• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

لیفتانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




محمد بن شجاع لفتوانی (۴۶۷ ـ ۵۳۳ هـ.ق) محدث برجسته اهل اصفهان بود.
او حدیث را نزد استادانی چون عبدالوهاب بن منده، سهل بن عبداللّه غازی و سلیمان بن ابراهیم ثقفی فرا گرفت و به گردآوری و کتابت آن علاقه وافر داشت.
چنان‌که گفته‌اند هیچ سند حدیثی در اصفهان نبود مگر اینکه ایشان آن را شنیده و به خط خود ثبت کرده بود، تا جایی که او را «به تنهایی یک گروه حدیثی» می‌خواندند.
با وجود جایگاه علمی، فروتن، قانع و تهی‌دست بود و به عبادت و تلاوت قرآن می‌پرداخت.
شاگردان وی از بزرگان حدیث همچون ابوموسی مدینی، ابن عساکر و ابوسعد سمعانی بودند.
اثر شناخته‌شده‌اش کتاب الحکایات است.
ایشان در سال ۵۳۳ (هجری قمری) در اصفهان درگذشت.



ابوبکر محمد بن شجاع بن احمد بن علی بن ابراهیم لفتوانی اصفهانی اهل اصفهان و منسوب به لفتوان، از نواحی اصفهان است.
ولادت وی به اختلاف در سال (۴۶۷ هـ.ق) یا (۴۹۷ هـ.ق) نوشته شده است.
ایشان محدث بود و حدیث را از محدثان برجسته روزگار خویش در اصفهان و بغداد فرا گرفت.


ابوبکر استادان مشهوری همچون: عبدالوهاب بن منده، سهل بن عبداللّه غازی، سلیمان بن ابراهیم ثقفی و ابومنصور بن شکرویه داشت.


محمد بن شجاع شاگردانی را هم تربیت کرد که از آن میان نام کسانی مانند: ابوموسی مدینی، ابن عساکر و ابوسعد سمعانی به چشم می‌خورد.


محمد بر پایه گزارش سمعانی، علاقه و اشتیاق بسیاری به گردآوری، کتابت و ترویج حدیث داشت؛ چنان که هیچ سندی از اسناد حدیث عالی یا نازل در اصفهان نبود جز آنکه وی آنها را شنیده و به خط خویش آن‌ها را کتابت کرده بود.
عالمان و محدثان اصفهان او را به دلیل گستره و حجم فعالیت‌های حدیثی، به تنهایی به منزله یک گروه حدیثی قلمداد می‌کردند.
صفدی نیز در این‌باره نوشته است: «علاقه وافر لفتوانی حتی مانع از آن نمی‌شد که حتی از افراد به مراتب پایین‌تر از خود حدیث بشنود و آنها را کتابت کند.»
[۷] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۳، ص۱۴۸.



ابوبکر که رجال‌نویسان اهل‌سنت او را فردی متعبد، ثقه، خیر، صالح و همواره مشغول نماز و تلاوت و در عین حال تهی‌دست و قانع معرفی کرده‌اند.


اصفهانی اثری با عنوان الحکایات به جا گذاشت.
[۱۰] حاجی خلیفه، مصطفى بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۴۱۳.



لفتوانی در نهایت به سال ۵۳۳ (هجری قمری) در اصفهان از دنیا رفت.
(دیگر منابع:
[۱۲] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۵، ص۲۰.
)

۱. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۳، ص۱۳۲.    
۲. ابن جوزی، ابوالفرج، المنتظم، ج۱۷، ص۳۴۲.    
۳. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۱۱، ص۷۲.    
۴. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۶، ص۳۳۴.    
۵. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۲۰، ص۷۴.    
۶. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۳، ص۱۳۲.    
۷. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۳، ص۱۴۸.
۸. ابن جوزی، ابوالفرج، المنتظم، ج۱۷، ص۳۴۲.    
۹. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۶، ص۳۳۴.    
۱۰. حاجی خلیفه، مصطفى بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۴۱۳.
۱۱. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۱۱، ص۷۲.    
۱۲. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۵، ص۲۰.
۱۳. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۰، ص۶۴.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «محمد بن شجاع لفتوانی»، ج۴، ص۳۸۰.






جعبه ابزار