• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حمد بن محمد خطابی بستی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





ابوسلیمان حمد (احمد) بن محمد بن ابراهیم بن خطاب خطابی بستی فقیه و محدث ایرانی، در سال ۳۱۷ یا ۳۱۹ هجری در شهر بست به دنیا آمد.
او از نوادگان زید بن خطاب بود و برای کسب علم به مناطق مختلفی مانند عراق، حجاز و خراسان سفر کرد.
خطابی فقه را از علمای شافعی و علم حدیث را از محدثان معروف آموخت و به مقامات علمی بالایی دست یافت.
او در سال ۳۸۶ یا ۳۸۸ هجری در بست درگذشت.
آثار او شامل کتاب‌هایی در زمینه‌های مختلف فقه و حدیث است، از جمله اصلاح خطأ المحدثین و شرح سنن ابو داوود.
همچنین او اشعاری نیز دارد.




خطابی در رجب سال ۳۱۷ و به نقلی ۳۱۹ هجری در شهر بست به دنیا آمد. گویند ابوسلیمان از نوادگان زید بن خطاب بود که برای کسب علم به عراق، حجاز، ماوراءالنهر و خراسان مسافرت کرد و مدتی را در نیشابور سکونت گزید و از محضر استادان بسیاری بهره مند شد. او فقیه و محدث بود و افراد بسیاری از شهرهای گوناگون آن روز از محضرش بهره بردند.

حمد خطابی علم فقه را از ابوبکر قفّال شاشی و ابوعلی بن ابوهریره و دیگر علمای شافعی و علم حدیث را از ابوسعید بن اعرابی، ابوبکر بن داسه، اسماعیل صفار و ابوالعباس اصم و علم لغت را از ابوعمر زاهد فراگرفت و بر اثر تلاش بی وقفه و فهم خوبی که داشت، توانست به مقامات علمی والایی دست یابد.

عبد بن احمد،ابن عفیر هروی و ابومسعود حسن بن محمد بستی از ابوسلیمان روایت کرده‌اند.

آثار خطابی بستی عبارت‌اند از:
• اصلاح خطأ المحدثین • اعلام السنن • شرح اسماء اللّه الحسنی • غریب الحدیث • عجالة العالم من کتاب المعالم في اختصار معالم السنن • معرفة السنن و الآثار • الجهاد • العزلة • النجاح • معالم السنن که در دو جلد آورده و جلد اول در شرح سنن ابو داوود و جلد دوم در بیان اعجاز القرآن است • تفسیر اسامی الرّب • شرح الادعیة المأثورة • شرح البخاری • العروس • أعلام الحدیث • الغنیة عن الکلام و شرح دعوات لابی خزیمة. خطابی اشعاری نیز داشته است.

خطابی در ربیع الثانی سال ۳۸۶ یا ۳۸۸ هجری و به نقلی ۳۴۹ هجری در بست از دنیا رفت.


۱. سمعانی، عبد الکریم، الأنساب للسمعانی، ج ۵، ص ۱۵۹.    
۲. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج ۲۷، ص ۱۶۵.    
۳. ثعالبی، عبدالملک بن محمد، یتیمه الدهر، ج ۴، ص ۳۸۳.    
۴. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج ۲، ص ۴۸۶.    
۵. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج ۲۷، ص ۱۶۵.    
۶. ثعالبی، عبدالملک بن محمد، یتیمه الدهر، ج ۴، ص ۳۸۳.    
۷. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج ۲، ص ۴۸۶.    
۸. زرکلی، خیر الدین، الأعلام، ج ۲، ص ۲۷۳.    
۹. زرکلی، خیر الدین، الأعلام، ج ۲، ص ۲۷۳.    
۱۰. زرکلی، خیر الدین، الأعلام، ج ۲، ص ۲۷۳.    
۱۱. زرکلی، خیر الدین، الأعلام، ج ۲، ص ۲۷۳.    
۱۲. زرکلی، خیر الدین، الأعلام، ج ۲، ص ۲۷۳.    
۱۳. بغدادی، اسماعیل باشا، هدیة العارفین، ج ۱، ص ۶۸.    
۱۴. بغدادی، اسماعیل باشا، هدیة العارفین، ج ۱، ص ۶۸.    
۱۵. بغدادی، اسماعیل باشا، هدیة العارفین، ج ۱، ص ۶۸.    
۱۶. بغدادی، اسماعیل باشا، هدیة العارفین، ج ۱، ص ۶۸.    
۱۷. بغدادی، اسماعیل باشا، هدیة العارفین، ج ۱، ص ۶۸.    
۱۸. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج ۲، ص ۴۸۶.    
۱۹. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج ۲، ص ۴۸۶.    
۲۰. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج ۲، ص ۴۸۶.    
۲۱. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج ۲، ص ۴۸۶.    
۲۲. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج ۲، ص ۴۸۶.    
۲۳. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج ۲، ص ۴۸۶.    
۲۴. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج ۲، ص ۴۸۶.    
۲۵. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج ۲، ص ۴۸۶.    
۲۶. ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، ج ۱۴، ص ۱۲۹.    
۲۷. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج ۳، ص ۱۴۹.    
۲۸. ذهبی، شمس الدین، سیر أعلام النبلاء، ج ۱۷، ص ۲۳.    
۲۹. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الأعیان، ج ۲، ص ۲۱۵.    
۳۰. ذهبی، شمس الدین، العبر، ج ۲، ص ۱۷۴.    
۳۱. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج ۳، ص ۲۸۲.    
۳۲. اسنوی، عبدالرحیم، طبقات الشافعیة، ج ۱، ص ۲۲۳.    
۳۳. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج ۷، ص ۲۰۷.    
۳۴. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهرة، ج ۴، ص ۱۹۹.    
۳۵. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج ۱، ص ۴۱۵.    
۳۶. ابن اثیر، ابو الحسن، اللباب فی تهذیب الأنساب، ج ۱، ص ۱۵۱.    
۳۷. ابن اثیر، ابو الحسن، اللباب فی تهذیب الأنساب، ج ۱، ص ۴۵۲.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «حمد ـ خطابی»، ج ۲، ص ۲۰۱.






جعبه ابزار