• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حسین بن احمد زوزنی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: حسین بن احمد زوزنی


حسین بن احمد زوزنی (م ۴۸۶ هـ.ق) از بزرگان نحو و لغت بود.
در ادبیات عرب مهارت بی‌نظیری داشت و در اصول کلام نیز تبحر داشت. وی را قاضی نیز خوانده‌اند.
آثاری همچون المصادر، القانون، شرح المعلقات السبع و شرح قصیدة بائیة ذی الرمه از او به‌جا مانده است.
ایشان در سال ۴۸۶ (هجری قمری) درگذشت.


ابوعبداللّه حسین بن احمد بن حسین زوزنی نیشابوری
[۱] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۳۱.    
[۲] قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۱، ص۳۵۵.    
[۳] صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق لتاریخ نیسابور، ص۲۱۵.    
[۴] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۱، ص۹۵.    
[۵] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ص۵۳۱.    
اهل زوزن
[۶] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۳۱.    
ـ شهری بین هرات و نیشابور بود.
[۷] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۳، ص۱۵۸.    
[۸] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۳۱.    
او فردی نابینا بود.
وی از پیشوایان و بزرگان علوم نحو و لغت بود.
[۹] صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق لتاریخ نیسابور، ص۲۱۵.    
[۱۰] قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۱، ص۳۵۵.    
[۱۱] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۳، ص۳۰۹.    
با ادبیات عرب آشنایی کامل داشت و در عصر خویش بی‌نظیر بود.
[۱۲] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۳۱.    
[۱۳] صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق لتاریخ نیسابور، ص۲۱۵.    
[۱۴] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ص۵۳۱.    
[۱۵] موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۳، ص۱۵۵.    

وی در اصول کلام نیز دستی داشت و شعر نیز می‌سرود.
[۱۶] قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۱، ص۳۵۵.    
ایشان را قاضی نیز خوانده‌اند.
[۱۷] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۳۱.    
[۱۸] صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق لتاریخ نیسابور، ص۲۱۵.    
[۱۹] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ص۵۳۱.    


ابوعبداللّه از خود آثاری بر جای گذاشت که از جمله آن‌ها؛
• کتاب المصادر می‌باشد که در نوع خود بسیار زیباست.
[۲۰] قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۱، ص۳۵۵.    
او در این کتاب مصدر لغات را به ترتیب حروف ذکر کرده و هر کدام را به فارسی شرح کرده است.
[۲۱] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۱، ص۹۵.    
[۲۲] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۳۱.    
[۲۳] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۱۰.    
[۲۴] بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۳۳۲.    
[۲۵] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۳، ص۳۰۹.    

• کتابی نیز در اصول به نام القانون دارد؛
[۲۶] قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۱، ص۳۵۵.    

• کتاب شرح المعلقات السبع؛
[۲۷] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۳۱.    
[۲۸] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۱۰.    
[۲۹] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۳، ص۳۰۹.    

• کتاب اللغة الفارسیه؛
[۳۰] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۱۰.    

• کتاب شرح قصیدة بائیة ذی الرمه دیگر آثار اوست.
[۳۱] سزکین، فواد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ص ۱۳۳.
[۳۲] قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۱، ص۳۵۵.    
[۳۳] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۳، ص۳۰۹.    


زوزنی در سال ۴۸۶ (هجری قمری) درگذشت.
[۳۴] صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق لتاریخ نیسابور، ص۲۱۵.    
[۳۵] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۱، ص۹۵.    
[۳۶] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۱۰.    
[۳۷] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ص۵۳۱.    
[۳۸] موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۳، ص۱۵۵.    
[۳۹] بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۳۳۲.    
حیات وی در قرن ششم هم ذکر شده است.
[۴۰] قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۱، ص۳۵۶.    

(دیگر منابع:
[۴۱] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ص۵۳۱.    
[۴۲] موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۳، ص۱۵۵.    
[۴۳] سرکیس، یوسف الیان، معجم المطبوعات العربیه، ج۱، ص۹۸۱.
[۴۴] بروکلمان، کارل، تاریخ الادب العربی، ج۱، ص۷۰.
[۴۵] بروکلمان، کارل، تاریخ الادب العربی، ج۱، ص۲۲۳.
[۴۶] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص ۱۷۴۰.    
[۴۷] بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۳۳۲.    
[۴۸] دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۶، ص۷۹۵۶.
[۴۹] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۳، ص۳۰۹.    
)


۱. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۳۱.    
۲. ↑ قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۱، ص۳۵۵.    
۳. ↑ صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق لتاریخ نیسابور، ص۲۱۵.    
۴. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۱، ص۹۵.    
۵. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ص۵۳۱.    
۶. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۳۱.    
۷. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۳، ص۱۵۸.    
۸. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۳۱.    
۹. ↑ صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق لتاریخ نیسابور، ص۲۱۵.    
۱۰. ↑ قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۱، ص۳۵۵.    
۱۱. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۳، ص۳۰۹.    
۱۲. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۳۱.    
۱۳. ↑ صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق لتاریخ نیسابور، ص۲۱۵.    
۱۴. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ص۵۳۱.    
۱۵. ↑ موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۳، ص۱۵۵.    
۱۶. ↑ قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۱، ص۳۵۵.    
۱۷. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۳۱.    
۱۸. ↑ صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق لتاریخ نیسابور، ص۲۱۵.    
۱۹. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ص۵۳۱.    
۲۰. ↑ قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۱، ص۳۵۵.    
۲۱. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۱، ص۹۵.    
۲۲. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۳۱.    
۲۳. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۱۰.    
۲۴. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۳۳۲.    
۲۵. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۳، ص۳۰۹.    
۲۶. ↑ قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۱، ص۳۵۵.    
۲۷. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۳۱.    
۲۸. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۱۰.    
۲۹. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۳، ص۳۰۹.    
۳۰. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۱۰.    
۳۱. ↑ سزکین، فواد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ص ۱۳۳.
۳۲. ↑ قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۱، ص۳۵۵.    
۳۳. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۳، ص۳۰۹.    
۳۴. ↑ صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق لتاریخ نیسابور، ص۲۱۵.    
۳۵. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۱، ص۹۵.    
۳۶. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۱۰.    
۳۷. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ص۵۳۱.    
۳۸. ↑ موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۳، ص۱۵۵.    
۳۹. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۳۳۲.    
۴۰. ↑ قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۱، ص۳۵۶.    
۴۱. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ص۵۳۱.    
۴۲. ↑ موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۳، ص۱۵۵.    
۴۳. ↑ سرکیس، یوسف الیان، معجم المطبوعات العربیه، ج۱، ص۹۸۱.
۴۴. ↑ بروکلمان، کارل، تاریخ الادب العربی، ج۱، ص۷۰.
۴۵. ↑ بروکلمان، کارل، تاریخ الادب العربی، ج۱، ص۲۲۳.
۴۶. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص ۱۷۴۰.    
۴۷. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۳۳۲.    
۴۸. ↑ دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۶، ص۷۹۵۶.
۴۹. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۳، ص۳۰۹.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «حسین بن احمد زوزنی»، ج۳، ص۱۴۰.


رده‌های این صفحه : ادیبان قرن 5 (قمری) | درگذشتگان سال 486 (قمری) | شاعران قرن 5 (قمری) | شخصیت‌های قرن 5 (قمری) | لغویان قرن 5 (قمری) | مؤلفان قرن 5 (قمری) | متکلمان قرن 5 (قمری) | نحویان قرن 5 (قمری)
جعبه ابزار