم نحو بود و از پیشوایان بزرگ آن علم شد؛ به گونه‌ای که شاگردانش او را از مبرّد نحوی، عالم تر دانسته‌اند و حتی نزد عضدالدوله دیلمی به قدری منزلت یافت که عضدالدوله می‌گفت: من غلام ابوعلی در علم نحو هستم.


آثار ابوعلی فارسی عبارت‌اند از:

الحجه؛
التذکره؛
الایضاح فی النحو؛
[[ابیات الاعراب]؛
[[شرح ابیات الایضاح]؛
مختصر عوامل الاعراب؛
المسائل المصلحه؛
مسائل البغدادیّات؛
مسائل الحلبیّات؛
مسائل الشیرازیّات
[۳] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۶۹.
و المقصور والممدود.



وی پس از نود سال عمر، سرانجام در ربیع الاول سال ۳۷۷ هجری از دنیا رفت و در قبرستان شونیزیه بغداد به خاک سپرده شد.
۱. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۲، ص۸۱۱.    
۲. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۷، ص۲۷۵.    
۳. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۶۹.
۴. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۷، ص۲۸۵.    
۵. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۶، ص۳۸۰.    
۶. ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۴، ص۳۲۴-۳۲۵.    
۷. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۶، ص۶۰۹.    
۸. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۲، ص۸۰.    
۹. ابوالبرکات انباری، عبدالرحمن بن محمد، نزهة الالباء، ص۲۳۲.    
۱۰. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۱۲۱-۱۲۰.    
۱۱. ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۱۴۹.    
۱۲. ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۱، ص۴۸۰.    
۱۳. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱، ص۸۰.    
۱۴. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۱، ص۲۹۰.    
۱۵. موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۳، ص۷۶.    
۱۶. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۱، ص۳۰۶.    
۱۷. ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۲، ص۱۹۵.
۱۸. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۴، ص۲۶۱.



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «حسن بن احمد فارسی فسوی»، ج۲، ص۱۷۶.






جعبه ابزار