• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

لوکری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




فضل بن محمد لوکری۴۶۴ هـ.ق) فیلسوف، ادیب و شاعر بود و به دو زبان فارسی و عربی شعر می‌سرود.
او در نجوم نیز از دانشمندان نامی به شمار می‌رفت.
وی در سال ۴۲۷ (هجری قمری) با عمر خیام مأمور زیج و تاریخ جلالی ملک شاهی شد.
بسیاری از حکمای معروف خراسان مانند قطب‌الزمان محمد بن ابی‌طاهر طبسی مروزی، مجدالافاضل قاضی عبداللّه لرزاق تُرکی و شرف‌الزمان محمد بن یوسف ایلاقی از شاگردن او بوده‌اند.
اسرار الحکمه، بیان الحق بضمان الصدق و دیوان شعر آثار او می‌باشند.



ابوالعباس فضل بن محمد مروزی لوکری در روستای لوکر مرو متولد شد.
[۱] تفضلی، آذر و مهین فضائلی جوان، فرهنگ بزرگان، ص۴۱۹.

او فیلسوف، ادیب و شاعر بود و به دو زبان فارسی و عربی شعر می‌سرود.
[۲] نفیسی، سعید، تاریخ نظم و نثر در ایران، ج۱، ص۵۴.

وی در آخر عمر نابینا شد.
[۳] بیهقی، علی بن زید، درة الاخبار و لمعة الانوار، ص۸۰.



فضل بن محمد از شاگردان بهمنیار بن مرزبان حکیم (شاگرد ابن سینا) بود.


ابوالعباس بسیاری از حکمای معروف خراسان مانند قطب‌الزمان محمد بن ابی‌طاهر طبسی مروزی، مجدالافاضل قاضی عبداللّه لرزاق تُرکی، شرف‌الزمان محمد بن یوسف ایلاقی، فریدالدین عمر بن غیلان بلخی و عین‌الزمان حسن قطان مروزی از شاگردان او بوده‌اند.
[۴] صفا، ذبیح‌الله، تاریخ ادبیات در ایران، ج۲، ص۲۹۳.



لوکری فنون حکمت و دقایق آن را به خوبی می‌دانست و گفته شده او حکمت را در خراسان انتشار داد.
[۵] شهرزوری، محمد بن محمود، نزهة الارواح و روضة الافراح، ص۳۹۸.

وی در نجوم نیز از دانشمندان نامی به شمار می‌رفت؛ چنان‌که در سال ۴۲۷ (هجری قمری) با عمر خیام و ابوالمظفر اسفزازی، میمون بن نجیب واسطی مأمور زیج و تاریخ جلالی ملک شاهی شد.
[۶] نفیسی، سعید، تاریخ نظم و نثر در ایران، ج۱، ص۵۴.



مروزی دارای آثاری است که عبارتند از:
• اسرار الحکمه؛
• بیان الحق بضمان الصدق؛
• دیوان شعر.
[۷] تفضلی، آذر و مهین فضائلی جوان، فرهنگ بزرگان، ص۴۱۹.



فضل سرانجام سال ۴۶۴ (هجری قمری) در مرو درگذشت.
برخی گفته‌اند او تا اوایل قرن ششم زنده بوده است.
[۹] نفیسی، سعید، تاریخ نظم و نثر در ایران، ج۱، ص۵۴.

(دیگر منابع:
[۱۰] خیام‌پور، عبدالرسول، فرهنگ سخنوران، ص۱۹.
[۱۱] دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا، ج۱۳، ص ۵۷۸.
)

۱. تفضلی، آذر و مهین فضائلی جوان، فرهنگ بزرگان، ص۴۱۹.
۲. نفیسی، سعید، تاریخ نظم و نثر در ایران، ج۱، ص۵۴.
۳. بیهقی، علی بن زید، درة الاخبار و لمعة الانوار، ص۸۰.
۴. صفا، ذبیح‌الله، تاریخ ادبیات در ایران، ج۲، ص۲۹۳.
۵. شهرزوری، محمد بن محمود، نزهة الارواح و روضة الافراح، ص۳۹۸.
۶. نفیسی، سعید، تاریخ نظم و نثر در ایران، ج۱، ص۵۴.
۷. تفضلی، آذر و مهین فضائلی جوان، فرهنگ بزرگان، ص۴۱۹.
۸. مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۵، ص۱۳۹.    
۹. نفیسی، سعید، تاریخ نظم و نثر در ایران، ج۱، ص۵۴.
۱۰. خیام‌پور، عبدالرسول، فرهنگ سخنوران، ص۱۹.
۱۱. دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا، ج۱۳، ص ۵۷۸.



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «فضل بن محمد لوکری»، ج۳، ص۲۷۷.






جعبه ابزار