عثمان بن سعید دانی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عثمان بن سعید دانی (
۳۷۱ ـ
۴۴۴ ه) در سال ۳۷۱ ه در قرطبه به دنیا آمد و از محدثان مالکی مذهب بود.
او در سال
۳۸۵ تحصیل در قرائت و حدیث را آغاز کرد.
وی در سال
۳۹۷ به مشرق زمین سفر کرد و در مکه، مصر و شام حدیث آموخت.
او یکی از بزرگان علوم قرآنی در زمینه تفسیر، معانی و اعراب بود و کتاب‌های مفیدی در این‌باره نوشت.
وی را حافظ، فاضل خوش خط، زیرک و باتقوا توصیف کرده‌اند.
مؤلفات وی را تا ۱۲۰ مورد شمرده‌اند.
سرانجام در سال ۴۴۴ ه در دانیّه درگذشت.
ابوعمرو عثمان بن سعید بن عثمان بن سعید دانی اموی قرطبی صیرفی در سال ۳۷۱ ه در قرطبه چشم به جهان گشود.
او از محدثان مالکی مذهب آن دیار بود.
ابوعمرو از سال ۳۸۵ ه شروع به تحصیل در رشته قرائت و حدیث نمود.
روز دوم محرم سال ۳۹۷ برای ادامه تحصیل و جمع‌آوری حدیث به مشرق زمین سفر کرد.
در بلاد گوناگون چون مکه مکرمه، مصر
و شام به شنیدن و گفتن حدیث و قرائت پرداخت.
او یکی از بزرگان علوم قرآنی در زمینه تفسیر، معانی و اعراب بود و در این موضوعات تألیفات سودمندی داشت.
وی را حافظ، فاضل خوش خط، زیرک و باتقوا توصیف کرده و ستوده‌اند.
او شعر هم می‌گفت.
این عالم مالکی مذهب،
پس از پایان تحصیلات به مغرب بازگشت
و با توقفی چند ماهه در قیروان
(شهری در افریقیه) و سرقسطه
(شهری در اندلس) در نهایت در دانیّه (شهری در اندلس) سکنا گزید.
عثمان دانی از کسانی چون ابوالحسن احمد ابن فراس عبقسی
و ابومحمد ابن نحاس
حدیث شنید.
از ابومُطرف عبدالرحمن بن عثمان قشیری زاهد،
حاتم بن عبداللّه بزاز
و دیگران روایت کرده است.
مؤلفات
عثمان بن سعید را تا ۱۲۰ مورد شمرده‌اند
که بعضی از آن‌ها که در منابع ذکر شده عبارت‌اند از:
• جامع البیان فی القرائات السبّع؛
• ایجاز البیان فی اصول قرائة ورش؛
• التلخیص فی قرائة ورش؛
• المحتوی فی القرائات الشواذ؛
• الارجوزة فی اصول السُّنَّه؛
• معرفة القُرّاء (طبقات القراء)؛
• الوقف و الابتداء؛
• عُقُود السُّنه؛
• الاقتصاد؛
• العدد؛
• التمهید فی حروف نافع؛
• اللامات و الرائات؛
• الفتن الکائنه که با عنوان السنن الواردة فی الفتن و غوائلها و الساعة و اشراطها چاپ شده است؛
• الهمزتین؛
• الیائات؛
• الاماله؛
• الموضح فی الفتح و الاماله؛ • التحدید فی الاتقان و التجوید؛
• التنبیه علی النقط و الشکل؛
• المحکم فی النقط؛
• مفردة یعقوب فی القرائه؛
• الموضح فی القرائه.
عثمان صیرفی سرانجام روز دوشنبه پانزدهم شوال سال ۴۴۴ ه در دانیه درگذشت
و در مقبره باب انداره دفن شد.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «عثمان بن سعید دانی»، ج۳، ص۲۲۹.
