حمزه بن عبدالله دیلمی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حمزه بن عبدالله دیلمی (م
۴۶۳ هـ.ق) از فقها و متکلمان برجسته امامیه در قرن پنجم بود.
او علوم مختلفی مانند
فقه،
اصول،
حدیث، ادب و
کلام را نزد بزرگان
شیعه، از جمله
شیخ مفید و
سید مرتضی آموخت.
وی به نمایندگی از سید مرتضی در
حلب تدریس می‌کرد و شاگردانی چون ابوالصلاح حلبی و ابوعلی طوسی داشت.
او از مخالفان اقامه نماز جمعه در عصر غیبت بود.
از آثار مهمش می‌توان به
المراسم العلویه،
التقریب فی اصول الفقه و
الابواب و الفصول فی الفقه اشاره کرد.
ایشان در سال ۴۶۳ (هجری قمری) درگذشت و در خسروشاه
تبریز به خاک سپرده شد.
ابویعلی حمزه بن عبداللّه لعزیز دیلمی طبرستانی معروف به
سلار نام وی حمزه است؛ ولی غالباً با عنوان سلار (سالار به معنای رییس)
شناخته می‌شود.
او از دانشمندان مشهور و برجسته امامیه در سده پنجم هجری بود.
وی در عصر خود مردی فاضل، ادیب، نحوی، فقیه، اصولی، کلامی، محدثی موثق و مدرسی عالی مقام به شمار می‌آمد.
او مدتی به نمایندگی از سوی سید مرتضی در شهر حلب تدریس می‌کرد.
ایشان رییس علمای شیعی مذهب که عقیده به حرمت نماز جمعه در زمان غیبت داشتند، بود.
ابویعلی انواع علوم مانند ادب، نحو، فقه، اصول، کلام و حدیث را از بزرگانی چون شیخ مفید،
سید مرتضی علم الهدی
و دیگران آموخت.
او از شاگردان برجسته آن دو بود.
حمزه بن عبداللّه شاگردان و راویانی داشت که از آن میان می‌توان به افرادی همچون؛ شیخ ابوعلی طوسی فرزند شیخ طوسی،
ابوالصلاح حلبی،
ابوالفتح کراجکی و دیگران اشاره نمود.
طبرستانی به امر استادش سید مرتضی، کتابی در
رد ابوالحسن بصری که با تألیف خود، کتاب
الشافی درباره امامت، نوشته سید مرتضی را نقض کرده بود، نگاشت.
آثار دیگر او عبارتند از:
• التذکرة فی حقیقة الجوهر و العرض؛
• المقنع فی المذهب؛
• التقریب فی اصول الفقه؛
• المراسم العلویه فی الاحکام النبویه؛
• الابواب و الفصول فی الفقه؛
• المسائل السلاریه.
دیلمی در سال ۴۴۸ (هجری قمری)
یا ۴۶۳ (هجری قمری)
درگذشت و در روستای خسروشاه از توابع تبریز دفن گردید.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «حمزه بن عبدالله دیلمی»، ج۳، ص۱۴۹.
