قدامه بغدادی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابوالفرج قدامه بن جعفر بن قدامه بغدادی (درگذشته
۳۳۷ هجری)، ابتدا
نصرانی بود و سپس به
اسلام گروید. او با بزرگان عصر خود مانند
ثعلب،
مبرّد و
ابن قتیبه همنشین بود و در مباحث
فلسفه،
بلاغت و
شعر شهرت داشت. اثر برجسته‌اش
نقدالشعر است که بعدها شرح‌ها و نقدهایی بر آن نوشته شد. وی تألیفاتی در زمینه‌های بلاغت،
سیاست،
جغرافیا و
تفسیر قرآن دارد، از جمله
البلدان،
صناعه الکتابه،
الخراج و
سرالبلاغة فی الکتابه. قدامه به بلاغت و
فصاحت زبان عربی اشتهار یافت و در
بغداد درگذشت.
بغدادی در آغاز، نصرانی بود و به دست
مکتفی باللّه اسلام آورد.
او با بزرگان عصر خویش چون ثعلب، مبرّد،
ابوسعید سکری، ابن قتیبه و دیگران همنشینی داشت.
در مجلس مناظره‌ای که وزیر
فضل بن جعفر بن فرات به سال
۳۲۰ هجری ترتیب داده بود، حاضر می‌شد.
وی فردی بلیغ، فصیح، فلسفی، منطقی و نیز فاضل بود.
در بلاغت و شعر، شهرت بسیار داشت و کتابی را در این زمینه نگاشته که
ابن بشر آمدی ردیه‌ای بر این کتاب نوشته است.
عبداللطیف بن یوسف کتاب نقد الشعر
قدامه را در کتابی به نام
تکمله الصناعة فی شرح نقد قدامه شرح کرده است.
عبداللطیف بن یوسف کتاب دیگری با نام
کشف الضلامة عن قدامه درباره قدامه دارد.
برخی او را به سبب نگارش کتاب رسالة
اسرارالقرآن و مباحثی که در آن کرده،
شیعه معتدل دانسته‌اند.
قدامه در بلاغت به جایی رسید که
ضرب المثل همگان شد.
قدامه با بزرگان عصر خویش چون ثعلب، مبرّد، ابوسعید سکری، ابن قتیبه و دیگران همنشینی داشت.
قدامه بغدادی کتاب نقد الشعر را در زمینه بلاغت و شعر نگاشته که ابن بشر آمدی ردیه‌ای بر این کتاب نوشته است.
برخی او را به سبب نگارش کتاب رسالة اسرار القرآن و مباحثی که در آن کرده، شیعه معتدل دانسته‌اند.
تألیفات دیگر او عبارت‌اند از:
• البلدان
• صناعه الکتابه
• الخراج
• صابون الغم
• صرف الهم
• جلاء الحزن
• تریاق الفکر
• السیاسه
• الرد علی ابن المعتز
• حشوشاء الجلیس
• صناعه الجدل
• نزهه القلوب و زاد المسافر
• تفسیر مقاله ای در سماء طبیعی
• رساله ای درباره علی بن مقله که به نجم الثاقب معروف است
• زهر الربیع
• سر البلاغة فی الکتابه
• تفسیر سمع الکیان
• تاریخ قدامه
• الالفاظ (جواهر الألفاظ)
• کتابی با نام نقد النثر که به او منسوب است.
قدامه سرانجام به سال ۳۳۷ هجری در بغداد درگذشت.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «قدامه ـ بغدادی»، ج ۲، ص ۳۲۷.
