حصر1
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حصر به اختصاص دادن یکی از دو چیز «
موضوع و
حکم » به دیگری اطلاق میشود.
حصر، در
لغت به معنای
احاطه ،
تحدید (
حد و اندازه معین کردن برای چیزی) و
تعدید (شمردن) است و در اصطلاح ادیبان عرب، به معنای
اثبات حکم برای موضوع مذکور و نفی حکم از غیر آن است.
الفاظ مفید حصر، عبارت است از:
۱. اِلاّی استثنائیه؛
۲. اِنّما؛
۳. بل اضرابیه؛
۴. الفاظی که جایگاه طبیعی آنها در جمله تاخر است اما مقدم شدهاند (مثل: تقدیم مفعول بر فعل؛ «ایاک نعبد و ایاک نستعین»)؛
۵. مسند الیه معرَّف به لام.
اِلاّ ؛
اِنّما .
فرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «حصر».