• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

علی ‌بن عبدالله ‌

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: ابوالحسن ابن حاجب نعمان

ابوالحسن ابن حاجب نعمان
(۳۴۰ ـ ۴۲۱ ه.ق) حدود ۴۰ سال کاتب دربار خلفای عباسی بود.
پدرش کاتب ابومحمد مهلبی، وزیر معزالدوله بود.
از اساتیدی مانند احمد نجاد، ابوبکر شافعی و محمد انباری حدیث آموخت.
رسائل و دیوان شعر از تألیفات او هستند.
وی ۱۲ رجب ۴۲۱ (هجری قمری) وفات یافت.
یاقوت وفات او را (۴۲۳ ه.ق) ذکر کرده است.


ابوالحسن علی بن عبداللّه العزیز بن ابراهیم، ابن حاجب نعمان رییس الرؤسا بغدادی در سال ۳۴۰ (هجری قمری) به دنیا آمد.
[۱] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، (ت بشار)، ج۱۳، ص۴۸۴.    
[۲] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱۴، ص۳۶.    
[۳] ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۴، ص۲۴۱.    

پدرش کاتب ابومحمد مهلبی وزیر معزالدوله بود.
[۴] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱۴، ص۳۶.    
[۵] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۹، ص۵۴۵.    
[۶] ابن الجوزی، أبوالفرج، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۵، ص۲۱۰.    


ابوالحسن نیز همچون پدر شغل کتابت در پیش گرفت و حدود چهل سال در دربار دو خلیفه عباسی، یعنی الطائع با و القادر با به کتابت پرداخت
[۷] ابن الجوزی، أبوالفرج، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۵، ص۲۱۰.    
و لقب رییس الرؤسا یافت.
[۸] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱۴ ص۳۶.
[۹] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱۴، ص۳۶.    
[۱۰] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۹، ص۵۴۵.    


رییس الرؤسا در زمینه حدیث از افرادی مانند احمد نجّاد، ابوبکر شافعی و محمد انباری بهره برد.
[۱۱] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، (ت بشار)، ج۱۲، ص۳۱.    
[۱۲] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، (ت بشار)، ج۱۳، ص۴۸۳.    
[۱۳] ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۴، ص۲۴۱.    

خطیب بغدادی او را در نقل حدیث مورد اعتماد نمی داند.
[۱۴] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، (ت بشار)، ج۱۲، ص۳۱.
[۱۵] ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۴، ص۲۴۱.    
[۱۶] ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۳، ص۱۴۳.    


ابن حاجب کتب و رسائلی تألیف نمود. او دیوان شعری نیز دارد.
[۱۷] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۵۷۷.    
[۱۸] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱۴، ص۳۶.    
[۱۹] بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۱، ص۴۸۵.    


علی بن عبداللّه نزدیک به هشتاد سال عمر کرد و در روز جمعه دوازدهم ماه رجب ۴۲۱ (هجری قمری)
[۲۰] ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۴، ص۲۴۱.    
[۲۱] ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۳، ص۱۴۳.    
درگذشت و در خانه اش در بغداد به خاک سپرده شد. پس از چهار سال، تابوت او به قبرستان قریش بغداد منتقل و در آنجا دفن گردید.
[۲۲] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، (ت بشار)، ج۱۳، ص۴۸۴.    
[۲۳] ابن الجوزی، أبوالفرج، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۵، ص۲۱۰.    

یاقوت وفات او را در سال ۴۲۳ (هجری قمری) ذکر کرده است.
[۲۴] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱۴، ص۳۶.    


(دیگر منابع:
[۲۵] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۹، ص۵۴۵.    
[۲۶] ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۴، ص۲۴۱.    
[۲۷] ابن الجوزی، أبوالفرج، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۵، ص۲۱۰.    
[۲۸] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲۱، ص۲۴۶.
[۲۹] ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۳، ص۱۴۳.    
[۳۰] ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۴۱۰.    
[۳۱] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۴۹.    
[۳۲] ذهبی، محمد بن احمد، الاعلام بوفیات الاعلام، ج۴، ص۳۰۰.
[۳۳] بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۱، ص۴۸۵.    
[۳۴] مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۳۰، ص۲۹۹.
[۳۵] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۷، ص۱۲۲.    
[۳۶] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۴، ص۱۹۲.
)
۱. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، (ت بشار)، ج۱۳، ص۴۸۴.    
۲. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱۴، ص۳۶.    
۳. ↑ ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۴، ص۲۴۱.    
۴. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱۴، ص۳۶.    
۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۹، ص۵۴۵.    
۶. ↑ ابن الجوزی، أبوالفرج، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۵، ص۲۱۰.    
۷. ↑ ابن الجوزی، أبوالفرج، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۵، ص۲۱۰.    
۸. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱۴ ص۳۶.
۹. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱۴، ص۳۶.    
۱۰. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۹، ص۵۴۵.    
۱۱. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، (ت بشار)، ج۱۲، ص۳۱.    
۱۲. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، (ت بشار)، ج۱۳، ص۴۸۳.    
۱۳. ↑ ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۴، ص۲۴۱.    
۱۴. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، (ت بشار)، ج۱۲، ص۳۱.
۱۵. ↑ ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۴، ص۲۴۱.    
۱۶. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۳، ص۱۴۳.    
۱۷. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۵۷۷.    
۱۸. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱۴، ص۳۶.    
۱۹. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۱، ص۴۸۵.    
۲۰. ↑ ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۴، ص۲۴۱.    
۲۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۳، ص۱۴۳.    
۲۲. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، (ت بشار)، ج۱۳، ص۴۸۴.    
۲۳. ↑ ابن الجوزی، أبوالفرج، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۵، ص۲۱۰.    
۲۴. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱۴، ص۳۶.    
۲۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۹، ص۵۴۵.    
۲۶. ↑ ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۴، ص۲۴۱.    
۲۷. ↑ ابن الجوزی، أبوالفرج، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۵، ص۲۱۰.    
۲۸. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲۱، ص۲۴۶.
۲۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۳، ص۱۴۳.    
۳۰. ↑ ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۴۱۰.    
۳۱. ↑ ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۴۹.    
۳۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، الاعلام بوفیات الاعلام، ج۴، ص۳۰۰.
۳۳. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۱، ص۴۸۵.    
۳۴. ↑ مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۳۰، ص۲۹۹.
۳۵. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۷، ص۱۲۲.    
۳۶. ↑ سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۴، ص۱۹۲.


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «ابوالحسن ابن حاجب نعمان»، ج۳، ص۲۴۵.


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 421 (قمری) | درگذشتگان سال 423 (قمری) | شاعران قرن پنجم (قمری) | شخصیت‌های قرن 5 (قمری) | علمای قرن 5 (هجری) | کاتبان قرن 5 (قمری) | مؤلفان قرن 5 (قمری)
جعبه ابزار