• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

علی بن حسن بغدادی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: علی بن حسن بغدادی


علی بن حسن بغدادی (قبل ۴۰۰ ـ ۴۶۵ هـ.ق) شاعری فصیح و با بلاغت بود.
وی تحت آموزش استادان مختلفی قرار گرفت.
بیش‌تر اشعارش شامل مدایح و مراثی است و به خاطر صدای زیبا و سبک‌های بدیع شناخته می‌شود.
از آثار او دیوان شعر و کتاب الحساب است.
وی در سال ۴۶۵ (هجری قمری) در حادثه‌ای جان باخت و در بغداد دفن شد.


ابومنصور علی بن حسن بن علی بغدادی ملقب به ابن صُرَّدُرّ
[۱] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۷۷۳.    
[۲] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۳۰۳.    
قبل از سال ۴۰۰ (هجری قمری) به دنیا آمد
[۳] ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۸۶.    
[۴] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۷، ص۶۶.    
[۵] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۸۰.    
و ساکن بغداد بود.
ابتدا به ابن صُرَّبَعر خوانده می‌شد، سپس نظام‌الملک آن را به ابن صُرَّدُرّ تغییر داد و این نام بر او باقی ماند.
[۶] ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۱۰، ص۸۸.    
[۷] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۲۷۲.    
[۸] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۷۹.    
[۹] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۳۰۳.    
[۱۰] ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۱۰۸.    
[۱۱] ابوالفداء، اسماعیل بن علی، المختصر فی اخبار البشر، ج۲، ص۱۹۰.    
[۱۲] ابن وردی، عمر بن مظفر، تاریخ ابن الوردی، ج۱، ص۳۶۵.    
[۱۳] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۶، ص۱۴۹.    

او که فردی کاتب
[۱۴] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۷۷۳.    
[۱۵] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۷، ص۶۶.    
[۱۶] باخرزی، علی بن حسن، دمیه القصر، ج۱، ص۳۶۰.    
[۱۷] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۷۹.    
[۱۸] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۳۰۳.    
[۱۹] ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۱۰۸.    
[۲۰] ابوالفداء، اسماعیل بن علی، المختصر فی اخبار البشر، ج۲، ص۱۹۰.    
[۲۱] ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۳۱۹.    
[۲۲] ابن وردی، عمر بن مظفر، تاریخ ابن الوردی، ج۱، ص۳۶۵.    
[۲۳] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۹۴.    
[۲۴] ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۸۵.    
و از بزرگان شعرای
[۲۵] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۷، ص۶۶.    
[۲۶] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۲۷۲.    
[۲۷] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۷۹.    
[۲۸] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۳۰۳.    
[۲۹] ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۱۰۸.    
[۳۰] ابوالفداء، اسماعیل بن علی، المختصر فی اخبار البشر، ج۲، ص۱۹۰.    
[۳۱] ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۳۱۹.    
[۳۲] ابن وردی، عمر بن مظفر، تاریخ ابن الوردی، ج۱، ص۳۶۵.    
[۳۳] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۹۴.    
[۳۴] ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۸۵.    
دارای فصاحت و بلاغت بود
[۳۵] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۲۷۲.    
[۳۶] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۳۰۳.    
و آشنایی کامل با لغت و ادبیات داشت.
[۳۷] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۳۰۳.    

بیش‌تر اشعار وی مدایح و قسمتی را مراثی تشکیل می‌داد.
او دارای صوتی زیبا بود
[۳۸] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۷۹.    
[۳۹] ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۸۵.    
و قائم به امرالله و دو وزیرش را مدح نمود.
[۴۰] ابن نجار بغدادی، محمد بن محمود، ذیل تاریخ بغداد، ج۳، ص۱۹۱.    
[۴۱] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۲۷۲.    
[۴۲] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۳۰۳.    

وی در اشعار خود معانی بدیع را با سبک‌های زیبا در آمیخته بود.
[۴۳] ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۸۵.    
[۴۴] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۷۹.    
[۴۵] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۹۴.    



ابن صُرَّدُرّ در محضر استادانی مانند عبدالملک بن بشران
[۴۶] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۶، ص۱۵۱.    
و احمد بن محمد بن خالد کاتب ابوالحسین حمامی شاگردی کرد.
[۴۷] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۳۰۳.    
[۴۸] ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۳۱۹.    
[۴۹] ابن نجار بغدادی، محمد بن محمود، ذیل تاریخ بغداد، ج۳، ص۱۸۶.    



از ابومنصور افرادی مانند ابوسعد زوزنی، علی بن هبة‌اللّه بن عبدالسلام و فاطمه بنت خبری روایت کرده‌اند.
[۵۰] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۳۰۳.    
[۵۱] ابن نجار بغدادی، محمد بن محمود، ذیل تاریخ بغداد، ج۳، ص۱۸۶.    



از بغدادی آثار زیر می‌باشد:
• دیوان شعر؛
[۵۲] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۷۷۳.    
[۵۳] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۷، ص۶۶.    
[۵۴] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۲۷۲.    
[۵۵] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۷۹.    
[۵۶] ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۳۱۹.    
[۵۷] ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۸۵.    
[۵۸] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۹۲.    

• کتاب الحساب.
[۵۹] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۹۲.    



علی در ماه صفر سال ۴۶۵ (هجری قمری)
[۶۰] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۷۷۳.    
[۶۱] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۲۷۲.    
در راه خراسان از روی مرکب خود در گودالی افتاد و مرد.
[۶۲] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۷، ص۶۶.    
[۶۳] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۲۷۲.    
[۶۴] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۸۰.    
[۶۵] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۳۰۴.    
[۶۶] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۹۱-۶۹۲.    
او را به بغداد برده و در باب أبرز دفن کردند.
[۶۷] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۶، ص۱۵۱.    
[۶۸] ابن نجار بغدادی، محمد بن محمود، ذیل تاریخ بغداد، ج۳، ص۱۹۲.    

(دیگر منابع:
[۶۹] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۷۷۳.    
[۷۰] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۷، ص۶۶.    
[۷۱] باخرزی، علی بن حسن، دمیه القصر، ج۱، ص۳۶۰.    
[۷۲] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۲۷۲.    
[۷۳] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۷۹.    
[۷۴] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۳۰۳.    
[۷۵] ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۱۰۸.    
[۷۶] ابوالفداء، اسماعیل بن علی، المختصر فی اخبار البشر، ج۲، ص۱۹۰.    
[۷۷] اربلی، بهاءالدین، التذکره الفخریه، ج۱۲، ص۱۰۲.    
[۷۸] ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۳۱۹.    
[۷۹] ابن وردی، عمر بن مظفر، تاریخ ابن الوردی، ج۱، ص۳۶۵.    
[۸۰] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۹۴.    
)


۱. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۷۷۳.    
۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۳۰۳.    
۳. ↑ ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۸۶.    
۴. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۷، ص۶۶.    
۵. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۸۰.    
۶. ↑ ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۱۰، ص۸۸.    
۷. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۲۷۲.    
۸. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۷۹.    
۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۳۰۳.    
۱۰. ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۱۰۸.    
۱۱. ↑ ابوالفداء، اسماعیل بن علی، المختصر فی اخبار البشر، ج۲، ص۱۹۰.    
۱۲. ↑ ابن وردی، عمر بن مظفر، تاریخ ابن الوردی، ج۱، ص۳۶۵.    
۱۳. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۶، ص۱۴۹.    
۱۴. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۷۷۳.    
۱۵. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۷، ص۶۶.    
۱۶. ↑ باخرزی، علی بن حسن، دمیه القصر، ج۱، ص۳۶۰.    
۱۷. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۷۹.    
۱۸. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۳۰۳.    
۱۹. ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۱۰۸.    
۲۰. ↑ ابوالفداء، اسماعیل بن علی، المختصر فی اخبار البشر، ج۲، ص۱۹۰.    
۲۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۳۱۹.    
۲۲. ↑ ابن وردی، عمر بن مظفر، تاریخ ابن الوردی، ج۱، ص۳۶۵.    
۲۳. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۹۴.    
۲۴. ↑ ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۸۵.    
۲۵. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۷، ص۶۶.    
۲۶. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۲۷۲.    
۲۷. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۷۹.    
۲۸. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۳۰۳.    
۲۹. ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۱۰۸.    
۳۰. ↑ ابوالفداء، اسماعیل بن علی، المختصر فی اخبار البشر، ج۲، ص۱۹۰.    
۳۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۳۱۹.    
۳۲. ↑ ابن وردی، عمر بن مظفر، تاریخ ابن الوردی، ج۱، ص۳۶۵.    
۳۳. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۹۴.    
۳۴. ↑ ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۸۵.    
۳۵. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۲۷۲.    
۳۶. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۳۰۳.    
۳۷. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۳۰۳.    
۳۸. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۷۹.    
۳۹. ↑ ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۸۵.    
۴۰. ↑ ابن نجار بغدادی، محمد بن محمود، ذیل تاریخ بغداد، ج۳، ص۱۹۱.    
۴۱. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۲۷۲.    
۴۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۳۰۳.    
۴۳. ↑ ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۸۵.    
۴۴. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۷۹.    
۴۵. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۹۴.    
۴۶. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۶، ص۱۵۱.    
۴۷. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۳۰۳.    
۴۸. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۳۱۹.    
۴۹. ↑ ابن نجار بغدادی، محمد بن محمود، ذیل تاریخ بغداد، ج۳، ص۱۸۶.    
۵۰. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۳۰۳.    
۵۱. ↑ ابن نجار بغدادی، محمد بن محمود، ذیل تاریخ بغداد، ج۳، ص۱۸۶.    
۵۲. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۷۷۳.    
۵۳. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۷، ص۶۶.    
۵۴. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۲۷۲.    
۵۵. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۷۹.    
۵۶. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۳۱۹.    
۵۷. ↑ ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۸۵.    
۵۸. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۹۲.    
۵۹. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۹۲.    
۶۰. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۷۷۳.    
۶۱. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۲۷۲.    
۶۲. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۷، ص۶۶.    
۶۳. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۲۷۲.    
۶۴. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۸۰.    
۶۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۳۰۴.    
۶۶. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۹۱-۶۹۲.    
۶۷. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۶، ص۱۵۱.    
۶۸. ↑ ابن نجار بغدادی، محمد بن محمود، ذیل تاریخ بغداد، ج۳، ص۱۹۲.    
۶۹. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۷۷۳.    
۷۰. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۷، ص۶۶.    
۷۱. ↑ باخرزی، علی بن حسن، دمیه القصر، ج۱، ص۳۶۰.    
۷۲. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۲۷۲.    
۷۳. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۲۷۹.    
۷۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۳۰۳.    
۷۵. ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۱۰۸.    
۷۶. ↑ ابوالفداء، اسماعیل بن علی، المختصر فی اخبار البشر، ج۲، ص۱۹۰.    
۷۷. ↑ اربلی، بهاءالدین، التذکره الفخریه، ج۱۲، ص۱۰۲.    
۷۸. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۳۱۹.    
۷۹. ↑ ابن وردی، عمر بن مظفر، تاریخ ابن الوردی، ج۱، ص۳۶۵.    
۸۰. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۹۴.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «علی بن حسن بغدادی»، ج۳، ص۲۳۷.


رده‌های این صفحه : شاعران قرن 5 (قمری) | شخصیت‌های قرن 5 (قمری) | علمای قرن پنجم | کاتبان قرن 5 (قمری) | مؤلفان قرن 5 (قمری)
جعبه ابزار