عَصَوا (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عَصَوا:
(ذلِکَ بِما عَصَوْا وَ كانوا يَعْتَدونَ) عَصَوا: در اصل از مصدر
«عصيان» به معنى «نافرمانى و گناه كردن» است،
چنان كه در آيه ۷
سوره حجرات مى‌خوانيم:
(...وَ كَرَّهَ إِلَيْكُمُ الْكُفْرَ وَ الْفُسوقَ وَ الْعِصْيانَ ...) «(و خداوند) كفر و فسق و گناه (نافرمانى) را منفور شما قرار داده است...»
در اين آيه بعضى «فسوق» را اشاره به «گناهان كبيره» مى‌دانند، در حالى كه «عصيان» را اعم دانسته‌اند، ولى اين تفاوت دليلى ندارد.
همچنين در آيه ۹
سوره مجادله به واژه «معصية» بر مى‌خوريم، در آنجا آمده است:
(فَلا تَتَناجَوْا بِالْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ مَعْصيَةِ الرَّسولِ ...) «...به گناه و تعدى و معصيت رسول خدا نجوى نكنيد...»
در اين آيه، تفاوت ميان «اثم» و «عدوان» و «معصية الرسول» از اين نظر است كه اثم شامل گناهانى مى‌شود كه جنبه فردى دارد (مانند شرب خمر) و عدوان، ناظر به امورى است كه موجب تعدى بر حقوق ديگران است و اما «معصية الرسول» مربوط به فرمان‌هايى است كه شخص پيامبر (ص) به عنوان رئيس حكومت اسلامى در زمينه مصالح جامعه مسلمين صادر مى‌كند.
اين آيه درباره يهود و منافقان است كه با هم نجوى مى‌كردند و هدفشان آزار مؤمنان پاكدل بود كه نفس اين عمل زشت و حرام است.
به موردی از کاربرد
عَصَوا در
قرآن، اشاره می‌شود:
(لُعِنَ الَّذينَ كَفَرواْ مِن بَنی إِسْرائيلَ عَلَى لِسانِ دَاوودَ وَ عيسَى ابْنِ مَرْيَمَ ذَلِک بِما عَصَوا وَّ كَانواْ يَعْتَدونَ ) (كافران بنى‌اسرائيل، بر زبان داود و عيسى بن مريم، لعن و نفرين شدند. اين به خاطر آن بود كه نافرمانى كرده و تجاوز مى‌نمودند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
اين آيه و آیه بعد، رسول اللَّه (ص) را خبر مى‌دهند به اينكه آنان كه از اهل كتاب كفر ورزيدند، به زبان انبياى خود لعنت شدند، در عين حال تعريض به همان‌ها هم هست كه اين لعنت بى جهت نبوده بلكه در اثر نافرمانى و تجاوزشان بوده است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «عَصَوا»، ج۳، ص۱۸۹-۱۹۰.
