• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قصبانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





فضل بن محمد قصبانی۴۴۴ هـ.ق) شاعر، از بزرگان فضل و ادب و از پیشوایان علم نحو و لغت بود.
ابوزکریا یحیی بن علی خطیب تبریزی و ابومحمد قاسم بن علی حریری از او بهره علمی بردند.
الامالی، الصفوة فی اشعار العرب، الامثال و مختار اشعار العرب از جمله آثار او هستند.
در ششم صفر سال ۴۴۴ (هجری قمری) و بنابر قولی سال ۴۴۸ (هجری قمری) درگذشت.



ابوالقاسم فضل بن محمد بن علی قَصَبانی بصری اهل بصره و از بزرگان فضل و ادب، شاعر
[۲] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ص۱۲۵.
و از پیشوایان علم نحو و لغت محسوب می‌شد.
او که فردی نابینا بود.


ابوالقاسم محل رجوع دانش‌پروهان بوده و جویندگان علم از نقاط گوناگون به بصره آمده و از او بهره علمی می‌بردند.
از جمله آن‌ها می‌توان به‌ ابوزکریا یحیی بن علی خطیب تبریزی و ابومحمد قاسم بن علی حریری (صاحب کتاب مقامات) اشاره نمود.


قصبانی دارای آثاری است که عبارتند از:
• کتاب‌های حاشیه‌هایی بر کتاب الایضاح ابوعلی فارسی؛
• مقدمة فی النحو؛
• کتابی در حواشی الصحاح جوهری؛
• کتاب الامالی؛
• الصفوة فی اشعار العرب؛
• کتاب الامثال؛
• مختار اشعار العرب .


در ششم صفر سال ۴۴۴ (هجری قمری) و در زمان حکومت قائم بامرا درگذشت.
بصری سال ۴۴۸ (هجری قمری) تاریخ دیگری است که برای فوت او ذکر کرده‌اند.



۱. ابوالبرکات انباری، عبدالرحمن بن محمد، نزهة الالباء، ج۱، ص۲۵۷.    
۲. سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ص۱۲۵.
۳. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ۱۵۱.    
۴. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱۶، ص۲۱۸.    
۵. ابوالبرکات انباری، عبدالرحمن بن محمد، نزهة الالباء، ج۱، ص۲۵۷.    
۶. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱۶، ص۲۱۸.    
۷. کحاله، عمررضا، معجم المولفین، ج۸، ص۷۱.    
۸. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۸۱۹.    
۹. ابوالبرکات انباری، عبدالرحمن بن محمد، نزهة الالباء، ج۱، ص۲۵۷.    
۱۰. مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۴۶۲.    
۱۱. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ اسلام، ج۳۰، ص۱۰۳.    
۱۲. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاه، ج۲، ص۲۴۶.    
۱۳. موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۶، ص۱۵.    
۱۴. سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۸، ص۳۹۸.
۱۵. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۱۶۵.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «فضل بن محمد قصبانی»، ج۳، ص۲۷۶.






جعبه ابزار