• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حسّان بن مالک قرطبی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: حسّان بن مالک قرطبی


حسّان قرطبی (م ۴۱۰ ق) اهل قرطبه اندلس بود.
وی در لغت و ادبیات، سرآمد و شاعری توانا بود و مدتی به وزارت مستظهر عبداللّه لرحمان بن هشام منسوب شد.
اثر او ربیعه و عقیل نام دارد.
در سال وفاتش اختلاف است و آن را از سال ۳۲۰ تا ۴۲۰ ق ذکر کرده اند.


ابوعبده حسّان بن مالک بن ابی‌عبده قرطبی مشهور به ابن ابی‌عبده، (م ۴۱۰ ق) اهل قرطبه اندلس بود.
[۱] ابن بشکوال، ابوالقاسم، کتاب الصله، ص۱۵۳.    



ابن ابی‌عبده، از قاضی ابوالعباس احمد بن عبداللّه بن ذکوان روایت کرد.
[۲] حمیدی، ابن ابی‌نصر، جذوه المقتبس فی ذکر ولاه الاندلس، ج۱، ص۱۳۰.    



حسّان بن مالک، ابومحمد علی بن احمد
[۳] حمیدی، ابن ابی‌نصر، جذوه المقتبس فی ذکر ولاه الاندلس، ج۱، ص۱۸۳.    
و ابومحمد بن حزم (م ۴۵۶ ق) از او روایت کرده اند.
[۴] ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس، ص۲۷۰.    



حسّان قرطبی را سرآمد در لغت و ادبیات،
[۵] ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس، ص۲۷۰.    
شاعری توانا و از خانواده‌ای بزرگ صاحب منصب معرفی کرده‌اند.
[۶] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانه الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب، ج۷، ص۱۹۰.    

گفته‌اند وی مدتی وزیر مستظهر عبداللّه لرحمان بن هشام بود.
[۷] حموی، یاقوت، معجم الادباء ارشاد الاریب الی معرفه الادیب، ج۲، ص۸۰۶.    
[۸] ابن الابار، التکمله لکتاب الصله، ج۳، ص۴.    


ابوعبده اثرش را به سبک سهل بن ابی‌غالب تدوین کرد
[۹] ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس، ص۲۷۰.    
[۱۰] حموی، یاقوت، معجم الادباء ارشاد الاریب الی معرفه الادیب، ج۲، ص۸۰۶.    
و نام او را ربیعه و عقیل گذاشت
[۱۱] سیوطی، جلال الدین، بغیه الوعاه، ج۱، ص۵۴۴.    
[۱۲] بابانی، هدیه العارفین، ج۱، ص۲۶۴.    
[۱۳] موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، ج۳، ص۲۴.    
و سیصد بیت از اشعارش را در آن جای داد و هنگام ارائه آن به منصور بن ابی‌عامر (م ۳۹۲ ق)، مبلغی را به عنوان صله دریافت نمود.
[۱۴] ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس، ص۲۷۱.    
[۱۵] حموی، یاقوت، معجم الادباء ارشاد الاریب الی معرفه الادیب، ج۲، ص۸۰۶.    
[۱۶] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۱۷۷.    



حسّان بن ابی‌عبده، در سال وفاتش اختلاف است و آن را از سال ۳۲۰ تا ۴۲۰ ق ذکر کرده اند.
[۱۷] حموی، یاقوت، معجم الادباء ارشاد الاریب الی معرفه الادیب، ج۲، ص۸۰۶.    
[۱۸] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۱۷۷.    

ذهبی مرگ او را در ماه شوال سال ۴۱۶ ق آورده است.
[۱۹] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۸، ص۳۹۸.    

با توجه به مرگ ابن ابی‌عامر و شاگردش ابن حزم، باید در همین حدود مرده باشد و نه در سال ۳۲۰.
(دیگر منابع:
[۲۰] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۵، ص۸۲.
[۲۱] سیوطی، جلال الدین، بغیه الوعاه، ج۱، ص۵۴۴.    
[۲۲] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانه الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب، ج۷، ص۱۹۰.    
[۲۳] موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، ج۳، ص۲۴.    
[۲۴] تفضلی، آذر و مهین فضائلی جوان، فرهنگ بزرگان، ص۱۴۰.
[۲۵] بابانی، هدیه العارفین، ج۱، ص۲۶۴.    
[۲۶] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۳، ص۱۹۲.    
)


۱. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، کتاب الصله، ص۱۵۳.    
۲. ↑ حمیدی، ابن ابی‌نصر، جذوه المقتبس فی ذکر ولاه الاندلس، ج۱، ص۱۳۰.    
۳. ↑ حمیدی، ابن ابی‌نصر، جذوه المقتبس فی ذکر ولاه الاندلس، ج۱، ص۱۸۳.    
۴. ↑ ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس، ص۲۷۰.    
۵. ↑ ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس، ص۲۷۰.    
۶. ↑ مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانه الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب، ج۷، ص۱۹۰.    
۷. ↑ حموی، یاقوت، معجم الادباء ارشاد الاریب الی معرفه الادیب، ج۲، ص۸۰۶.    
۸. ↑ ابن الابار، التکمله لکتاب الصله، ج۳، ص۴.    
۹. ↑ ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس، ص۲۷۰.    
۱۰. ↑ حموی، یاقوت، معجم الادباء ارشاد الاریب الی معرفه الادیب، ج۲، ص۸۰۶.    
۱۱. ↑ سیوطی، جلال الدین، بغیه الوعاه، ج۱، ص۵۴۴.    
۱۲. ↑ بابانی، هدیه العارفین، ج۱، ص۲۶۴.    
۱۳. ↑ موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، ج۳، ص۲۴.    
۱۴. ↑ ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیه الملتمس، ص۲۷۱.    
۱۵. ↑ حموی، یاقوت، معجم الادباء ارشاد الاریب الی معرفه الادیب، ج۲، ص۸۰۶.    
۱۶. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۱۷۷.    
۱۷. ↑ حموی، یاقوت، معجم الادباء ارشاد الاریب الی معرفه الادیب، ج۲، ص۸۰۶.    
۱۸. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۱۷۷.    
۱۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۸، ص۳۹۸.    
۲۰. ↑ سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۵، ص۸۲.
۲۱. ↑ سیوطی، جلال الدین، بغیه الوعاه، ج۱، ص۵۴۴.    
۲۲. ↑ مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانه الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب، ج۷، ص۱۹۰.    
۲۳. ↑ موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، ج۳، ص۲۴.    
۲۴. ↑ تفضلی، آذر و مهین فضائلی جوان، فرهنگ بزرگان، ص۱۴۰.
۲۵. ↑ بابانی، هدیه العارفین، ج۱، ص۲۶۴.    
۲۶. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۳، ص۱۹۲.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «حسّان بن مالک قرطبی»، ج۳، ص۱۱۳.


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 410 (قمری) | شخصیت‌های قرن 5 (قمری) | علمای قرن پنجم | مؤلفان قرن 5 (قمری)
جعبه ابزار