• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حضرت ام لقمان (شعر عاشورایی)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: عقیل‌ بن‌ ابی‌طالب.


حضرت ام لقمان (زینب)، دختر عقیل بن ابی‌طالب (علیه‌السلام) و از زنان سخنور، ادیب و شجاع خاندان، علوم اسلامی را از بزرگان خاندان خود فراگرفت.
پس از خبر شهادت خونین کفنان کربلا که توسط بشیر بن جذلم به مدینه رسید، او به همراه دیگر زنان بنی‌هاشم به بیرون آمد و با نوحه‌سرایی دل‌انگیز، سوگواری خود را برای شهدای کربلا ابراز کرد.
این نوحه‌ها نشانگر توانایی ادبی و عاطفی او در بیان درد و وفاداری به اهل بیت بود.




نامش زینب و کنیه‌اش‌ ام لقمان است. وی دختر عقیل بن ابی طالب (علیه‌السّلام) است.
‌ام لقمان از زنان سخنور و ادیبه و شجاع بود که علوم اسلامی و معارف الهی را نزد بزرگان خاندان خود فراگرفت.



هنگامی‌که «بشیر بن جذلم» خبر شهادت خونین کفنان کربلا را به مردم مدینه داد، زنان بنی‌هاشم از خانه‌های خود بیرون آمدند و شیون سردادند. ‌



ام لقمان چنین به نوحه‌سرایی می‌پرداخت:


ماذا تقولون اذ قال النّبیّ لکم ماذا فعلتم و انتم آخر الامم
بعترتی و باهلی بعد مفتقدیمنهم اساری و منهم ضرّجوا بدم
ما کان هذا جزائی اذ نصحت لکمان تخلفونی بسوء فی ذوی رحمی


۱ - چه خواهید گفت، اگر پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به شما بگوید: شما که آخرین امت بودید،
۲ - با خانواده و فرزندان من، پس از من چگونه رفتار کردید؟ عده‌ای از آنان در خون خود آغشته شدند و عده‌ای به اسارت رفتند.
۳ - سزای نصایحی که به شما کردم چنین نبود که با وابستگان من چنین ظالمانه رفتار کردید.



اشعاری نیز به یکی از دختران حضرت علی (علیه‌السّلام) نسبت داده شده که بر دروازه‌ی شهر کوفه خطاب به کوفیان فرمود:

قتلتم اخی ظلما فویل لامکمستجزون نارا حرّها یتوقد
سفکتم دماء حرّم اللّه سفکهاو حرمها القرآن ثمّ محمّد


۱ - وای بر مادران شما، که برادرم را به ستم شهید کردید. به زودی آتشی برافروخته پاداشتان خواهد بود.
۲ - خون‌هایی را ریختید که خدا و قرآن و سپس محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، ریختن آنها را حرام کرده بودند.


۱. مروج الذهب، ج۲، ص۷۵.    
۲. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۸۹.    
۳. شبّر، جواد، ادب الطف ج۱، ص۶۷.    
۴. شبّر، جواد، ادب الطف ج۱، ص۶۷.    



• دانشنامه شعر عاشورایی، ج۱، ص۴۶.






جعبه ابزار