• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فریدالدین خراسانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





فریدالدین خراسانی (قرن ششم هجری قمری) از شاعران، مداحان برجسته و کاتب دربار سلطان سنجر سلجوقی بود.
او همچنین در دربار مسعود سلجوقی حضور داشت.
وی فردی خوش‌سخن و خوش‌طبع بود.
در ماجرای شکست سنجر از سپاه ختایی نیز حاضر بود و رباعی‌ای در این باره سرود.
ایشان شاگرد انوری بود و دوبیتی‌ای طنزآمیز در نکوهش پیش‌گویی طوفان توسط استادش دارد.
او دارای آثاری از جمله دوبیتی معروف و ترکیب بند جالبی به شیوه مسمط دارد، که در میان شاعران شهرت یافته است.
ضمناً دیوان شعر اثر اوست.



خواجه فریدالدین خراسانی کاتب از شاعران و مداحان سلطان سنجر (۵۵۱ ـ ۵۵۲ هـ.ق) و مسعود سلجوقی ( ۵۲۹ ـ ۵۴۷ هـ.ق) و کاتب سلطان سنجر بود؛ به همین دلیل به فرید کاتب شهرت دارد.
او فردی خوش‌کلام و خوش‌طبع بود و همواره در محضر سنجر بوده است.



فریدالدین در شکست شاه از سپاه گورخان ختایی و نجاتش از معرکه جنگ به دست ملک ابوالفضل سیستانی، حضور داشته و رباعی جالبی در همین باره سروده است.



خواجه شاگرد انوری بوده و دوبیتی معروفی درباره سرزنش استادش که طوفانی را پیش‌بینی نموده بود، دارد.
[۱] سمرقندی، دولتشاه بن علاءالدوله، تذکرة الشعراء، ص ۱۸۷ و ۱۸۸.




خراسانی ترکیب بند جالبی به شیوه مسمط دارد که میان شعرا مشهور است.
[۲] هدایت، رضا‌قلی خان، مجمع الفصحاء، ج۱و۲، ص۱۳۹۵.

دیوان شعر اثر اوست.
(دیگر منابع:
[۴] خیام‌پور، عبدالرسول، فرهنگ سخنوران، ص۴۴۶.
[۵] دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا، ج۱۰، ص۱۵۱۱۶.
)



۱. سمرقندی، دولتشاه بن علاءالدوله، تذکرة الشعراء، ص ۱۸۷ و ۱۸۸.
۲. هدایت، رضا‌قلی خان، مجمع الفصحاء، ج۱و۲، ص۱۳۹۵.
۳. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۹، ص۸۳۱.    
۴. خیام‌پور، عبدالرسول، فرهنگ سخنوران، ص۴۴۶.
۵. دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا، ج۱۰، ص۱۵۱۱۶.




• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «فریدالدین خراسانی»، ج۴، ص۲۶۰.






جعبه ابزار