• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

طاهر طبری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف







طاهر بن عبداللّه طبری (۳۴۸ ـ ۴۵۰ هـ.ق) فقیه، محدث و قاضی شافعی بود.
وی فقه را نزد استادانی در آمل، گرگان و نیشابور آموخت.
او در بغداد ساکن شد و در آنجا تدریس، تألیف و قضاوت در محله کرخ را بر عهده گرفت.
از جمله شاگردان برجسته‌اش می‌توان به ابواسحاق شیرازی و خطیب بغدادی اشاره کرد.
وی آثاری چون شرح مختصر مزنی، شرح الفروع، تعلیقه‌الکبری و مختصر فی مولد الشافعی را تألیف کرد.
او در مناظراتی با فقهای حنفی همچون قدوری و طالقانی مشارکت داشت.
سرانجام در سال ۴۵۰ (هجری قمری)، در سن ۱۰۲ سالگی در بغداد درگذشت و در باب حرب به خاک سپرده شد.




ابوطیب طاهر بن عبداللّه بن طاهر طبری بغدادی در سال ۳۴۸ (هجری قمری) در آمل متولد شد.
او در نهایت به بغداد رفت و آن‌جا را وطن خویش ساخت.
وی که در چهارده سالگی شروع به تعلیم علم نمود، تا آخرین روزهای حیات خویش آن را ادامه داد.
ایشان با بزرگان مذهب حنفی هم‌چون ابوالحسن طالقانی قاضی بلخ و ابوالحسین قدوری مناظراتی داشت که در کتاب طبقات الشافعیة الکبری به تفصیل بیان شده است.
وی فردی صدوق، مورد اعتماد، عارف به اصول و فروع، خوش خُلق بود و شعر نیز می‌سرود.



ابوطیب فقه را در آن شهر نزد ابوعلی زجاجی فرا گرفت و از ابوسعد بن اسماعیلی و ابوالقاسم بن کجّ در گرگان بهره برد.
او سپس برای کسب علوم بیشتر نزد ابوالحسن ماسرجسی در نیشابور رفت و حدود چهار سال نزد وی اقامت گزید.
در بغداد از افرادی چون موسی بن جعفر بن عرفه و ابوالحسن دارقطنی حدیث شنید و به تدریس روی آورد.


طاهر بن عبداللّه شاگردانی داشت که از جمله می‌توان به ابواسحاق شیرازی و خطیب بغدادی اشاره کرد.


ابوطیب پس از ابوعبداللّه صیمری به امر قضاوت در محله کرخ پرداخت.



طبری کتاب مختصر مُزَنی را شرح کرد و کتبی چند در مورد اصول، مذهب و جدل تألیف نمود:
• جواب فی السماع و الغناء؛
• تعلیقة الکبری؛
• شرح الفروع (در مذهب شافعی)؛
• مختصر فی مولد الشافعی. (وی در آخر این کتاب جماعتی از اصحاب شافعی را نیز ذکر کرده است.)



بغدادی سرانجام در روز شنبه بیستم ربیع الاول سال ۴۵۰ (هجری قمری) در ۱۰۲ سالگی درگذشت.
ابوالحسن بن مهتدی در جامع منصور بر وی نماز گزارد و در مقبره باب حرب بغداد دفن گردید.
[۱۸] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۹، ص۳۵۸.


(دیگر منابع:
[۲۷] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۶۳.
[۳۰] اسنوی، عبدالرحیم، طبقات الشافعیه، ج۲، ص۵۸.



۱. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۶۷۱.    
۲. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۲۴.    
۳. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۱۵.    
۴. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۳، ص۲۲۲.    
۵. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۲۷۹.    
۶. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۱۳.    
۷. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۲۷۹.    
۸. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۱۳.    
۹. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۱۳.    
۱۰. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۲۸۰.    
۱۱. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۱۳.    
۱۲. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۳، ص۲۲۲.    
۱۳. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۲۸۱.    
۱۴. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۳، ص۲۲۲.    
۱۵. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۱۰۰.    
۱۶. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۱۰۰.    
۱۷. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۲۵۷.    
۱۸. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۹، ص۳۵۸.
۱۹. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۶۵۱.    
۲۰. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۴، ص۴۷.    
۲۱. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۲۶.    
۲۲. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۲۷۴.    
۲۳. نووی، یحیی بن شرف، تهذیب الاسماء و اللغات، ج۲، ص۲۴۷.    
۲۴. یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۵۴.    
۲۵. ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۶، ص۳۹.    
۲۶. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۲۴۱.    
۲۷. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۶۳.
۲۸. شیرازی شافعی، ابراهیم بن علی، طبقات الفقهاء، ج۶تا۸ و ص۲۳.    
۲۹. عبادی، محمد بن احمد، طبقات الفقهاء الشافعیه، ص۴۹۲.    
۳۰. اسنوی، عبدالرحیم، طبقات الشافعیه، ج۲، ص۵۸.
۳۱. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۲، ص۵۱۲.    
۳۲. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۷۹.    
۳۳. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۴، ص۴۵۳.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «طاهر بن عبداللّه طبری»، ج۳، ص ۱۷۲-۱۷۱.






جعبه ابزار