• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

علی بن محمد بزدوی (مقاله‌دوم)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





علی بن محمد بزدوی (حدود ۴۰۰ ـ ۴۸۲ هـ.ق) فقیه به نام حنفی، از اساتید بزرگ فقه و حدیث بود.
او در سمرقند تدریس می‌کرد.
وی آثار مهمی چون «المبسوط»، «شرح الجامع الکبیر» و دو کتاب در تفسیر قرآن تألیف کرده است.
بزدوی در سال ۴۸۲ (هجری قمری) در شهر کش درگذشت و در مقبره باب‌المسجد به خاک سپرده شد.



ابوالحسن علی بن محمد بن حسین نسفی بَزْدَوی منسوب به بَزْده یا بَزْدَوه مکان یا قلعه‌ای واقع بر سر راه بخاراست و در حدود سال ۴۰۰ (هجری قمری) متولد شد.
[۶] لکنوی هندی، محمد عبدالحی، الفوائد البهیّه، ص۱۲۴.




نسفی از فقیهان بزرگ مذهب حنفی در ماوراءالنهر و از پیشوایان حنفی‌ها در فروع و اصول به شمار می‌رفت.



علی بن محمد فقه را از استادانی چون عبدالعزیز بن احمد حلوایی فرا گرفت و از کسانی چون عمر بن منصور بن خَنْب و ابوولید حسن بن محمد دربندی حدیث شنیده و روایت نقل کرده است.



بزدوی در سمرقند تدریس می‌کرد و شاگردانی چون ابوالمعالی محمد بن نصر مدینی که از خطیبان معروف سمرقند بود، از وی بهره‌مند شده و روایاتی را نقل کرده است.



ابوالحسن دارای آثاری در فقه و اصول بوده که عبارت‌اند از:
• المبسوط؛
• شرح الجامع الکبیر؛
• شرح الجامع الصغیر؛
• الوصول الی معرفة الاصول؛
• شرح تقویم الادله فی الاصول؛
• شرح صحیح بخاری؛
• شرح زیادات شیبانی؛
• غناء الفقهاء؛
• سیرة المذهب فی صفة الادب؛
• الامالی؛
• دو کتاب در تفسیر قرآن.



علی سرانجام در سال ۴۸۲ (هجری قمری) در شهر کش، یکی از شهرهای سمرقند درگذشت و در مقبره باب‌المسجد به خاک سپرده شد.



۱. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۶۰۲.    
۲. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۱، ص۱۴۶.    
۳. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۳۲۸.    
۴. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۱، ص۳۷۲.    
۵. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۲، ص۲۰۱.    
۶. لکنوی هندی، محمد عبدالحی، الفوائد البهیّه، ص۱۲۴.
۷. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۹۳.    
۸. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۳۲۸.    
۹. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۳، ص۹۳.    
۱۰. ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا، تاج التراجم، ج۲، ص۱۶.    
۱۱. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۶۰۳.    
۱۲. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۱، ص۱۴۶.    
۱۳. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۹۳.    
۱۴. بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۳۸۸.    
۱۵. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۶۰۲.    
۱۶. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۱، ص۱۴۶.    
۱۷. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۲، ص۲۰۱.    
۱۸. ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا، تاج التراجم، ج۲، ص۱۵.    
۱۹. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۶۰۲.    
۲۰. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۱، ص۳۷۲.    
۲۱. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۳۲۸.    
۲۲. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۳، ص۹۳.    
۲۳. ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا، تاج التراجم، ج۲، ص۱۵.    
۲۴. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۶۰۲.    
۲۵. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۳، ص۹۳.    
۲۶. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۳۲۸.    
۲۷. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۳، ص۹۳.    
۲۸. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۲، ص۲۰۱.    
۲۹. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۱، ص۱۴۶.    
۳۰. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۱، ص۳۷۲.    
۳۱. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۳، ص۹۳.    
۳۲. ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا، تاج التراجم، ج۲، ص۱۶.    
۳۳. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۶۰۲.    
۳۴. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۳۲۸.    
۳۵. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۱، ص۳۷۲.    
۳۶. ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا، تاج التراجم، ج۲، ص۱۶.    
۳۷. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۱، ص۳۷۲.    
۳۸. ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا، تاج التراجم، ج۲، ص۱۶.    
۳۹. ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا، تاج التراجم، ج۲، ص۱۶.    
۴۰. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۱، ص۳۷۲.    
۴۱. بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۳۸۸.    
۴۲. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۳۲۸.    
۴۳. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۱، ص۳۷۲.    
۴۴. ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا، تاج التراجم، ج۲، ص۱۶.    
۴۵. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۳۲۹.    
۴۶. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۹۳.    
۴۷. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۳۲۹.    
۴۸. بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۳۸۸.    
۴۹. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۳۲۸.    
۵۰. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۶۰۳.    
۵۱. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۹۳.    
۵۲. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۳، ص۹۳.    
۵۳. ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا، تاج التراجم، ج۲، ص۱۵.    
۵۴. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۱، ص۳۷۲.    
۵۵. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۱، ص۱۴۶.    
۵۶. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۹۳.    
۵۷. بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۳۸۸.    
۵۸. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۳۲۸.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «علی بن محمد بزدوی»، ج۳، ص۲۳۷.






جعبه ابزار