• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

علی بن حسن خلعی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





علی بن حسن خَلْعی (۴۰۵ ـ ۴۹۲ه) (متولد ۴۰۵ هـ.ق، درگذشته ۴۹۲ هـ.ق)، فقیه و محدث شافعی مصری بود که به دلیل فروش خلعت به درباریان، به خلعی معروف شد.
او از شاگردان ابوسعد احمد بن مالینی و ابوعبد بن نظیف بود و مدتی قضاوت شهر فامیه را بر عهده داشت.
از آثار برجسته وی می‌توان به المغنی در فقه و الخلعیات در حدیث اشاره کرد.



ابوالحسن علی بن حسن بن حسین خلعی موصلی مصری اصل و تبار او از موصل بوده و در سال ۴۰۵ه در مصر دیده به جهان گشود. و در همانجا سکونت داشت.
چون ملوک مصر و درباریان از او خلعت می‌خریدند، از این رو به خلعی معروف شد.
او از محدثان و فقهای شافعی مصر بود.



ابوالحسن از محضر علمی استادانی چون ابوسعد احمد بن مالینی و ابوعبد بن نظیف و دیگران استفاده برد. سپس برای کسب علوم بیشتر به شهرهای شرقی سفر نمود.



افرادی مثل ابوعلی صدفی و محمد بن طاهر و دیگران از جمله شاگردان او بودند.



موصلی قضاوت شهر فامیه (منطقه ای در شام) را برای مدتی پذیرفت و پس از اینکه یک روز در مسند قضا حکم نمود، از این سمت کناره گیری کرد و در شهر قرافه مصر عزلت گزید.



علی بن حسن آثاری داشت:
المغنی در چهار مجلد در باب فقه و الفوائد العشرین در باب حدیث در بیست جزء که ابونصر احمد بن حسن شیرازی آن را جمع آوری نمود و الخلعیات نام نهاد.



خلعی در سال ۴۹۲ه در قرافه مصر درگذشت و در همان‌جا به خاک سپرده شد.



۱. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۹۴.    
۲. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۱۳۵.    
۳. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۱۷.    
۴. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۱۶۴.    
۵. ابن قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۲۶۹.    
۶. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۲۵۳.    
۷. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۱۳۵.    
۸. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۲۵۳.    
۹. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۱۷.    
۱۰. ذهبی، محمد بن احمد، الاشاره الی وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۱۷.    
۱۱. ابن قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۲۶۹.    
۱۲. ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۳۶۶.    
۱۳. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۱۶۴.    
۱۴. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۳۷۱.    
۱۵. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۹۴.    
۱۶. ذهبی، محمد بن احمد، الاشاره الی وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۱۷.    
۱۷. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۱۳۵.    
۱۸. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۱۷.    
۱۹. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۲۵۳.    
۲۰. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۱۳۵.    
۲۱. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۲۵۳.    
۲۲. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۱۳۵.    
۲۳. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۱۷.    
۲۴. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۲۵۳.    
۲۵. یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۱۷.    
۲۶. ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۳۶۶.    
۲۷. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۳۷۱.    
۲۸. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۱۳۵.    
۲۹. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۱۷.    
۳۰. ذهبی، محمد بن احمد، الاشاره الی وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۱۷.    
۳۱. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۳۱۷.    
۳۲. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۲۵۳.    
۳۳. ابن قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۲۶۹.    
۳۴. یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۱۱۷.    
۳۵. ابن قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۲۶۹.    
۳۶. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۹۴.    
۳۷. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۱۲۳۰.    
۳۸. ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۳۶۶.    
۳۹. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۵، ص۱۶۴.    
۴۰. طبقات الشافعیه (اسنوی) ج۱، ص۲۳۰.
۴۱. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۳۷۱.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «علی بن حسن خَلْعی»، ج۳، ص۲۴۴.






جعبه ابزار