صاعد اندلسی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
صاعد بن محمد استوائی (
۳۴۳ ـ
۴۳۲ هـ.ق) فقیه، محدث و رئیس اصحاب حنفیه در
خراسان بود.
وی در استوا، ناحیه‌ای از
نیشابور، زاده شد و
فقه و
ادبیات را نزد استادان برجسته‌ای چون ابن سهل قاضی و عتبه بن خیثمه فرا گرفت.
از جمله مشایخ
حدیث او می‌توان به ابن نجید نیشابوری و بشر اسفراینی اشاره کرد.
او مدتی منصب قضاوت نیشابور را بر عهده داشت و در سفر به بغداد نیز به تدریس و روایت حدیث پرداخت.
از آثار او کتاب
الاعتقاد است و اشعاری نیز از وی باقی‌مانده است.
وی در سال ۴۳۲ (هجری قمری) در نیشابور درگذشت.
ابوالعلا صاعد بن محمد بن احمد بن عبداللّه أُستوائی در ربیع الاول سال ۳۴۳ (هجری قمری) در أستوا ـ ناحیه ای در نیشابور ـ
به دنیا آمد.
ابوالعلا ادبیات را نزد پدرش ابوسعید و
ابوبکر محمد بن عباس طبری خوارزمی فرا گرفت.
او نزد
شیخ الاسلام ابونصر ابن سهل قاضی فقه آموخت و سپس نزد قاضی ابوهیثم عتبه بن خیثمه رفت و هم‌نشین او گردید و از او نیز دروس فقه را فراگرفت تا جایی که بر استاد خود پیشی گرفت.
او از
عبداللّه بن محمد نیشابوری،
اسماعیل بن نجید نیشابوری و
بشر بن احمد اسفراینی حدیث شنید.
هم‌چنین در نوجوانی عازم سفر
حج شد و در بین راه وارد
کوفه شد و از
علی بن عبداللّه لرحمن بکایی حدیث شنید.
خطیب بغدادی از جمله کسانی است که او را در نیشابور ملاقات کرده و از او حدیث شنیده است.
حسکانی،
ابن عبداللّه لصمد بستنقانی، ابونصر احمد بن محمد بن صاعد و ابوسعید مسعود بن ناصر از دیگر کسانی هستند که از او بهره برده‌اند.
صاعد بن محمد مدتی قضاوت نیشابور را به عهده داشت و ریاست اصحاب حنفیه در خراسان به او منتهی شد.
سفری نیز به بغداد داشت و در آن‌جا حدیث نمود.
ابوالعلا کتابی به نام
الاعتقاد به جا گذاشته است. اشعاری نیز دارد.
أُستوائی سرانجام در سال ۴۳۲ (هجری قمری) در نیشابور درگذشت.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «صاعد بن محمد استوائی»، ج۳، ص۱۶۸-۱۶۹.
