• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد ابن ضجه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





محمد ابن ضجه (۵۷۲ هـ.ق) قاری و فقیه شافعی اشعری بود.
درباره زندگی او اطلاعات چندانی در دست نیست.
ابن دبیثی وی را محمد بن محمد بن عبدکان و اهل بغداد دانسته، در حالی که برخی منابع دیگر نام او را به‌گونه‌ای متفاوت ضبط کرده‌اند.
ایشان از برجستگان فن قرائت بود و نزد استادانی چون مبارک بن حسین غسّال و ابوسعد حریمی دانش آموخت.
سپس خود به تدریس پرداخت و شاگردانی پرورش داد، از جمله عبدالوهاب بن بزغش از شاگردان ایشان بود.
صفدی نیز او را از علمای شافعی و پیرو مذهب اشعری دانسته است.
از آثار برجای‌مانده از ایشان نور الحجة و إیضاح المحجة در علم اصول است.
وی در سال ۵۷۲ (هجری قمری) درگذشت.



ابوالمحاسن محمد بن محمد بن عبدکان مشهور به ابن ضجّه درباره وی اطلاعات چندانی در دست نیست.
ابن دبیثی در تاریخ خود، وی را مشهور به ابن ضجّه و نام جدش را عبدکان نوشته است.
[۱۱] ابن دبیثی، محمد بن سعید، المختصر المحتاج الیه، ص۶۶.

درحالی که بعضی از منابع متأخر، نامش را محمد بن محمد بن عبد و اسماعیل پاشا شهرتش را ابن فتحه خوانده است.
به هر حال وی ظاهرا اهل بغداد و از مقریان برجسته و نیک روزگار خویش بود.
صفدی از رجال‌نویسان اهل‌سنت، ابن ضجه را از علمای شافعی و اشعری مسلک خوانده است.



ابوالمحاسن از اساتیدی استفاده کرده است که به نوشته ابن دبیثی، وی بخشی از قرائت را نزد استادان برجسته‌ای همچون مبارک بن حسین غسّال و ابوسعد محمد بن عبدالجبار حریمی فرا گرفت.




محمد به زودی از چهره‌های سرشناس فن قرائت گردید.
کرسی تدریس برپا ساخت و شاگردانی را تربیت کرد که از آن میان می‌توان به عبدالوهاب بن بزغش اشاره کرد.
[۲۸] ابن دبیثی، محمد بن سعید، المختصر المحتاج الیه، ص۶۶.




ابوالمحاسن اثری با عنوان نور الحجة و ایضاح المجقه در علم اصول را از خود بر جای گذاشت.



ابن ضجّه در سال ۵۷۲ (هجری قمری) از دنیا رفت.



۱. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۹۸۲.    
۲. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۸.    
۳. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۲۵.    
۴. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱، ص۱۳۹.    
۵. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۲۴۱.    
۶. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۹۸۲.    
۷. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۸.    
۸. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۲۵.    
۹. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱، ص۱۳۹.    
۱۰. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۲۴۱.    
۱۱. ابن دبیثی، محمد بن سعید، المختصر المحتاج الیه، ص۶۶.
۱۲. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۲۴۱.    
۱۳. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۹۸۲.    
۱۴. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۲۵.    
۱۵. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱، ص۱۳۹.    
۱۶. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۲۴۱.    
۱۷. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۸.    
۱۸. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۲۵.    
۱۹. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۲۴۲.    
۲۰. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۹۸۲.    
۲۱. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۸.    
۲۲. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱،ص۱۴۰.    
۲۳. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۲۵.    
۲۴. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱، ص۱۴۰.    
۲۵. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱، ص۱۴۰.    
۲۶. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱، ص۱۴۰.    
۲۷. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱، ص۱۴۰.    
۲۸. ابن دبیثی، محمد بن سعید، المختصر المحتاج الیه، ص۶۶.
۲۹. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۹۸۲.    
۳۰. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۸.    
۳۱. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۲۵.    
۳۲. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱، ص۱۴۰.    
۳۳. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۲۴۲.    
۳۴. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۹۸۲.    
۳۵. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۸.    
۳۶. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۲۵.    
۳۷. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱، ص۱۴۰.    
۳۸. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۲۴۲.    
۳۹. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۹۸۲.    
۴۰. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۹۸.    
۴۱. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۲۵.    
۴۲. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱، ص۱۴۰.    
۴۳. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۲۴۱.    
۴۴. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۱، ص۲۴۱.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد ابن ضجه»، ج۴، ص۲۷۷- ۲۷۸.







جعبه ابزار