• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عبدالوهاب بن احمد قرطبی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





عبدالوهاب بن احمد قرطبی۴۳۸ هـ.ق) عالم، شاعر و خطاط اندلسی، از خاندان ابن‌حزم، در قرطبه بود.
در علوم، شعر و بلاغت پیش‌گام بود و خط خوش داشت.
با دربار مستظهر ارتباط داشت و در مباحثه با علمای دیگر، مهارت نشان داد.
پس از مرگ مستظهر، زندانی شد و پس از آزادی، در شهرهای مرزی در زمره کاتبان دربار درآمد.
او شاعر غنایی ممتاز و نویسنده‌ای پرکار بود، هرچند بیش‌تر آثارش باقی نمانده است.
وی در سال ۴۳۸ (هجری قمری) در طلیطله وفات یافت.



ابومغیره عبدالوهاب بن احمد بن عبدالرحمان قرطبی از خاندان علم و ادب ابن‌حزم در اندلس و اهل قرطبه بود و در آن شهر زندگی می‌کرد.
در علوم آداب، شعر و بلاغت از پیشگامان و در کتابت خوش‌خط بود. او نثر زیبا و بیانی روان داشت.
وی از افرادی مانند ابوالقاسم وهرانی استفاده کرد. وزیر دربار مستظهر بود و از آن‌چه بهره داشت به مستظهر خدمت کرد. مستظهر او و علی بن احمد و ابن‌شهید اندلسی را به خود نزدیک ساخته و با آنان مباحثه و مناقشه می‌کرد. وی با کشته شدن مستظهر به زندان مستکفی افتاد و بعد از رهایی به شهرهای مرزی رفت و در زمره کاتبان دربار درآمد. او به برکت خط خوشش به اموال بسیاری دست یافت. او شاعر بود و در سرودن شعر استعداد سرشاری داشت؛ این، از اشعار زیبایش که در آثار حمیدی، ابن خاقان و ضبی آمده هویداست.
در شعر غنایی پیشتاز شاعران اندلس بود.
[۲۱] پالنثیا، تاریخ الفکر الاسلامی ، ص۱۲.
از این شاعر مجموعه اشعاری باقی مانده است. او با ابن‌شهید اندلسی و پسر عمویش ابن‌خرم بسیار صمیمی بود؛ اگرچه با آنان به مناظره و مشاجره می‌پرداخت، او بارها در این مناظره‌ها بر پسرعمویش چیره گشت.
با ابن‌ربیب نیز مکاتبه داشت و در جواب نامه او که مردم اندلس را مذمت کرده بود، به خوبی از ملیت خویش دفاع کرد.
آثار بسیاری تألیف کرد که هیچ‌یک برجای نیست و فقط ابن‌بسام قطعاتی از نامه‌های او را به برخی بزرگان آورده‌است.

عبدالوهاب سرانجام در سال ۴۳۸ (هجری قمری) در طلیطله درگذشت.


۱. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۶، ص۲۱۸.    
۲. ابن بشکوال، ابوالقاسم، کتاب الصله، ج۱، ص۳۶۱.    
۳. ابن بشکوال، ابوالقاسم، کتاب الصله، ج۱، ص۳۶۲.    
۴. حمیدی، محمد بن فتوح، جذوة المقتبس، ج۶، ص۲۹۱-۲۹۲.    
۵. ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیة الملتمس، ج۱، ص۳۹۳.    
۶. ابن بشکوال، ابوالقاسم، کتاب الصله، ج۱، ص۳۶۱.    
۷. ابن بشکوال، ابوالقاسم، کتاب الصله، ج۱، ص۳۶۱.    
۸. حمیدی، محمد بن فتوح، جذوة المقتبس، ج۶، ص۲۹۱.    
۹. ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیة الملتمس، ج۱، ص۳۹۳.    
۱۰. شنترینی، علی بن بسام، الذخیرة، ج۱، ص۱۳۲.    
۱۱. مقری تلمسانی، احمد بن محمد، نفح الطیب، ج۱، ص۴۸۹.    
۱۲. مغربی، ابن سعید، المغرب فی حلی المغرب، ج۱، ص۵۵.    
۱۳. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۶، ص۲۱۸.    
۱۴. حمیدی، محمد بن فتوح، جذوة المقتبس، ج۶، ص۲۹۱.    
۱۵. ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیة الملتمس، ج۱، ص۳۹۳.    
۱۶. شنترینی، علی بن بسام، الذخیرة، ج۱، ص۱۳۳.    
۱۷. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۶، ص۲۱۸.    
۱۸. حمیدی، محمد بن فتوح، جذوة المقتبس، ج۶، ص۲۹۲.    
۱۹. قیسی، فتح بن محمد، مطمح الأنفس، ج۱، ص۲۰۳.    
۲۰. ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیة الملتمس، ج۱، ص۳۹۳.    
۲۱. پالنثیا، تاریخ الفکر الاسلامی ، ص۱۲.
۲۲. ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیة الملتمس، ج۱، ص۳۹۳.    
۲۳. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۶، ص۲۱۸.    
۲۴. شنترینی، علی بن بسام، الذخیرة، ج۱، ص۱۳۳.    
۲۵. ابن بشکوال، ابوالقاسم، کتاب الصله، ج۱، ص۳۶۲.    
۲۶. شکعه، مصطفی، الادب الاندلسی، ص۲۵۴.
۲۷. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۶، ص۲۱۸.    
۲۸. مرکز دایره المعارف الاسلامیه، دایره المعارف الاسلامیه، ج۳، ص۳۴۴.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «عبدالوهاب بن احمد قرطبی»، ج۳، ص۲۲۲.






جعبه ابزار