• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

علی غرناطی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: علی بن احمد غرناطی


علی بن احمد غرناطی (۴۴۴ ـ ۵۲۸ هـ.ق) از علمای برجسته مالکی اندلس، لغت‌شناس، ادیب، شاعر، قاری و محدثی توانمند بود.
وی نزد استادان نامداری چون محمد بن هشام مصحفی، ابوجعفر بن رزق و ابوعلی غسانی حدیث آموخت.
از علمای دیگری چون ابوداود مقری، قاضی ابوالاصبغ بن سهل و ابوبکر مرادی بهره برد.
در قرائت قرآن از شاگردان قاریان معروفی چون علی بن عبدالرحمان بن دوش، یحیی بن ابراهیم لواتی و حسین بن عبیداللّه بن سعید بود.
او مردی پرتلاش و اهل سفر در طلب دانش بود و خود را یکی از سه نحوی بزرگ اندلس می‌دانست.
از شاگردانش می‌توان به پسرش ابوجعفر، ابوعبداللّه نمیری، ابوالولید بن دباغ و ابوالقاسم بن بشکوال اشاره کرد.
از جمله تألیفات وی می‌توان به شرح اصول ابن السراج، شرح ایضاح ابوعلی فارسی، شرح جمل کبیره و شرح الکافی ابی‌جعفر نخاس اشاره کرد.
وی در سال ۵۲۸ (هجری قمری) در غرناطه درگذشت.


ابوالحسن علی بن احمد بن خلف انصاری غرناطی اندلسی معروف به ابن باذش از علمای مالکی بوده که در سال ۴۴۴ (هجری قمری) در غرناطه اندلس زاده شد، هرچند پدرش جیانی الاصل بود.
[۱] ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیة الملتمس، ج۴۱۹.    

ابن بشکوال می‌نویسد او فردی لغت‌شناس، ادیب، مقری و محدث بود.
[۲] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله، ج۱، ص۴۰۴.    

[۳] ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیة الملتمس، ج۴۱۹.    

رجال شناسان اهل سنت او را متدین، بافضیلت و زاهد معرفی کرده‌اند.
[۴] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاه، ج۲، ص۱۴۲.    


غرناطی از استادان بسیاری چون محمد بن هشام مصحفی، ابوجعفر بن رزق و ابوعلی غسانی استماع حدیث کرد و از ابوداود مقری و قاضی ابوالاصبغ بن سهل و ابوبکر مرادی علوم گوناگونی را فرا گرفت.
[۵] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله، ج۱، ص۴۰۴.    

او در قرائت، شاگرد قاریان برجسته آن زمان ازجمله علی بن عبدالرحمان بن دوش، یحیی بت ابراهیم لواتی و حسین بن عبیداللّه بن سعید بود.
[۶] ابن جزری، محمد بن محمد، غایة النهایه، ج۱، ص۵۱۸.    


انصاری شاگردانی را نیز تربیت کرد که از آن میان می‌توان به افرادی چون پسرش ابوجعفر، ابوعبداللّه نمیری، ابوالولید بن دباغ و ابوالقاسم بن بشکوال اشاره کرد.
[۷] طبرانی، سلیمان بن احمد، المعجم الصغیر، ۲۸۶- ۲۸۷.


اندلسی بنا به گزارش ابن ابّار وی بسیار سفر می کرد و همواره در طلب دانش و علم بود و از این نظر در بسیاری از علوم رایج زمان خویش دستی داشت و به گفته خودش یکی از سه نحوی بزرگ اندلس به شمار می‌رفت.
رجال‌شناسان آورده اند خط بسیار زیبایی داشت و بیشتر کتاب های خود را با خط خویش نگاشته است.
[۸] ابن الخطیب، لسان‌الدین، الاحاطة فی اخبار غرناطه، ج۴، ص۷۶.    

به علاوه در شعر هم دستی داشت و سروده‌های اندکی دارد.
[۹] ابن الخطیب، لسان‌الدین، الاحاطة فی اخبار غرناطه، ج۴، ص۷۶.    


علی بن احمد آثار و تألیفاتی از خود بر جای گذارد که عبارت‌اند از:
• شرح اصول ابن السراج در نحو؛
[۱۰] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۹۶.    

• شرح الایضاح لابی علی الفارسی؛
[۱۱] موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۶۰.    

• شرح جمل الکبیره؛
[۱۲] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۹۶.    
[۱۳] موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۶۰.    

• شرح الکافی لابی جعفر النخاس؛
[۱۴] ابن الخطیب، لسان‌الدین، الاحاطة فی اخبار غرناطه، ج۴، ص۷۶.    
[۱۵] موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۶۰.    
[۱۶] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۹۶.    

• شرح کتاب سیبویه؛
[۱۷] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۹۶.    
[۱۸] ابن الخطیب، لسان‌الدین، الاحاطة فی اخبار غرناطه، ج۴، ص۷۶.    

• المقتضب من کلام العرب یا شرح آن‌که از تألیفات عثمان بن جنی است.
[۱۹] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۹۶.    
[۲۰] موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۶۰.    


ابن باذش سرانجام در ۵۲۸ (هجری قمری) در غرناطه از دنیا رفت و در آرامگاه باب البیره دفن شد و مزارش زیارتگاه مریدان او بود.
[۲۱] ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله، ج۱، ص۴۰۴.    
[۲۲] ابن الخطیب، لسان‌الدین، الاحاطة فی اخبار غرناطه، ج۴، ص۷۶.    

(دیگر منابع:
[۲۳] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۰۹    
[۲۴] موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۶۰.    
[۲۵] قمی، عباس، الکنی والالقاب، ج۱، ص۲۲۳.    
[۲۶] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۸۷، ص۴۰۳.    
[۲۷] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۲۱۲.    
[۲۸] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۳۷۹.    
[۲۹] حاجی خلیفه، مصطفى بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۴۲۸.
[۳۰] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۷۹۳.    
[۳۱] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۲۵۵.    
[۳۲] کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۷، ص۱۵.    
)
۱. ↑ ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیة الملتمس، ج۴۱۹.    
۲. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله، ج۱، ص۴۰۴.    
۳. ↑ ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیة الملتمس، ج۴۱۹.    
۴. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاه، ج۲، ص۱۴۲.    
۵. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله، ج۱، ص۴۰۴.    
۶. ↑ ابن جزری، محمد بن محمد، غایة النهایه، ج۱، ص۵۱۸.    
۷. ↑ طبرانی، سلیمان بن احمد، المعجم الصغیر، ۲۸۶- ۲۸۷.
۸. ↑ ابن الخطیب، لسان‌الدین، الاحاطة فی اخبار غرناطه، ج۴، ص۷۶.    
۹. ↑ ابن الخطیب، لسان‌الدین، الاحاطة فی اخبار غرناطه، ج۴، ص۷۶.    
۱۰. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۹۶.    
۱۱. ↑ موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۶۰.    
۱۲. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۹۶.    
۱۳. ↑ موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۶۰.    
۱۴. ↑ ابن الخطیب، لسان‌الدین، الاحاطة فی اخبار غرناطه، ج۴، ص۷۶.    
۱۵. ↑ موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۶۰.    
۱۶. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۹۶.    
۱۷. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۹۶.    
۱۸. ↑ ابن الخطیب، لسان‌الدین، الاحاطة فی اخبار غرناطه، ج۴، ص۷۶.    
۱۹. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۹۶.    
۲۰. ↑ موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۶۰.    
۲۱. ↑ ابن بشکوال، ابوالقاسم، الصله، ج۱، ص۴۰۴.    
۲۲. ↑ ابن الخطیب، لسان‌الدین، الاحاطة فی اخبار غرناطه، ج۴، ص۷۶.    
۲۳. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۶۰۹    
۲۴. ↑ موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۱، ص۲۶۰.    
۲۵. ↑ قمی، عباس، الکنی والالقاب، ج۱، ص۲۲۳.    
۲۶. ↑ مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۸۷، ص۴۰۳.    
۲۷. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۲۱۲.    
۲۸. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۳۷۹.    
۲۹. ↑ حاجی خلیفه، مصطفى بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۴۲۸.
۳۰. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۷۹۳.    
۳۱. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۲۵۵.    
۳۲. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۷، ص۱۵.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «علی بن احمد غرناطی»، ج۴، ص۲۳۳-۲۳۴.
]]]

رده‌های این صفحه : ادیبان قرن 6 (قمری) | درگذشتگان سال 528 (قمری) | زادگان 444 سال (قمری) | شاعران قرن 6 (قمری) | شخصیت‌های قرن 6 (قمری) | علمای علم قرائت قرن 6 (قمری) | لغویان قرن 6 (قمری) | مؤلفان قرن 6 (قمری) | محدثان قرن 6 (قمری)
جعبه ابزار