• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محسن بن حسین خزاعی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: محسن بن حسین خزاعی


محسن بن حسین خزاعی (قرن پنجم هجری) از فقها، محدثان و واعظان موثق امامیه بود.
وی از شاگردان سید رضی، سید مرتضی، شیخ طوسی و ابوالحسن عبداللّه لجباربن احمدبن ابی مطیع بود.
همچنین از مشایخ برجسته‌ای چون ابوسعید محمد خزاعی بهره برد.
او آثاری همچون الأمالی، السیَر، اعجاز القرآن و بیان مَن کنتُ مولاه را تألیف کرد.
در قرن ۵۰۰ (هجری قمری) درگذشت.



ابوالفتح محسن بن حسین بن احمد خزاعی رازی نیشابوری
[۱] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۲۳۱.    
[۲] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۳، ص۱۸۴.    
[۳] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۳۱۰.    
[۴] نیشابوری کنتوری، حسین، کشف الحجب و الاستار، ص۵۲.    
[۵] صدر، سید حسن، تکملة امل الآمل، ج۲، ص۲۲۸.    
[۶] اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۴۲.    
[۷] نیشابوری کنتوری، حسین، کشف الحجب و الاستار، ص۴۲۸.    
[۸] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء، ج۵، ص۹.    
[۹] علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۰، ص۱۴۴.    
[۱۰] خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۵، ص۲۰۳.    
[۱۱] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۴۱۶.    
واعظ، فقیه، حافظ، محدث و در نقل روایت موثق و مورد اعتماد بود.
[۱۲] صدر، سید حسن، تکملة امل الآمل، ج۲، ص۲۲۸.    
[۱۳] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء، ج۵، ص۹.    
[۱۴] خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۵، ص۲۰۴.    
[۱۵] اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۴۲.    

وی عموی ابومحمد عبداللّه لرحمان رازی نیشابوری و برادرش ابوسعید محمد، جد ابوالفتوح رازی می‌باشد.
[۱۶] خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۵، ص۲۰۴.    
[۱۷] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء، ج۵، ص۹.    
[۱۸] اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۴۲.    

برادرش احمد نیز از فقها و محدثان مشهور امامیه در ری بود.
[۱۹] منتخب الدین رازی، علی بن عبدالله، فهرست منتجب الدین، ص۳۲.    



به گفته خوانساری، ابوالفتح از شاگردان سید رضی (م ۴۰۶ هـ.ق) بوده
[۲۰] موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۶، ص۷۸.    
[۲۱] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۳۱۰.    
که در این صورت، باید دست کم در اواخر قرن چهارم (هجری قمری) به دنیا آمده باشد.
سید مرتضی و شیخ طوسی
[۲۲] موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۶، ص۷۸.    
[۲۳] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۳، ص۱۸۴.    
[۲۴] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۳۱۰.    
[۲۵] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۲۳۱.    
و ابوالحسن عبداللّه لجبار بن احمد بن ابی‌مطیع از دیگر مشایخ او هستند.
[۲۶] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۱۰۱.
[۲۷] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۱۴۷.
[۲۸] نوری، حسین بن محمدتقی، خاتمة المستدرک، ج۳، ص۷۷.    
[۲۹] صدر، سید حسن، تکملة امل الآمل، ج۲، ص۲۲۸.    



محسن شاگردانی داشته که از جمله؛ پسر برادرش ابوسعید در کتاب الاربعین عن الاربعین از او روایت کرده است.
[۳۰] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۱۴۹.

همچنین جد شیخ منتجب‌الدین حسن بن حسین بن بابویه معروف به حسکا که راوی از شیخ طوسی بوده، از وی نیز روایت کرده است. بنابر این وی در طبقه شیخ طوسی و معاصر وی خواهد بود.
[۳۱] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۳۱۲.    

با این وجود شیخ در فهرست از او یاد نکرده است.


خزاعی آثاری تالیف کرده که عبارت‌اند از:
• الأمالی در حدیث؛
[۳۲] صدر، سید حسن، تکملة امل الآمل، ج۲، ص۲۲۸.    
[۳۳] اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۴۲.    
[۳۴] خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۵، ص۲۰۴.    
[۳۵] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۴۱۶.    
[۳۶] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء، ج۵، ص۹.    
[۳۷] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۳۱۰.    
[۳۸] امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۹، ص۴۷.    

• السیَر؛
[۳۹] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۴۱۶.    
[۴۰] خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۵، ص۲۰۴.    
[۴۱] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء، ج۵، ص۹.    
[۴۲] اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۴۲.    
[۴۳] صدر، سید حسن، تکملة امل الآمل، ج۲، ص۲۲۸.    
[۴۴] امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۹، ص۴۷.    

• اعجاز القرآن؛
[۴۵] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۴۱۶.    
[۴۶] خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۵، ص۲۰۴.    
[۴۷] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء، ج۵، ص۹.    
[۴۸] اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۴۲.    
[۴۹] صدر، سید حسن، تکملة امل الآمل، ج۲، ص۲۲۸.    
[۵۰] نیشابوری کنتوری، حسین، کشف الحجب و الاستار، ص۵۲.    
[۵۱] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۲۳۱.    
[۵۲] امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۹، ص۴۷.    

• و کتاب بیان مَن کنتُ مولاه.
[۵۳] خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۵، ص۲۰۴.    
[۵۴] اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۴۲.    
[۵۵] صدر، سید حسن، تکملة امل الآمل، ج۲، ص۲۲۸.    
[۵۶] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۳، ص۱۸۴.    
[۵۷] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء، ج۵، ص۹.    
[۵۸] نیشابوری کنتوری، حسین، کشف الحجب و الاستار، ص۴۲۸.    
[۵۹] امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۹، ص۴۷.    

که ابوالفتوح رازی به واسطه پدرش علی و جدش ابوسعید این کتاب‌ها را از او گزارش کرده است.
[۶۰] منتخب‌الدین رازی، علی بن عبدالله، فهرست منتجب‌الدین، ص۱۰۲.    
[۶۱] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۳، ص۱۸۴.    



در قرن ۵۰۰ (هجری قمری) درگذشت.
(دیگر منابع:
[۶۲] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۲۳۱.    
[۶۳] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۳، ص۱۸۴.    
[۶۴] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۳۱۰.    
[۶۵] نیشابوری کنتوری، حسین، کشف الحجب و الاستار، ص۵۲.    
[۶۶] صدر، سید حسن، تکملة امل الآمل، ج۲، ص۲۲۸.    
[۶۷] اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۴۲.    
[۶۸] نیشابوری کنتوری، حسین، کشف الحجب و الاستار، ص۴۲۸.    
[۶۹] افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء، ج۵، ص۹.    
[۷۰] علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۰، ص۱۴۴.    
[۷۱] خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۵، ص۲۰۳.    
[۷۲] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۴۱۶.    
[۷۳] اعلمی حائری، محمدحسین، دائرة المعارف الشیعیة العامه، ج۱۶، ص۱۳۵.
[۷۴] مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۲، ص۵۴.
[۷۵] امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۶، ص۱۲۵.    
[۷۶] امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۹، ص۴۷.    
)


۱. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۲۳۱.    
۲. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۳، ص۱۸۴.    
۳. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۳۱۰.    
۴. ↑ نیشابوری کنتوری، حسین، کشف الحجب و الاستار، ص۵۲.    
۵. ↑ صدر، سید حسن، تکملة امل الآمل، ج۲، ص۲۲۸.    
۶. ↑ اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۴۲.    
۷. ↑ نیشابوری کنتوری، حسین، کشف الحجب و الاستار، ص۴۲۸.    
۸. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء، ج۵، ص۹.    
۹. ↑ علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۰، ص۱۴۴.    
۱۰. ↑ خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۵، ص۲۰۳.    
۱۱. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۴۱۶.    
۱۲. ↑ صدر، سید حسن، تکملة امل الآمل، ج۲، ص۲۲۸.    
۱۳. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء، ج۵، ص۹.    
۱۴. ↑ خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۵، ص۲۰۴.    
۱۵. ↑ اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۴۲.    
۱۶. ↑ خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۵، ص۲۰۴.    
۱۷. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء، ج۵، ص۹.    
۱۸. ↑ اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۴۲.    
۱۹. ↑ منتخب الدین رازی، علی بن عبدالله، فهرست منتجب الدین، ص۳۲.    
۲۰. ↑ موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۶، ص۷۸.    
۲۱. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۳۱۰.    
۲۲. ↑ موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۶، ص۷۸.    
۲۳. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۳، ص۱۸۴.    
۲۴. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۳۱۰.    
۲۵. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۲۳۱.    
۲۶. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۱۰۱.
۲۷. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۱۴۷.
۲۸. ↑ نوری، حسین بن محمدتقی، خاتمة المستدرک، ج۳، ص۷۷.    
۲۹. ↑ صدر، سید حسن، تکملة امل الآمل، ج۲، ص۲۲۸.    
۳۰. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، ص۱۴۹.
۳۱. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۳۱۲.    
۳۲. ↑ صدر، سید حسن، تکملة امل الآمل، ج۲، ص۲۲۸.    
۳۳. ↑ اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۴۲.    
۳۴. ↑ خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۵، ص۲۰۴.    
۳۵. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۴۱۶.    
۳۶. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء، ج۵، ص۹.    
۳۷. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۳۱۰.    
۳۸. ↑ امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۹، ص۴۷.    
۳۹. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۴۱۶.    
۴۰. ↑ خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۵، ص۲۰۴.    
۴۱. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء، ج۵، ص۹.    
۴۲. ↑ اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۴۲.    
۴۳. ↑ صدر، سید حسن، تکملة امل الآمل، ج۲، ص۲۲۸.    
۴۴. ↑ امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۹، ص۴۷.    
۴۵. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۴۱۶.    
۴۶. ↑ خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۵، ص۲۰۴.    
۴۷. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء، ج۵، ص۹.    
۴۸. ↑ اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۴۲.    
۴۹. ↑ صدر، سید حسن، تکملة امل الآمل، ج۲، ص۲۲۸.    
۵۰. ↑ نیشابوری کنتوری، حسین، کشف الحجب و الاستار، ص۵۲.    
۵۱. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۲۳۱.    
۵۲. ↑ امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۹، ص۴۷.    
۵۳. ↑ خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۵، ص۲۰۴.    
۵۴. ↑ اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۴۲.    
۵۵. ↑ صدر، سید حسن، تکملة امل الآمل، ج۲، ص۲۲۸.    
۵۶. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۳، ص۱۸۴.    
۵۷. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء، ج۵، ص۹.    
۵۸. ↑ نیشابوری کنتوری، حسین، کشف الحجب و الاستار، ص۴۲۸.    
۵۹. ↑ امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۹، ص۴۷.    
۶۰. ↑ منتخب‌الدین رازی، علی بن عبدالله، فهرست منتجب‌الدین، ص۱۰۲.    
۶۱. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۳، ص۱۸۴.    
۶۲. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۲۳۱.    
۶۳. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۳، ص۱۸۴.    
۶۴. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۳۱۰.    
۶۵. ↑ نیشابوری کنتوری، حسین، کشف الحجب و الاستار، ص۵۲.    
۶۶. ↑ صدر، سید حسن، تکملة امل الآمل، ج۲، ص۲۲۸.    
۶۷. ↑ اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۴۲.    
۶۸. ↑ نیشابوری کنتوری، حسین، کشف الحجب و الاستار، ص۴۲۸.    
۶۹. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء، ج۵، ص۹.    
۷۰. ↑ علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۰، ص۱۴۴.    
۷۱. ↑ خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۵، ص۲۰۳.    
۷۲. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۴۱۶.    
۷۳. ↑ اعلمی حائری، محمدحسین، دائرة المعارف الشیعیة العامه، ج۱۶، ص۱۳۵.
۷۴. ↑ مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۲، ص۵۴.
۷۵. ↑ امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۶، ص۱۲۵.    
۷۶. ↑ امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۹، ص۴۷.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محسن بن حسین خزاعی»، ج۳، ص۲۸۶.


رده‌های این صفحه : خطیبان شیعه قرن 5 (قمری) | درگذشتگان سال 500 (قمری) | شخصیت‌های شیعه قرن 5 (قمری) | علمای شیعه قرن 5 (قمری) | فقهای شیعه قرن 5 (قمری) | مؤلفان شیعه قرن 5 (قمری) | محدثان شیعه قرن 5 (قمری)
جعبه ابزار