عیسی بن سهل اسدی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عیسی بن سهل اسدی (
۴۱۳ ـ
۴۸۶ هـ.ق) فقیه و محدث مالکی مذهب اهل
اندلس بود.
وی در زمینه فقه از ابوالفطان، ابن شماخ و به‌ویژه از محمد بن عتاب فقیه بهره برد.
ابومحمد منصور و ابراهیم بصری از شاگردان او بودند،
او آثار مهمی همچون
الاعلام بنوازل الاحکام و
شرح الجامع الصحیح للبخاری از خود به‌جای گذاشت.
آخرین سمت او قضاوت شهر غرناطه بود.
او در سال ۴۸۶ (هجری قمری) در همان شهر درگذشت.
ابوالاصبغ عیسی بن سهل بن عبدالله أسدی جیانی کواکبی از شهر «جیان» اندلس بود و در سال ۴۱۳ (هجری قمری) به دنیا آمد. در قرطبه اندلس می‌زیست و در آن شهر به تحصیل علم پرداخت. او برای ادامه تحصیل به جیان، غرناطه و طلیطله نیز مسافرت کرد.
خود مالکی مذهب بود و احکام فقهی مذهب خویش را به خوبی می‌شناخت. او علاوه بر دانش، حضور ذهن و اخلاق نیکو، این فقیه اندلسی را آراسته کرده بود.
جزو یاران مخصوص محمد بن عتاب فقیه بزرگ بود، از او جدا نمی‌شد و بر اثر تلاش بسیار از فقیهان بزرگ و محدثان گرانقدر اندلس شد.
ابوالاصبغ از مکی بن ابی‌طالب و برخی دیگر استفاده کرد. در زمینه فقه از ابوالفطان، ابن شماخ و به‌ویژه از محمد بن عتاب فقیه بزرگ بهره برد.
جیانی در زمینه فقه شاگردانی داشت. ابومحمد منصور و
ابراهیم بصری از شاگردان او بودند.
احمد ازدی و دیگران نیز از شاگردان روایی او بوده‌اند.
اسدی مدتی متولی شورای مشورتی شهر قرطبه بود
و بعدها هم که به شهر ساحلی سبته در مغرب رفت، حاکم شهر امیربراغوطی او را گرامی داشته و نام او را بالا برد و به وی مقام داد.
قاضیان وقت به حکم او منصوب می‌شدند و سپس خود بر مسند قضاوت نشست. در شهرهای عدوه،
طنجه، مکناسه واقع در اندلس قاضی بود.
آخرین سمت او قضاوت شهر غرناطه است که بعد از ورود نظامیان به آن شهر از قضاوت عزل شد.
کواکبی در زمینه احکام فقهی اثر مفیدی بر جای گذاشت که حاکمان وقت از آن استفاده می‌کردند. این اثر
الاعلام بنوازل الاحکام نام دارد.
اثر دیگر او
شرح الجامع الصحیح للبخاری می‌باشد.
عیسی در سال ۴۸۶ (هجری قمری) در شهر غرناطه از دنیا رفت.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «عیسی بن سهل اسدی»، ج۳، ص۲۷۲.
