قاعده ضد (فقه سیاسی)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قاعده ضد یکی از اصول بنیادین
حقوق عمومی در
اسلام است.
بر اساس این قاعده، وجوب انجام عملی، موجب حرمت انجام ضد آن میشود.
کاربرد آن منوط به احراز ملازمه میان انجام واجب و ترک ضد آن یا حرمت یکی از دو امر متلازم است.
برای نمونه، وجوب اقامه
عدالت و نظم، هر گونه عملی که با آن تعارض داشته باشد را ممنوع میکند.
امر به يک عمل به معناى نهى از ضد آن است.
اين قاعده در همه بخشهاى حقوق عمومى كاربردى مؤثر دارد و با كشف وجوب هر عملى مىتوان ممنوع بودن ضد آن را به دست آورد.
مانند: وجوب اقامه عدل و نظم كه مستلزم جلوگيرى از هر نوع عملى، است كه به اقامه عدالت و نظام اجتماعى لطمه وارد آورد.
استفاده از اين قاعده، موكول به احراز ملازمه بين حرمت يكى از دو امر متلازم با حرمت ديگرى و يا مقدمه بودن ترک ضد براى فعل واجب است. (۱)
۱ - اصول مظفر ۲۶۸/۲؛ مظفر، محمد رضا، أصول الفقه،
•
عمید زنجانی، عباسعلی، فقه سیاسی، ج۲، ص۳۲۸-۳۲۹.
