عبیداللّه بن عبداللّه حسکانی (مقاله‌دوم)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عبیداللّه بن عبداللّه حسکانی (م
۴۷۰ هـ.ق) مشهور به
حاکم حسکانی، محدث و دانشمندی از نیشابور بود.
اطلاعات دقیقی از تاریخ و محل تولد او در دست نیست.
او نزد استادانی تحصیل کرد و محدثانی نیز از وی روایت کرده‌اند.
بیش‌تر منابع او را حنفی مذهب می‌دانند، اما برخی قرائن شیعه بودن او را مطرح کرده‌اند.
از آثار او می‌توان به
مسئلة فی تصحیح رد الشمس و
شواهد التنزیل لقواعد التفضیل اشاره کرد.
تاریخ درگذشت او با اختلاف بین ۴۷۰ تا پس از ۴۹۰ (هجری قمری) ذکر شده است.
ابوالقاسم عبیداللّه بن عبداللّه بن احمد نیشابوری مشهور به
حاکم حسکانی منسوب به حسکان
(لقب گروهی از محدثان نیشابور)
و از اولاد عبداللّه بن عامر بن کریز (فاتح خراسان در زمان عثمان) می‌باشد.
از تاریخ و محل تولدش اطلاعی به دست نیامد.
دانش را نزد قاضی امام ابوالعلاء،
ابوبکر بن حارث اصفهانی،
احمد بن علی بن منجویه
و دیگران آموخت.
از پدرش
و از حاکم نیشابوری
و ابوالحسن بن عبداللّه و دیگران روایت کرده است.
محدثانی چون ابوالحسن دارقطنی،
عبدالغافر بن اسماعیل فارسی
از وی روایت کرده‌اند.
با وجودی که غالب ترجمه‌نویسان اهل‌سنت او را حنفی‌مذهب
شمرده‌اند،
آقابزرگ تهرانی و سیدمحسن امین بر این باورند قرائنی دال بر شیعه بودن او وجود دارد.
برخی از ترجمه‌نویسان او را از خاندان علم و دانش، وعظ و حدیث دانسته و ستوده‌اند.
وی تا پایان عمر از طلب علم و انتشار آن دریغ نورزید.
آثار برجای مانده از او عبارتند از:
• مسئلة فی تصحیح رد الشمس و ترعیم النواصب الشمس؛
• شواهد التزیل لقواعد التفضیل؛
• خصایص علی بن ابی‌طالب (علیه‌السلام).
مرگ حسکانی را با اختلاف از ۴۷۰
تا پس از ۴۹۰ (هجری قمری)
ذکر کرده‌اند.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «عبیداللّه بن عبداللّه حسکانی»، ج۳، ص۲۲۵.
